روز یکشنبه ۴ اردیبهشت / ۲۴ آوریل دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه برگزار میشود. در نخستین دور که یکشنبه ۲۱ فروردین / ۱۰ آوریل برگزار شد، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری میانهرو کنونی با کسب ۲۷,۸ درصد و مارین لوپن، نامزد حزب راستگرای تندرو «مجمع ملی» با ۲۳,۱ درصد آرا به دور دوم راه یافتند.
چهارشنبه شب، چهار روز مانده به دور دوم انتخابات، این دو برای نخستین بار در این دوره، در یک مناظره تلویزیونی بهمدت دو ساعت و ۵۰ دقیقه شرکت کرده و از برنامهها و مواضع خود در مورد موضوعاتی چون دستمزد، قدرت خرید، روسیه، اتحادیه اروپا، محیط زیست، حجاب و انرژی دفاع کردند.
رأیدهندگان در مجموع با دو دیدگاه متضاد نامزدها روبهرو بودند: مکرون با برنامهای طرفدار اروپا و لوپن با برنامهای ناسیونالیستی بر اساس بدبینی عمیق نسبت به اروپا و اولویت دادن به فرانسه. با این حال مارین لوپن در سخنان خود مواضع افراطی چهار سال پیش را نگرفت و تلاش کرد خود را مدافع حقوق ملت و «اصلاحات» در اتحادیه اروپا معرفی کند.
دستمزد
امانوئل مکرون و مارین لوپن در مناظره به برنامههای خود برای افزایش حقوق و پاداشها تأکید کردند و هر کدام دیگری را متهم میکرد که موجب میشود مردم چنین باور کنند که این افزایشها بهشکل «خودکار» انجام خواهد شد.
این دو نامزد با اشاره به موضوع قدرت خرید به یکدیگر تاختند. مکرون گفت «شما دستمزدها را افزایش نخواهید داد، خانم لوپن»، لوپن نیز در پاسخ گفت: «همانطور که شما قرار نیست پاداشها را افزایش دهید، آقای مکرون».
رهبر حزب «مجمع ملی» از برنامه خود برای مسدود کردن «سهم کارفرما» در صورت «افزایش ۱۰ درصدی دستمزدها تا سه برابر حداقل دستمزد» دفاع کرد. مکرون نیز از پرداخت پاداش توسط شرکتها که تا سقف شش هزار یورو از مالیات معاف خواهد بود، دفاع کرد.
قدرت خرید
این دو نامزد همچنین در مورد روشهای خود برای بالا بردن قدرت خرید، بهویژه در مورد انرژی، اختلاف نظر داشتند. مکرون گفت «سپری» که برای محدود کردن افزایش شدید قیمت انرژی ایجاد کرده مؤثر بوده و از طرح «کوپن غذایی» بهدلیل افزایش قیمت مواد غذایی دفاع کرد. این طرح یک هفته پیش ارائه شد.
لوپن از کاهش مالیات بر ارزش افزوده حمایت کرد. او توضیح داد که میخواهد مالیات بر ارزش افزوده انرژی را به جای ۲۰ درصد به ۵,۵ درصد و مالیات بر ارزش افزوده سبدی از نیازهای اولیه را به صفر درصد کاهش دهد، تا اینکه بهگفته او «تورم یک واحد بالاتر از رشد قرار گیرد».
در حالی که نرخ بیکاری به پایینترین حد در ۱۳ سال گذشته رسیده است، مکرون با بیان اینکه به ایجاد شغل در دوران ریاست جمهوری خود افتخار میکند، افزود: «بهترین راه برای بهدست آوردن قدرت خرید، مبارزه با بیکاری است».
روسیه
امانوئل مکرون با اشاره اینکه حزب «مجمع ملی» مارین لوپن از یک بانک روسی وام گرفته است، مارین لوپن را به «وابستگی به قدرت روسیه و به آقای پوتین» متهم کرد. او افزود حزب لوپن همچنان به بازپرداخت وام ۹ میلیون یورویی به طلبکاری که به نظامیان سابق روسیه وصل است، ادامه میدهد.
لوپن اتهام مکرون را «نادرست» خواند و او را به مانعتراشی در مسیر وام گرفتن حزباش از بانکهای فرانسوی متهم کرد و گفت: «حزب ما فقیر است اما شرافت دارد».
مکرون خطاب به لوپن گفت: «شما وقتی از روسیه حرف میزنید منظورتان بانکدارتان است و این مشکلساز است».
لوپن در پاسخ گفت «یک زن کاملاً آزاد است» و تکرار کرد که حزب او تنها به این دلیل آن وام را گرفته بود چون هیچ بانکی در فرانسه حاضر نشد به او وام بدهد.
مارین لوپن «همبستگی و همدردی کامل» خود با مردم اوکراین را اعلام کرد و گفت با کمکهای «مالی، غیرمالی و دفاعی» به این کشور موافق است اما همچنان مخالف تحریم گاز روسیه است.
