یک مقام ارشد شرکت چند ملیتی ویتول که در زمینه مبادله انرژی فعالیت میکند میگوید این احتمال وجود دارد که ایالات متحده آمریکا بدون احیای توافق برجام به ایران اجازه دهد نفت خود را وارد بازارهای جهانی کند.
مذاکرات احیای برجام در وین به دلیل مخالفت آمریکا با خروج نام سپاه پاسداران از فهرست گروههای تروریستی وزارت خارجه آمریکا به بنبست خورده و همزمان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به بیش از ۱۸ برابر حد مجاز رسیده است. شورای حکام دوشنبه ۱۶ خردا تشکیل جلسه میدهد تا درباره چند موضوع از جمله عدم همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره ذرات اورانیوم در سه مکان هستهای اعلام ندشه قبل از حصول توافق در سال ۲۰۱۵ به تصمیم برسد.
در همان حال به نوشته العربیه تاجران نفت به طور فزایندهای نسبت به دستیابی مذاکرهکنندگان به توافق احیای برجام بدبیناند و با این همه جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا میتواند تصمیم بگیرد که قبل از انتخابات میاندورهای آمریکا در سال ۲۰۲۲ کاهش قیمت نفت مزایای بیشتری برای دولت آمریکا در بردارد تا نظارت بر اجرای دقیق تحریمها که شامل توقیف نفتکشهای ایران هم میشود.
مایک مولر، رئیس آسیایی شرکت ویتول در مصاحبه با گلف اینتلیجنس (مستقر در دبی) که در قالب یک پادکست تهیه شده بود گفت:
«آمریکا ممکن است به ایران اجازه دهد مقداری نفت صادر کند. اگر تا انتخابات میاندورهای نیاز به ماهش قیمت حاملهای انرژی در آمریکا باشد، احتمالا آمریکا از برخی تحریمهای نفتی ایران صرفنظر میکند. مداخله ایالات متحده در جریان صدور نفت همیشه بسیار کم بوده است.»
آمریکا ماه گذشته نفت یک کشتی با پرچم ایران را در نزدیکی یونان مصادره کرد. چند روز بعد سپاه پاسداران در پاسخ دو نفتکش یونانی را در آبهای خلیج فارس توقیف کرد. به گفته مولر، بعید است که این اقدام واشنگتن و پاسخ ایران نشانگر دور تازهای از توقیف نفتکشهای ایران باشد.
ایران در سال جاری صادرات نفت خود را افزایش داده است. مهمتریم خریدار نفت ایران هم چین است. بنا به تخمین تحلیلگران انرژی، احیای توافق هستهای منجر به ورود ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه نفت اضافی در روز به بازارهای بینالمللی میشود که این میزان نفت برای پایین آوردن قیمتها کافی است. ایران همچنین حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت ذخیره کرده است که میتواند به سرعت فروخته شود.
شکاف بین کشورهای فقیر و غنی عمیقتر میشود
قیمت نفت خام در سال جاری در اثر پیامدهای حمله نظامی روسیه به اوکراین بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و به ۱۲۰ دلار در هر بشکه رسیده است. در حالی که بسیاری از جمهوریخواهان و برخی دموکراتها مخالف هرگونه لغو تحریمهای ایران هستند، بایدن برای کاهش قیمت بنزین در آمریکا که به طور متوسط به بیش از ۴ دلار و ۸۰ سنت در هر گالن رسیده است، تحت فشار زیادی قرار دارد.
به گفته ویتول که در سال ۲۰۲۱ روزانه ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام و فرآوردههای پالایش شده مبادله کرد، در بازار توافق اندکی درباره جهتگیری قیمت نفت وجود دارد. در حالی که عرضه محدود است، آزادسازی ذخایر استراتژیک واشنگتن به تعادل بازار کمک میکند.
مولر گفت تصمیم پنجشنبه ۲ مه/ ۱۲ خرداد اوپک پلاس – برای افزایش تولید بعید است تاثیر زیادی در قیمت نفت خام در بازارهای جهانی داشته باشد. زیرا این افزایش تولید در تناسب با کاهش تولید نفت روسیه به دلیل تحریمهای نفتی این کشور نیست. مولر که در دفتر سنگاپور ویتول مستقر است گفت:
«محدوده نظرات متخصصان هرگز گستردهتر از این نبوده است. افرادی هستند که فکر میکنند قیمت نفت خام در بازار به ۱۳۵ تا ۱۴۰ دلار در هر بشکه میرسد. و افرادی هستند که فکر میکنند دوباره قیمت نفت به زیر ۱۰۰ دلار میرسد.»
به گفته مولر شکاف بین کشورهای فقیر و غنی هم عمیقتر میشود. با کاهش محدودیتهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا در برخی از کشورهای آسیاییها مانند مالزی و سنگاپور تقاضای نفت خام در بازار رو به افزایش است. سایر کشورها از جمله پاکستان و سریلانکا که برای پرداخت هزینه واردات سوخت با مشکل مواجه شدهاند، تقاضای کمتری دارند.
«این داستان دو جهان است. دنیای مرفه تعطیلات خود را میگذراند و سوخت جت میسوزاند. اما تأثیر در جاهای دیگر بسیار عمیقتر است. شکاف بین اقشار مرفه و کشورهایی که توانایی کمتری برای پرداخت کالاها دارند به شدت افزایش مییابد.»