محسن خجستهمهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادعا کرد ظرفیت تولید نفت ایران «در شرایط سخت، به مقدار پیش از تحریمها رسیده است».
او گفت که دولت در شش ماه گذشته ۵۰۰ میلیون دلار «برای بازگشت ظرفیت از دست رفته تولید نفت هزینه کرده است» و «بدون کمک شرکت های خارجی توانسته ظرفیت تولید را افزایش دهد».
خجستهمهر میزان تولید روزانه نفت ایران را «حدود ۳ میلیون و ۸۳۸ هزار بشکه» اعلام کرد و مدعی شد که افزایش ظرفیت تولید روزانه «طی شش ماه و در پنجم اسفند ماه» محقق شده است.
تولید و صادرات روزانه نفت ایران پس از آنکه ایالات متحده آمریکا به صورت یکطرفه توافق هسته ای را ترک کرد، کاهش چشمگیری یافت به گونهای که بنا بر اعلام مقامهای دولتی در سال ۱۳۹۹ تنها ۱۹ درصد از درآمدهای نفتی پیشبینی شده محقق شد. کاهش درآمدهای نفتی در سه سال گذشته دولت ایران را با کسری بودجه بزرگ و متوالی روبرو کرده است.
خجستهمهر بدون اینکه میزان صادرات روزانه نفت ایران در سال ۱۴۰۰ را فاش کند، ادعا کرد که صادرات نفت ۴۰ درصد افزایش یافته است.
به گفته او ارزش صادرات نفت ایران در سال گذشته «بیش از تعهد در بودجه سنواتی» بوده است.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تأثیر کاهش تحریمهای ایالات متحده در ماههای گذشته بر افزایش صادارت نفت را رد کرد و گفت که صادرات نفتی در حالی افزایش یافت «نهتنها تحریمها کم نشد، بلکه بهمراتب سختگیریهای متعددی داشتیم و در خریدارها و واسطهها و سیستمهای ناوبری کشتیرانی حامل نفت، اختلال ایجاد میکردند.»
آمریکا سال گذشته بخشی از تحریمهای وضع شده علیه ایران را با هدف تشویق دولت جمهوری اسلامی به بازگشت به برجام کاهش و در مقابل شخصیتهای حقیقی و حقوقی دیگری را در فهرست تحریم قرار داد.
نهادهای ناظر بر بازار انرژی و وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران آمار دقیقی از صادرات روزانه نفت ایران در ماههای اخیر منتشر نکردهاند اما گفتهاند که چین خرید نفت از ایران را افزایش داده است.
بهمن ماه ۱۴۰۰ خبرگزاری رویترز گزارش کرده بود صادرات روزانه نفت ایران در ماه دسامبر برای اولین بار در سه سال گذشته به بیشتر از یک میلیون بشکه در روز رسیده اما در ماه ژانویه ۲۰۲۱ دوباره کاهش یافته است.
چین که اصلیترین مشتری نفتی ایران در دوره تحریمها و پیش از آن به شمار میرود، در ماه دسامبر خرید نفت از ایران را افزایش داد.
صادرات نفت ایران در سال ۱۳۹۷ پیش از آنکه دونالد ترامپ به صورت یکطرفه از توافق هستهای خارج شود، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه گزارش شده بود.
دولت ابراهیم رئیسی در بودجه سال جاری صادرات بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت در روز را پیشبینی کرده است که از نگاه کارشناسان اقتصادی و گروهی از نمایندگان مجلس خوشبینانه و مشروط به توافق دوباره بر سر برجام است. با این حال افزایش قیمت نفت پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین در ماه فوریه بخشی از کسری درآمدهای نفتی ایران را جبران کرده است.
خجستهمهر در بخش دیگری از سخنانش ادعا کرد که صادرات میعانات گازی در پایان سال ۱۴۰۰ نسبت به مرداد همان سال سه برابر شده است. او بدون اینکه توضیح بیشتری ارائه کند گفت که این نشان میدهد «مشتری های جدیدی پیدا و از شیوههای مدرن در قراردادها و از سیستم لجستیک و حملونقل جدید استفاده کرده است.»
ایران متهم است که برای انتقال نفت خود به کشورهای دیگر از نفتکشهایی با پرچم دیگر کشورها استفاده میکند. در سالهای اخیر چند بار نفتکشهای متعلق به ایران در نقاط مختلف جهان توقیف شدهاند.
«تا صد سال آینده نفت و گاز داریم»
کاهش سرمایهگذاری در بخش استخراج نفت و گاز و خروج شرکتهای بزرگ خارجی از پروژههای توسعهای ایران در سالهای گذشته سبب فرسودگی و کاهش برداشت ایران از این منابع شده است.
معاون وزیر ذخایر قابل برداشت نفت خام را ۱۵۷ میلیارد بشکه و ظرفیت ذخیره گازی را ۳۳ تریلیون مترمکعب اعلام کرد و مدعی شد که با شیوه تولید کنونی ایران «تا یک قرن آینده میتواند نفت و گاز تولید کند».
این ادعا در حالی مطرح شده که بخش بزرگی از تأسیسات نفتی ایران فرسوده شدهاند و با افزایش تولید و استفاده از انرژیهای غیرفسیلی برآورد میشود تقاضا برای نفت و گاز در آینده کاهش یابد.
بنا بر گفته خجستهمهر در حال حاضر حدود ۷۵۰ حلقه چاه نفت ایران «کمبازده یا متوقف» هستند. او گفت که وزارت نفت «برای احیای این تعداد چاه که ارزش سرمایهگذاری حدود ۷۰۰ میلیون دلاری دارد، فراخوان سرمایهگذاری داده است».
با خروج شرکتهای خارجی از ایران، شرکتهای نفتی وابسته به سپاه پاسداران و دیگر بنیادهای حکومتی به مجری اصلی پروژههای توسعه میادین نفت و گاز بدل شدهاند. قراردادهای غیرشفاف این شرکتها با وزارت نفت در شش ماه گذشته خبرساز شده اما وزارت نفت حاضر به توضیح در این باره نشده است.