او گفت: «من از اوکراین آزاد دفاع میکنم؛ کشوری که تابع آمریکا، اتحادیه اروپا و یا روسیه نباشد».
اروپا
در مورد اروپا، مکرون، لوپن را متهم کرد که خواهان خروج از اتحادیه اروپاست و طرفداری او از «اصلاحات» در اتحادیه اروپا سرپوشی برای این نیت است. لوپن این موضع مکرون را «تئوری توطئه» نامید. او گفت «هرگز رهبران فرانسوی را ندیده است که از منافع فرانسویها [در اتحادیه اروپا] دفاع کنند.»
بازنشستگی
مارین لوپن که میخواهد سن بازنشستگی را بین ۶۰ تا ۶۲ سالگی حفظ کند، تأکید کرد که برنامه مکرون برای بالا بردن سن بازنشستگی به ۶۴ یا ۶۵ سالگی، «عمیقاً ناعادلانه» و «از نظر بودجهای غیرقابل توجیه است».
اصلاحات سن بازنشستگی که در بهار دو سال پیش در فرانسه به دلیل اعتراضات مردمی تعلیق شده بود، بهعنوان یک ضرورت مالی توسط مکرون برای رفع کسری بودجه مطرح شده است.
امانوئل مکرون در پاسخ گفت: «من این گنج سامانه پرداخت مستمری را حفظ میکنم». او میخواهد افرادی که سختترین مشاغل را دارند زودتر بازنشسته شوند و طرح معاینه رایگان در چهارچوب تأمین اجتماعی را نیز مطرح کرده است.
مسائل اقلیمی
مارین لوپن و امانوئل مکرون اختلافهای خود را در مورد مسائل زیستمحیطی نیز نشان دادند، لوپن مکرون را به «ریاکاری اقلیمی» متهم کرد و مکرون میگفت لوپن با کاهش مالیات بر ارزش افزوده از پرداخت یارانه به سوختهای فسیلی پشتیبانی میکند.
لوپن از «انتقال اکولوژیکی» دفاع کرد، اما گفت این روند باید «بسیار کُند» باشد. اما از نظر امانوئل مکرون، «هیچ استراتژی خروج از سوختهای فسیلی که از تمام انرژیهای هستهای عبور کند، وجود ندارد» و بنابراین لازم است «در انرژیهای تجدیدپذیر سرمایهگذاری شود».
امنیت
مارین لوپن، ناامنی در فرانسه را بهویژه به دلیل «مهاجرت گسترده و پرهرجومرج»، «یک بربریت واقعی» نامید. در حالی که امانوئل مکرون از ایجاد امنیت «با راهها و ابزارها»، و نه «با حرف و موضعگیری» دفاع کرد.
حجاب
امانوئل مکرون و مارین لوپن در پایان مناظره پیرامون حجاب و لائیسیته با یکدیگر بحث تندی داشتند و مکرون رقیب خود را به «خیانت به روح فرانسه و جمهوری» متهم کرد.
لوپن گفت «من طرفدار ممنوعیت حجاب در فضاهای عمومی هستم» زیرا «حجاب لباسی است که اسلامگرایان تحمیل کردهاند» و «بخش بزرگی از زنان جوانی که آن را به سر میکنند نمیتوانند غیر از این عمل کنند».
مکرون با متهم کردن مخالف خود به ایجاد جنگ داخلی با این اقدام، گفت «شما با این قانون چند میلیون نفر از هممیهنان ما را از ورود به اماکن عمومی منع میکنید و چنین قانونی مطرود است».
در نظرسنجیهای اخیر مکرون ۵۶ درصد و لوپن ۴۴ درصد آرای رأیدهندگان را داشتند. مناظره چهارشنبه شب فرصتی بود برای مکرون تا رأیدهندگان را متقاعد کند که او مقام ریاست جمهوری را در اختیار دارد و آنها نباید از دیدن جناح راست افراطی بترسند.
نظرسنجی مؤسسه OpinionWay-Kea Partners در روزنامه Les Echos فرانسه نشان داده است که تنها ۱۴ درصد از رأیدهندگان منتظر مناظره مکرون و لوپن بودند تا تصمیم بگیرند روز یکشنبه به کدام یک رأی دهند، در حالی که ۱۲ درصد گفتند برای اینکه اصلاً رأی میدهند یا خیر، مناظره را میبینند.
با این حال، برتری مکرون در نظرسنجیها بسیار کمتر از پنج سال پیش است که لوپن را با ۶۶,۱ درصد از آرا شکست داد.
لوپن نسبت به انتخابات دوره قبلی تا حدودی در جذب رأیدهندگان اصلی موفق بوده است، در حالی که مکرون موقعیت دوره قبلی خود را از دست داده است. از این رو رقابت این دو در روز یکشنبه بسیار تنگتر خواهد بود.