همانند سال‌های گذشته نیروهای امنیتی ایران برای مقابله با تجمع در روز جهانی کارگر از آغاز اردیبهشت شماری از فعالان صنفی و مدافعان حقوق کارگران را به نهادهای امنیتی احضار و تهدید کرده بودند. احضار و تهدیدها اما مانع فراخوان شورای هماهنگی تشکل های صنفی معلمان که در شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ دو تحصن دو روزه و چند تجمع سراسری را سازمان داده بود، نشد.
یک روز پیش از ۱۱ اردیبهشت در تهران، کردستان، آذربایجان غربی و چند استان دیگر نهادهای امنیتی و حراست آموزش و پرورش با احضار و یا بازداشت معلمان از تشکل‌های صنفی خواست تجمع ۱۱ اردیبهشت را لغو کنند.
در تهران صبح ۱۰ اردیبهشت ماموران امنیتی به محل سکونت رسول بداقی، جعفر ابراهیمی، محمد حبیبی و علی‌اکبر باغانی یورش بردند و با خشونت این چهار عضو کانون صنفی معلمان تهران و اسلامشهر را بازداشت و به زندان اوین منتقل کردند.
در سنندج مجید کریمی، فاطمه زندکریمی، مختار اسدی و رضا مرادی به اداره اطلاعات احضار شدند تا تعهد بدهند در مراسم روز جهانی کارگر و تجمع معلمان حضور نخواهند داشت.
در سقز صلاح سرخی، معلم شاغل در شامگاه ۱۰ اردیبهشت ماه بازداشت شد و صبح ۱۱ اردیبهشت پیش از طلوع خورشید ماموران امنیتی با یورش به محل سکونت مسعود نیکخواه و اسکندر (سوران) لطفی دو عضو هیئت مدیره انجمن صنفی معلمان مریوان را بازداشت کردند.
در بانه واقع در استان آذربایجان‌غربی نیز بنا بر گزارش منابع نزدیک به شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان حراست اداره آموزش و پرورش شهرستان بانه شماری از فعالان صنفی فرهنگیان را احضار کرد. به گفته معلمان، علیرضا موحد، رئیس حراست اداره آموزش و پرورش بانه، در تماس تلفنی با مدیران مدارس، معلمان را در خصوص شرکت در تجمعات اعتراضی تهدید کرده بود.
معلمان این شهر همچنین از یورش ماموران اداره اطلاعات برای بازداشت معلمان یک مدرسه خبر دادند که معلمان مانع ورود آنها و بازداشت همکاران خود شدند.
«حکومت نظامی» در روز کارگر
در اصفهان و شیراز نیز معلمان روایت کرده‌اند که از چند روز قبل به نهادهای امنیتی در درون آموزش و پرورش یا خارج از آن احضار شدند و مدیران مدرسه‌ها برای گزارش غیبت و اسامی معلمانی که در تجمع‌های اعتراضی شرکت می‌کنند به نهادهای امنیتی، تحت فشار قرار گرفتند. یکی از معلمان حاضر در تجمع روز ۱۱ اردیبهشت این موضوع را این چنین روایت کرده است:
«مدیران مدرسه‌ها برای اینکه اسامی معلمانی که در تجمع شرکت می‌کنند را به نهادهای امنیتی بدهند تحت فشار قرار گرفته‌اند. مدیران برخی مدرسه‌ها این موضوع را با معلمان در میان گذاشته و به آنها گفته‌اند که همانند گذشته تسلیم فشار نهادهای امنیتی نمی‌شوند اما برخی از مدیران مانع حضور معلمان در تجمع روز کارگر شدند و به معلمان گفتند در صورتی که به تجمع بروند نامشان را به حراست و هیئت رسیدگی به تخلفات انضباطی گزارش می‌کنند.»
تهدیدهای نهادهای امنیتی و بازداشت شماری از اعضای تشکل‌های صنفی معلمان در تهران و مریوان اما نتوانست مانع حضور معلمان در خیابانها شود.
صبح ۱۱ اردیبهشت همزمان با روز جهانی کارگر در حالیکه در بسیاری از شهرها ماموران امنیتی یونیفرم پوش و لباس شخصی پرشماری در خیابانها مستقر شده بودند، دهها معلم در ۵۰ شهر به خیابان آمدند تا حقشان را فریاد بزنند و خواستار آزادی همکاران خود شوند.
در تهران قرار بود معلمان مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی تجمع کنند. ماموران امنیتی اما از بامداد یک‌شنبه تمامی خیابان‌های منتهی به مجلس را در اختیار گرفتند. یکی از معلمان حاضر در «بهارستان» تهران نحوه استقرار ماموران نظامی و لباس شخصی را »شبیه حکومت نظامی» توصیف کرد و گفت که آنها هر فردی که به محل تجمع نزدیک می‌شد را بازداشت می‌کردند.
