سعید خطیب زاده شامگاه هفتم اسفند در توییتر نوشت: «روابط کهن ما با یونان و مردم فوقالعاده آن همواره بر احترام متقابل مبتنی بوده است. روابط ما نباید با سوء محاسبات عمیقاً کوتهبینانه، از جمله راهزنی به دستور طرف ثالث، مختل شود.خدمه نفتکشها در امنیت و سلامت به سر میبرند».
این نخستین واکنش رسمی ایران به یونان است که توقیف نفتکشهایش را «دزدی دریایی» توصیف کرده و به ایران هشدار داده بود این اقدام «تبعات منفی» برای روابط جمهوری اسلامی با یونان و اتحادیه اروپا خواهد داشت.
وزارت خارجه یونان در روز ششم خرداد با صدور اطلاعیهای از شهروندانش خواسته بود به ایران سفر نکنند.
ایران ششم خرداد ماه دو نفتکش یونانی به نام های «Delta Poseido» و «Prudent Warrior» را در آبهای خلیج فارس توقیف کرد. این اقدام بنا بر اعلام نهادهای رسمی در ایران به تلافی توقیف نفتکش حامل ۱۱۵ هزار تن نفت خام ایران از سوی گارد ساحلی یونان در کناره جزیره ائوبویا صورت گرفت.
گارد ساحلی یونان در فروردین یک نفتکش ایرانی را متوقف کرد اما خبر آن پس از آن فاش شد که یونان این نفتکش را تحت عنوان «اجرای تحریمهای وضع شده علیه روسیه» به ایالات متحده آمریکا تحویل داد.
ایران اقدام یونان را «نیابتی» خواند که «تحت تأثیر فشارهای آمریکا انجام شده است». به همین دلیل نیز کاردار سفارت سوئیس در تهران را به عنوان حافظ منافع ایالات متحده در ایران احضار کرده است. علاوه بر او کاردار سفارت یونان نیز احضار شده است.
در مقابل یونان نیز اقدام ایران را «مصادره خشونت آمیز» توصیف کرده و خواستار آزادی سریع نفتکشها شده است.
آنطور که شبکه خبری الجزیره در روز جمعه ششم خرداد گزارش کرده بود دو طرف تا به حال درباره نفتکشها گفتوگو نکردهاند.
ایالات متحده آمریکا که از سال ۲۰۱۸ پس از خروج یکجانبه از برجام تحریمهای شدیدی علیه ایران وضع کرده است، در واکنش به توقیف نفتکشهای یونانی اعلام کرد گزارشهای منتشر شده در اینباره را بررسی خواهد.
توقیف نفتکش ایران و تحویل آن به آمریکا نشانهای از بی نتیجه بودن مذاکرات و رایزنیهای اخیر برای نجات برجام است. مذاکرات احیاء برجام که از مارس ۲۰۲۲ دوباره متوقف شد، به رغم مداخله اتحادیه اروپا برای نزدیک کردن تهران و واشنگتن به یکدیگر همچنان معلق مانده است. ایران خواستار خروج نام سپاه پاسداران از فهرست تحریمهای ایالات متحده آمریکاست. آمریکا اما حاضر به پذیرش این خواسته نیست.
«نور نیوز»، رسانه وابسته به دبیرخانه شورای امنیت ملی ایران توقیف نفتکش ایران در یونان را «اعمال فشار نیابتی» آمریکا برای «اخد امتیازهای غیرقانونی در مذاکرات هسته ای» خوانده است.
توقیف نفتکش متعلق به ایران پس از آن انجام شد که در آمریکا دولت بایدن به نادیده گرفتن تحریمهای وضع شده علیه ایران متهم شد.
بنا بر گزارش رسانههای بینالمللی صادرات نفت ایران در ماههای نخست سال ۲۰۲۲ افزایش یافته بود اما با آغاز تحریمهای وضع شده علیه مسکو، دوباره کاهش یافته است.