در شرایطی که بسیاری از مناطق ایران روزهای متوالی‌ست با آلودگی هوای ناشی از ریزگردها درگیرند، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی تایید کرد که بسیاری از کانون‌های گرد و غبار در داخل مرزهای ایران قرار دارند.
او سه‌شنبه ۲۰ اردیبهشت/۱۰ مه در مصاحبه با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت به‌رغم نقش کانون‌های خارجی در وضعیت کنونی هوای مناطق مختلف، به‌ویژه جنوب و غرب ایران، «بسیاری از کانون‌های گرد و خاک درون مرزهای کشور قرار دارند» و نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده اند.
آلودگی هوا در مناطق مختلف ایران به‌ویژه خوزستان و سیستان و بلوچستان هفته‌هاست سلامتی شهروندان را در معرض خطر قرار داده و بسیاری از آن‌ها را روانه بیمارستان‌ها کرده است. آلودگی هوا می‌تواند به آسیب‌های مغزی، قلبی، عروقی و تنفسی منجر شود و در موارد حاد مرگبار باشد. در سیستان و بلوچستان که با آلودگی ناشی از بادهای موسمی و خیزش گرد و خاک روبه‌روست، روز سه‌شنبه هم مدارس ۵ شهرستان حوزه سیستان تعطیل اعلام شد.
احد وظیفه کاهش بارش باران وسطح آب تالاب‌ها را دلیل ایجاد کانون‌های گرد و غبار اعلام کرد و گفت:
«کاهش سطح آب سدها و دریاچه‌ها به این معنا است که آب در دسترس انسان کاهش یافته و به مساحتی که می‌تواند به کانون گرد و غبار تبدیل شود نیز افزوده شده است. سال گذشته خشک و کم بارش بود و هم امسال سال دومی است که در این شرایط کم بارشی قرار داریم، در نتیجه فرکانس گرد و خاک، گستره و تعداد روزهای آن نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.»
او افزود:
«به طور مثال در جنوب شهر البرزو جنوب قزوین قبلا آبگیرهایی وجود داشته است ولی امروزه به مناطق خشک و بیابانی و کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده‌اند. کانون‌های گرد و غبار در ایران کم نیستند. بخش‌هایی همچون جنوب شرق تهران و جنوب استان سمنان حتی در فصل تابستان هم جریان‌های گرد و خاک را به تهران منتقل می‌کنند. خشک شدن تالاب گاوخونی نیز می‌تواند کانون‌های گرد و غبار را تشکیل دهد.»
رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی خشک‌شدن دریاچه ارومیه را از دلایل وجود نمک در آلودگی هوای حوزه شمال غرب ایران اعلام کرد و گفت:
«کانون‌های گرد و غبار قابل شمارش دقیق نیستند اما جایگاهشان مشخص است، مطالعه و در نقشه‌ها تطبیق داده شده و کاملا مشخص است که چه میزان کانون گرد و غبار وجود دارد اما نکته این است که میزان کانون‌ها ثابت نیست چرا که تعداد آن‌ها بر اساس بارش سالانه تغییر می‌کند و شدت خشکسالی نیز با میزان بارش سالانه مرتبط است. به طور مثال در صورت بارش باران کافی در تالاب گاوخونی در جنوب اصفهان و مرطوب شدن سطح دریاچه و رشد گیاهان در تالاب دیگر به آن نمی‌توان به عنوان کانون گرد و غبار نگاه کرد ولی در صورت تداوم کاهش بارش، تالاب گاوخونی تقریبا خشک می‌شود و مساحت آبی آن کاهش می‌یابد بنابراین می‌توان از این محل به عنوان کانون گرد و غبار یاد کرد.»
با وجود تاثیر تغییرات اقلیمی و گرم‌شدن زمین بر تشدید ورود بخش عمده‌ای از ریزگردهای موجود در هوای مناطق غربی و جنوبی ایران از کشورهای عراق، سوریه، اردن، عربستان و کویت، برآورد می‌شود منشا بیش از نیمی از این ریزگردها داخلی باشد.
به گفته محمدعلی طهماسبی، دبیر ستاد ملی گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست، در ایران ۲۷۰ میلیون هکتار کانون غبارخیز وجود دارد که سالانه ۱۴۵ میلیون تن غبار تولید می‌کند.
او روز سه‌شنبه در مصاحبه با خبرگزاری دانشجو به نقش مدیریت منابع محیط‌زیستی در آلودگی‌های ناشی از ریزگردها اشاره کرد و گفت: «علاوه بر ماهیت منطقه، تغییرات اقلیمی، گرمایش زمین و استمرار خشکسالی که طبیعی هستند یک سری اقدامات نامناسب توسط بهره برداران نیز مانند چرای بی رویه، کشاورزی نامناسب و عدم تأمین حقابه دشت‌های سیلابی و تالاب‌ها نیز انجام شده است.»
طهماسبی افزود: «بهره‌برداری از سرزمین “علت العلل” عوامل انسانی تشدید کننده گردوغبار در کشور است.»