یک شاهد عینی هم به کانال صنفی معلمان گفت:
در تهران حدود ۵۰ نفر بازداشت شدند. برخی افراد را با خشونت بازداشت کردند. دست و پای یک زن سالمند را گرفتند و به زور سوار ماشین کردند. بیشتر بازداشت شده سالمند بودند.
بنا بر گفته فعالان کارگری در میان بازداشت شدگان در تهران شماری از مدافعان حقوق کارگران نیز بودند. تمامی بازداشت شدگان روز ۱۱ اردیبهشت در تهران به غیر از قاضی‌پور که از او به عنوان معلم بازنشسته نام برده شده است و اکبری، فعال کارگری تا شامگاه همان روز آزاد شدند.
در مریوان هم همزمان با بازداشت دو عضو هیئت مدیره انجمن صنفی، ماموران امنیتی پرشماری در خیابانها مستقر شدند. انجمن صنفی معلمان در یک گزارش وضعیت صبح ۱۱ اردیبهشت را این گونه توصیف کرده است:
متاسفانه امروز از همان اوایل صبح، نیروهای نظامی و امنیتی در قالب نیروهای انتظامی، اطلاعاتی، ضد‌شورش، لباس شخصی و نیروهای ویژه نقابدار در حجمی گسترده و چند صد نفری با آرایشی نظامی و جنگی تمامی خیابانها و کوچه های اطراف اداره آموزش و پرورش مریوان را تسخیر کرده و به حضور و عبور فرهنگیان و حتی عابران پیاده مشکوک شده و با حمله و یورش به معلمان و بازنشستگان آنان را با مشت و لگد و باتوم و شوکر، مورد ضرب و شتم و هتاکی و فحاشی قرار دادند. در برخورد وحشیانه و غیر قابل انتظار مامورین گاها ناشناس و نقابدار چندین نفر از همکاران فرهنگی با سر و دست و پای زخمی و با حداکثر فشار و زور فیزیکی دستگیر شده و موبایل و تلفن شخصی دهها همکار فرهنگی به زور و کاملا غیر قانونی، از سوی این مامورین تسخیر و ضبط شدند. لازم به ذکر است تعدادی از همکاران فرهنگی با تهدید و تعهد اجباری به قبول برعهده گرفتن اغتشاش آزاد شده ولی تعداد زیادی تلفن همراه آنان همچنان در تصرف غیرقانونی نیروهای امنیتی و اطلاعاتی است. همچنین دو عضو هیات مدیره انجمن صنفی معلمان کوردستان (مریوان) آقای مسعود نیکخواه و اسکندر (سوران) لطفی از شب گذشته با یورش ماموران به منزل شخصی ایشان و ضبط وسایل الکترونیک شخصی آنان، همچنان در مکانی نامعلوم دستگیر و در بازداشت می‌باشند.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است:
«یورش و بی حرمتی مامورین نقابدار و لباس شخصی به حدی وقیحانه بود که به زور و کاملا غیرقانونی وارد محوطه اداره آموزش و پرورش شده و با تسخیر اداره آموزش و پرورش، معلمان و همکاران فرهنگی را مورد ضرب و شتم و تهدید و بی احترامی قرار دادند.»
بنا بر اعلام انجمن صنفی معلمان مریوان در یورش ماموران امنیتی چند تن از معلمان مجروح و جبار دوستی، شعبان محمدی و مهدی تفسیری نیز به دست ماموران امنیتی بازداشت شدند. شعبان محمدی شامگاه شنبه آزاد شد اما سایر بازداشت شدگان همچنان در بند نهادهای امنیتی هستند.
در سقز هم صلاح سرخی از معلمانی بود که در آستانه تجمع بازداشت شد. معلمان معترضی که مقابل ساختمان آموزش و پرورش تجمع کردند، تصویر صلاح سرخی را در دست داشتند و پس از تجمع نیز به دیدار خانواده او رفتند.
همبستگی شکوهمند در ۵۰ شهر
معلمان در حداقل ۱۷ استان و ۵۰ شهر مقابل ساختمان آموزش و پرورش به خیابان آمدند. در تمامی شهرها تصاویری از معلمان بازداشت شده در دست معترضان بود و شعار «معلم زندانی آزاد باید گردد» مطرح شد.
در استان فارس علاوه بر شیراز به عنوان مرکز استان، معلمان در رستم و ممسنی، قیر و کازرون، خرم بید و داراب به خیابان آمدند.
در استان گیلان هم رشت، لنگرود و لاهیجان محل شکل‌گیری تجمع اعتراضی معلمانی بود که به رغم حضور پرشمار ماموران امنیتی در حمایت از همکاران دربند خود و مطالبات صنفی معلمان و بازنشستگان در تجمع حاضر شدند.
بنا بر گزارش کانون صنفی معلمان در لنگرود دو معلم به نام‌های صفر رمضانی و اسدی بازداشت شدند. تا صبح روز ۱۲ اردیبهشت این معلمان همچنان در بازداشت بودند.
