وزارت برق عراق چهارشنبه ۱۱ خرداد / یکم ژوئن با انتشار بیانیهای اعلام کرد که واردات گاز ایران پنج میلیون مترمکعب کاهش داشته است و بر این اساس حجم برق تولیدی نیروگاههای عراق نیز کاهش یافته و بهتبع آن تأمین برق خانهها نیز کم شده است.
وزارت برق عراق افزوده است طرف ایرانی خواستار پرداخت بدهیهای عراق بابت گاز شده و با تأخیر در تصویب قانون بودجه دولت عراق امکان پرداخت این مبلغ وجود ندارد.
وزارت برق عراق پیش از این میزان بدهی این کشور به ایران در مورد صادرات گاز را یک میلیارد و ۶۴۲ میلیون دلار اعلام کرده بود.
شهریور سال گذشته شرکت ملی گاز ایران اعلام کرد وزارت برق عراق بابت واردات گاز بیش از پنج میلیارد دلار به این شرکت بدهکار است.
وزارت برق عراق در بیانیه خود افزوده است که دولت و پارلمان عراق با جدیت برای یافتن راهی بهمنظور حل این مشکل تلاش میکنند و همزمان وزارت برق با طرف ایرانی در حال تماس و مذاکره است تا راه حل رضایتبخشی برای طرفین پیدا کند.
این وزارتخانه تأکید کرد که عراق برای تولید ۷-۸ هزار مگاوات از برق خود به گاز ایران نیاز دارد.
روز گذشته، سهشنبه ۱۰ خرداد / ۳۱ مه احمد موسی العبادی، سخنگوی وزارت برق عراق گفت:
«بهدلیل کاهش صادرات گاز از ایران در برخی ساعات روز با کمبود برق در برخی مناطق مواجه هستیم، زیرا بدهیها با وجود تعیین سقف زمانی به ایران پرداخت نشده و این امر به کاهش ساعات دسترسی به برق منجر شده است.»
داخل راضی، نایب رئیس کمیسیون برق و انرژی مجلس عراق نیز گفت این کمیسیون نشستهای فشردهای برای بررسی این موضوع داشته و امروز (چهارشنبه) یا فردا سرپرست وزارت برق را نیز برای بررسی بیشتر دعوت خواهد کرد.
راضی افزود اعضای کمیسیون اتفاق نظر دارند که پرداخت بدهیها به ایران یا از طریق تصویب قانون امنیت غذایی انجام شود یا از وزارت دارایی مبالغی بهصورت قرض گرفته و به ایران پرداخت شود.
دولت عراق پیش از این تلاش کرده بود که با ارائه «لایحه امنیت غذایی» به پارلمان و تصویب آن به مبالغ لازم برای مصارف مهم دسترسی یابد اما دادگاه فدرال عراق با صدور حکمی اعلام کرد که دولت اجازه ارائه لایحه به مجلس را ندارد.
عراق پس از انتخابات پارلمانی اکتبر گذشته هنوز نتوانسته است دولت جدیدی تشکیل دهد. اختلافات ائتلافهای سیاسی، بهویژه با نیروهای مورد حمایت ایران که در انتخابات اخیر شکست خوردند، از عوامل عدم تشکیل کابینه جدید این کشور است. عراق همچنین نتوانسته است رئیس جمهوری جدید خود را نیز برگزیند.
کاهش صادرات گاز ایران به عراق در حالی است که در اردیبهشت سال جاری ایران و عراق توافق کرده بودند که پرداخت بدهیهای عراق بابت واردات گاز از پایان ماه مه آغاز شود.
بر اساس این توافق قرار بود صادرات گاز ایران به عراق از هشت میلیون مترمکعب در روز به ۳۰ میلیون مترمکعب برسد که همین میزان نیز کافی بهنظر نمیرسید.
عراق پیش از این در فصلهای تابستان و زمستان روزانه ۵۰ تا ۷۰ میلیون مترمکعب گاز از ایران وارد میکرد.
این کشور به دلیل زیرساختهای فرسوده و سالها جنگ قادر به تأمین نیاز برق خود نیست. از این رو باید حدود یک سوم از نیازهای برق و گاز خود را از ایران تأمین کند.
در سالهای اخیر بهدلیل نیاز ایران به تأمین داخلی خود یا عدم پرداخت بدهی در میان محدودیت منابع ارزی ایران، در مواردی انتقال گاز و برق به عراق دچار اختلال شده است.
کمبود برق در عراق و ایران سالهای گذشته بهویژه در فصل گرما اعتراضات خیابانی را در دو کشور برانگیخت.