سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در اظهاراتی که اوایل روز شنبه، ۳۰ آوریل/۱۰ شهریور منتشر شد، گفت: «لغو تحریمهای اعمالشده علیه روسیه بخشی از مذاکرات صلح بین مسکو و اوکراین است.» او مذاکرات میان دو کشور را «دشوار» توصیف کرد ولی گفت که دشواری مذاکرات سبب قطع و تعلیق آن نشده است.
کییف روز جمعه هشدار داد که مذاکرات برای پایان دادن به تهاجم روسیه که اکنون سومین ماه خود را سپری میکند و در خطر فروپاشی قرار دارد.
اما لاوروف در اظهارنظری که در شینهوا، خبرگزاری رسمی چین، منتشر شد، گفت: «در حال حاضر، هیاتهای روسیه و اوکراین در واقع روزانه از طریق ویدئو کنفرانس درباره پیشنویس یک معاهده احتمالی بحث میکنند.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین از زمان آغاز تجاوز نظامی در روز ۲۴ فوریه تاکید کرده است که تحریمهای غرب علیه روسیه باید تقویت شود و نمیتواند بخشی از مذاکرات صلح باشد.
اوکراین و روسیه از روز ۲۹ مارس گفتوگوهای صلح «رو در رو» انجام ندادهاند و جو مذاکرات هم به دلیل ادعاهای اوکراین مبنی بر اینکه نیروهای روسی هنگام عقبنشینی از مناطق نزدیک کییف مرتکب جنایاتی شدهاند، متشنج شده است. مسکو این ادعاها را رد کرده است.
مسکو اقدامات خود در اوکراین را یک «عملیات ویژه» برای غیرنظامی کردن و «از بین بردن نازیها» میخواند. اوکراین و غرب می گویند روسیه دست به یک تجاوز نظامی خودسرانه زده است.
لاوروف بدون اشاره به جزئیات مذاکرات با طرف اوکراینی گفت: «دستور کار مذاکرات شامل موضوعاتی مانند وضعیت بیطرفی (در بحران روسیه با غرب و ناتو)، به رسمیت شناختن واقعیتهای جدید ژئوپلیتیکی، لغو تحریمها و وضعیت روسزبانهاست.»
لاوروف گفت: «ما طرفدار ادامه مذاکرات هستیم، اگرچه این مذاکرات دشوار است.»
متحدان غربی اوکراین تحریمهای گستردهای را علیه مسکو وضع کردهاند. آنها حدود نیمی از ذخایر طلا و ارز خارجی دولتی روسیه را مسدود کردهاند و اقتصاد روسیه را تحت فشار قرار داده و آن را در آستانه فروپاشی قرار دادهاند.
اما آنچه بیش از همه خشم مسکو را برانگیخته و ممکن است وضعیت جنگی در اوکراین را تغییر دهد، تصمیم کشورهای حامی اوکراین از جمله آلمان برای ارسال سلاحها سنگین به این کشور است. سرگئی لاوروف در مصاحبه دیگری با شبکه تلویزیونی العربیه گفت: «هرگونه ارسال تسلیحات خارجی به اوکراین یک “هدف قانونی” برای روسیه است.» لاوروف گفت: «چرا که این سلاحها در اختیار رژیمی قرار میگیرد که علیه مردم خود، علیه غیرنظامیان در شرق کشور میجنگد.»
لاوروف هشدار داد که هر چه غرب زودتر با «واقعیتهای ژئوپلیتیک جدید» کنار بیاید، برای خود و جامعه بینالمللی بهتر خواهد بود. وی گفت: «عملیات نظامی ویژه ما در اوکراین همچنین به روند رهایی جهان از ظلم استعمار نوین غرب، که به شدت آمیخته با نژادپرستی و انحصار است، کمک میکند.»
روسیه همچنان مدعی است که ناتو در تلاش برای مداخله در دستیابی به راه حل سیاسی برای پایان دادن به بحران اوکراین است. او به شینهوا، گفت: «کشورهای ناتو با ابراز حمایت علنی از رژیم کییف، هر کاری را انجام میدهند تا با دستیابی به توافقهای سیاسی ناممکن شود. اگر آمریکا و ناتو واقعاً علاقهمند به حل بحران اوکراین هستند، اولاً باید نظر خود را تغییر دهند و از ارسال سلاح و مهمات به کییف خودداری کنند.»
اما در سمت اوکراین، این کشور مدعی شده است که به روسیه که در تلاش برای تصرف کامل منطقه شرقی دونباس است، خساراتی «بسیار عظیم» وارد کرده است. کییف میگوید اوکراین هم متحمل خسارات بزرگی شده است ولی «میزان تلفات ارتش متجاوز بدتر است». این اظهارات را الکسی آرستویچ، مشاور رئیس جمهور اوکراین، اعلام کرده است آن هم ساعتی پس از آنکه اعلام شد که ارتش روسیه چندین شهر و روستای دیگر را اشغال کرده است.
در آمریکا، جان کربی، سخنگوی پنتاگون، از «ظلم و تبهکاری» ولادیمیر پوتین در اوکراین صحبت کرده و اقدامات وی را «خلاف وجدان» و توجیهات او برای تجاوز نظامی را «بیاساس» خوانده است. یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده هم گفت که ایالات متحده با وجود تشدید لفاظیهای اخیر مسکو، تهدید روسیه به استفاده از سلاح هستهای را باور ندارد.
نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم گفت که به تصویب درخواست کمک ۳۳ میلیارد دلاری دولت بایدن برای اوکراین «در اسرع وقت» رأی خواهد داد. رئیس مجلس نمایندگان در سخنرانی خود در جلسه مطبوعاتی هفتگی خود در صبح جمعه، درخواست دولت را به عنوان یکی از موارد اضطراری که کنگره باید به فوریت به آن رسیدگی کند، توصیف کرد.
به گفته مقامهای اتحادیه اروپا، احتمالاً کشورهای عضو در روزهای آینده تحریم تدریجی نفت روسیه را تصویب خواهند کرد. بنا به گفته چندین مقام اتحادیه اروپا و دیپلماتهای دخیل در این روند، انتظار میرود در جلسه نمایندگان کشورهای اتحادیه در روز چهارشنبه موافقت کلی با این طرح به دست آید.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، حمله هوایی روسیه به کییف را در جریان دیدار آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد را «تحقیر عمدی و وحشیانه» توصیف کرد که جامعه جهانی آن را «بدون پاسخی قدرتمند» رها کرد.
در مالیوپل هم همچنان درگیری در مجتمع فولاد آزوفستال ادامه دارد. یک فرمانده اوکراینی در داخل این تاسیسات به گاردین گفت که وضعیت در داخل کارخانه محاصره شده فولاد آزوفستال در شهر ماریوپل «فراتر از یک فاجعه انسانی» است. دفتر ریاستجمهوری اوکراین در مورد وضعیت این منطقه گفت که اوکراین امیدوار است بتواند غیرنظامیانی را که در کارخانه فولاد پناه گرفتهاند همراه با آخرین مدافعان ماریوپل از این تاسیسات خارج کند. زلنسکی هم در سخنانش شهر ماریوپل را «اردوگاه کار اجباری روسیه در میان خرابهها» توصیف کرد.
روسیه و اوکراین از ابتدای جنگ تلاش میکنند در توصیفشان از درگیریها، جنایات، مقاومتّها، شکستها و پیروزیها از تعابیری استفاده کنند که یادآور رویدادهایی باشد که جهان برای مقابله با آلمان نازی از سر گذراند.