مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین اعلام کرد که کارهای کارشناسی و مراحل اجرایی سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین آغاز شده است.
حریری دوشنبه ۲۲ فروردین ضمن اعلام این خبر به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت این سند «بحث تأمین اعتبار و فاینانس را دارد که بخش زیادی از آن معطل تعیین تکلیف مذاکره وین است».
مجیدرضا حریری افزود:
«اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد یک روند را باید دنبال کنیم، اگر هم نرسد یک روند دیگر را و راهکارها با هم متفاوت است. بنابراین باید منتظر نتیجه مذاکرات وین بمانیم.»
به‌گفته رئیس اتاق مشترک ایران و چین نتیجه مذاکرات احیای برجام در همه شئون اقتصادی ایران تأثیرگذار است «ولی بیشترین تأثیر را در روابط اقتصادی بین‌المللی ایران دارد».
«سند مشارکت جامع ۲۵ ساله ایران و چین» پس از افشای ۱۸ صفحه از آن در زمان دولت حسن روحانی مورد توجه قرار گرفت و به این بحث دامن زد که حکومت جمهوری اسلامی برای رهایی از مخمصه تحریم‌های نفتی و بانکی که با خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا از برجام کلید خورد ایران را گویا به چین «فروخته» است.
مهم‌ترین مبنای برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین یا به اختصار سند همکاری ایران و چین برای سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران، شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، زیرساخت‌های ایران و همکاری نظامی، امنیتی، فرهنگی و قضایی است.
در آن زمان «پترولیوم اکونومیست» حجم سرمایه‌گذاری چین در ایران را معادل ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار آمریکا تخمین زده بود.
احمد امیرآبادی، رئیس گروه دوستی ایران و چین ۲۶ دی / ۱۶ ژانویه گذشته در مصاحبه‌ای توافق ۲۵ ساله ایران و چین را عامل هماهنگی منطقه‌ای در قاره آسیا خوانده و گفته بود:
«این توافق اقدامی مهم است که موجب سرمایه‌گذاری چین در ایران و گسترش ارتباطات منطقه‌ای خواهد شد.»
امیرآبادی سند همکاری ایران و چین را در راستای تقویت رابطه با شرق دانسته و افزوده بود:
«تقویت ارتباط با شرق موجب می‌شود که آمریکا و غرب احساس خطر کنند و این احساس خطر موجب کوتاه آمدن در مذاکرات خواهد شد. در واقع ضرب‌الاجلی برای غرب در مذاکرات با ایران است تا هر چه زودتر تکلیف لغو تحریمها روشن شود.»
مذاکرات احیای برجام در حال حاضر متوقف شده و سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران دوشنبه ۲۲ فروردین در نشست خبری هفتگی خود اعلام کرد که آن‌چه بین ایران و آمریکا در مذاکرات وین باقی مانده، بیش از یک موضوع است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران ۲۵ دی / ۱۵ ژانویه گذشته در پایان دیدارهای طولانی با وانگ یی، وزیر امور خارجه چین اعلام کرده بود که سند همکاری ایران و چین رسماً به اجرا درآمد. وانگ یی نیز از آمادگی این کشور برای توسعه همکاری‌‌‌ها در زمینه تأمین مالی، انرژی، بانکی و فرهنگی، به‌رغم تحریمها علیه ایران خبر داد و آغاز اجرای سند همکاری‌های راهبردی ۲۵ ساله را «رویدادی مهم و زمینه‌ساز تحول اساسی» در روابط دو کشور خواند.
مجیدرضا حریری، درباره چشم‌انداز مبادلات اقتصادی ایران و چین در سال جاری گفت:
«اگر شرایط همچنان این‌گونه بماند، اتفاق خاصی در حال انجام نیست چون تجارت ما تحت تحریم است و روال همچنان مثل سابق ادامه خواهد داشت. اگر هم تغییراتی در سال پیش رو ایجاد شود، این تغییرات برای کوتاه‌مدت خواهد بود.»
به‌گفته حریری، ارزش مبادلات ایران و چین سال گذشته حدود ۳۸ درصد افزایش داشت اما از نظر وزن این افزایش کمتر از ۶ یا ۷ درصد بود، چون «عموم صادرات غیرنفتی ایران به همه جای دنیا از جمله چین، مواد خام است».
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین افزود:
«اگر بحث‌های وین به نتیجه برسد و تحریمها از روی ما برداشته شود ظرفیت تجاری ما با چین حداقل دو برابر این میزانی است که اکنون داریم. یعنی اگر تحریمها برداشته شود ما به سرعت می‌توانیم شاهد رشد تجارت خارجی خود با چین باشیم.»
رئیس اتاق مشترک ایران و چین پیش از این گفته بود که ۲۱ میلیارد دلار از ذخایر ارزی ایران در غرب به چین منتقل شده اما امکان انتقال آن وجود ندارد.