سازمان ملل اعلام کرد که مذاکرات با هدف پایان دادن به بنبست سیاسی جاری در سودان آغاز شده است. همزمان ائتلاف اصلی دموکراسیخواهان این کشور به دلیل ادامه سرکوب معترضان به کودتای نظامی اکتبر گذشته به دست پلیس این گفتوگوها را تحریم کرده است.
کودتای ارتش سودان در اکتبر گذشته، انتقال دمکراتیک شکننده و کوتاه مدت سودان را تحت تأثیر قرار داد و این کشور آفریقای شرقی را در آشفتگی فرو برد.
سودان پس از نزدیک به سه دهه سرکوب و انزوای بینالمللی در دوران ریاست جمهوری عمر البشیر، که پس از قیام مردمی در آوریل ۲۰۱۹ مجبور به استعفا شد، در حال گذار به دموکراسی بود.
تلاش برای برقراری صلح، که از چهارشنبه ۸ ژوئن/ ۱۸ خرداد آغاز شد، با میانجیگری هیئت سیاسی سازمان ملل متحد در سودان، اتحادیه آفریقا، و گروه هشت کشوری شرق آفریقا، مرجع بین دولتی در توسعه (IGAD) انجام میشود.
هدف این تلاشها، کشاندن ژنرالها و مجموعهای از گروههای سیاسی و معترض به میز مذاکره است.
سازمان ملل، اتحادیه آفریقا و IGAD این فرآیند را با یک نشست مقدماتی با حضور نظامیان و غیرنظامیان آغاز کردند. این امر پس از ماهها گفتوگوی جداگانه با گروههایی از جمله ارتش و جنبش دموکراسیخواه صورت گرفت.
ولکر پرتس، فرستاده سازمان ملل در سودان، گفت این روند درباره «برنامه انتقالی» از جمله انتصاب نخستوزیر غیرنظامی و ترتیبات تهیه پیشنویس قانون اساسی دائمی و انتخابات در پایان دوره گذار بحث خواهد کرد.
ژنرال عبدالفتاح البرهان، رهبر کودتا که همچنین ریاست شورای حکومتی را برعهده دارد، از مذاکرات به عنوان «فرصتی تاریخی برای تکمیل مرحله انتقالی» استقبال کرد.
او اواخر روز سهشنبه در یک سخنرانی خطاب به مردم، از همه جناحها خواست تا در مذاکرات شرکت کنند و قول داد که ارتش به اجرای نتیجه پایانی مذاکرات متعهد است. وی گفت:
«ما کاملاً متعهد هستیم که با همه همکاری کنیم تا دوره انتقالی هر چه زودتر با برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه پایان یابد.»
با این حال، نیروهای جنبش آزادی و تغییر (FDFC) ائتلاف احزاب سیاسی و گروههای معترض، این نشست را تحریم کردند. FDFC بخش مهمی از ائتلاف نیروهایی بود که در سال ۲۰۱۹ با اعتراضاتشان به حکومت عمرالبشیر پایان دادند.
آنها میگویند این گفتوگوها باید به «پایان دادن به کودتا و ایجاد یک مرجع دموکراتیک غیرنظامی» منجر شود.
آنها همچنین از مشارکت گروههای طرفدار نظامیان حاکم و دیگر گروههای سیاسی که با دولت عمر البشیر متحد بودند، انتقاد کردند.
این ائتلاف همچنین خواستار اجرای اقدامات اعتمادسازی از جمله آزادی بازداشتشدگان مرتبط با کودتا و پایان دادن به خشونت علیه معترضان شد.
این گفتوگوها در حالی انجام میشود که سرکوب خشونتآمیز اعتراضات ضد کودتا در خارطوم، پایتخت این کشور ادامه دارد.
یک کودک پنج ساله روز سهشنبه بر اثر زیر گرفتن یک خودروی پلیس هنگام تعقیب معترضان کشته شد.
به گفته یک گروه پزشکی که تلفات را ردیابی میکند، مجموع تلفات معترضان از اکتبر به دستکم ۱۰۱ نفر رسید.
کودتای نظامی ۲۵ اکتبر، دولت انتقالی غیرنظامی را سرنگون و گذار کوتاه کشور به دموکراسی را از مسیر خود خارج کرد، و امید جامعه مدنی سودان به انجام تحقیقات ملی در مورد کشتار معترضان را از بین برد.
این کودتا همچنین باعث تظاهرات خیابانی تقریباً روزانه شد که نظامیان حاکم به صورتی وحشیانه آن را سرکوب کردهاند.
صدها نفر، از جمله سیاستمداران و فعالان برجسته، پس از کودتا بازداشت شدهاند، اگرچه بسیاری از آنها اخیراً به عنوان بخشی از اقدامات اعتمادسازی آزاد شدهاند.
این کودتای نظامی در فضای بینالمللی هم با واکنش تندی مواجه شد. قطع کمکهای حیاتی دولتهای غربی و برقراری نظام تحریم پاسخ بینالمللی به این رویداد بود.
سودان، یکی از فقیرترین کشورهای جهان، به دلیل دههها انزوای بین المللی و سوء مدیریت در زمان عمر البشیر، با اقتصادی رو به زوال دست و پنجه نرم میکند.
رهبران نظامی در اواخر ماه گذشته تحت فشار هماهنگ بینالمللی وضعیت فوقالعادهای را که پس از کودتا اعلام کرده بودند، لغو کردند.