ماموران امنیتی در بوشهر نیز به تجمع معلمان یورش بردند. یک ویدئو که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده گواهی است بر خشونت مامورانی که لباس نیروی انتظامی بر تن دارند با معلمان معترض. بنا بر اعلام کانون صنفی در بوشهر محمد خواجه، یوسف صیادی، حمید خجسته، اردشیر صیادی، فریدون شفیعی، محمود ملاکی، محسن عمرانی، امانی‌فر، اصغر حاجب و محمد‌رضا اکبری معلمانی هستند که در روز جهانی کارگر در بوشهر بازداشت شدند.
منصوره عرفانیان و هادی صادق‌زاده در مشهد، فاطمه بهمنی در اراک، علی حاجی در جلفا، رضا مسلمی در همدان و محمودی در الیگودرز از دیگر معلمانی هستند که به دلیل شرکت در تجمع یک ماه مه بازداشت شدند.
بنا بر گزارشی که کانون صنفی معلمان الیگودرز منتشر کرده است، گروهی از معلمان در اعتراض به بازداشت محمودی با معاون سیاسی فرمانداری دیدار کردند و در آنجا متوجه شدند که نهادهای امنیتی معلم بازداشت شده را تنها در صورتی که پایان تجمع اعلام شود، آزاد خواهند کرد.
با وجود اینکه معلمان در ساعت ۲ به تجمع خود پایان دادند اما وعده معاون سیاسی فرماندار مبنی بر آزادی محمودی محقق نشد و فرماندار این شهر هم که قول داده بود با نمایندگان معلمان گفت و گو کند، این جلسه را لغو کرد.
کانون صنفی معلمان الیگودرز در بیانیه ای که شامگاه یک‌شنبه منتشر شد، اعلام کرد: کانون صنفی الیگودرز در اطلاعیه ای خطاب به فرماندار هشدار داد: «در صورتی که ظرف ۲۴ ساعت آینده دکتر محمودی آزاد نشود اقدام‌ها اعتراضی خود را ادامه خواهند داد.»
شورای هماهنگی تشکل های صنفی هم در یک بیانیه بازداشت معلمان را «غیرقانونی و ضد فرهنگ» خواند و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه معلمان شد.
در بخشی از این بیانیه خطاب به روسای سه قوه آمده است:
«اگر برای جایگاه ومسئولیت خود احترام قائل هستید باید به دو میلیون نفر فرهنگی بازنشسته و شاغل و خانواده‌های آنها در قبال این بی‌قانونی صورت گرفته پاسخگو باشید و با ورودِ مسئولانه و به موقع، نسبت به بازداشت‌شدگان و جامعه فرهنگی کشور، اعاده‌ی حیثیت نمایید تا معلوم شود آنچه را که در شعار با عنوان مردم‌سالاری مطرح می‌کنید، درعرصه‌ی عمل نیز به آن پایبند هستید».
این شورا در بخش دیگری از بیانیه هشدار داده‌است: «در صورت ادامه این وضعیت و عدم توجه به درخواست‌های فرهنگیان و ادامه سکوتِ تامل برانگیز وزیر آموزش و پرورش و روسای سه قوه نسبت به موضوع پیش‌آمده و بی‌عملی محض ایشان نسبت به تضییع حقوق فرهنگیان، این شورا به وظایف خود در قبال جامعه فرهنگی ایران عمل خواهد کرد و هر اقدام قانونی از جمله تجمعات اعتراضی در جهت دفاع از همکاران خود را حق مسلم جامعه فرهنگی می‌داند».
سکوت وزیر آموزش و پرورش
یکی از مهم‌ترین خواسته‌های معلمان در تجمعات اخیر که از سوی حکومت و حتی نیروهای راستگرای مخالف جمهوری اسلامی هدف سرکوب قرار گرفته، اجرای کامل همسان سازی حقوق بازنشستگان به گونه‌ای که حقوق معلمان معادل هشتاد درصد اعضای هیئت علمی باشد، است.
این لایحه سال گذشته پس از چند بار رفت و برگشت میان دولت و مجلس با جرح و تعدیل فراوان برای نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید اما آیین نامه اجرایی آه با انتقاد معلمان روبرو شده است هنوز تدوین نشده است.
وزیر آموزش و پرورش که به گفته معلمان «بی ربط‌ترین» شخصیت به آموزش و پرورش است و تنها با زد و بند نمایندگان مجلس توانست رأی اعتماد بگیرد، صبح دوازدهم اردیبهشت همزمان با روز معلم در تقویم رسمی ایران در دیدار با «خانواده معلمان شهید» بدون اینکه در باره برخورد خشونت بار با معلمان توضیحی بدهد، گفت که آموزش و پرورش باید الگوی «شهدا»، عنوانی که جمهوری اسلامی برای کشته شدگان جنگ ایران و عراق به کار می برد، را ترویج کند. این سخنان در حالی مطرح می‌شود که یکی دیگر از مطالبات نفی آموزش مبتنی بر آموزه های ایدئولوژیک مذهبی است.