لیودمیلا وروبیوا، سفیر روسیه در اندونزی چهارشنبه ۳ فروردین / ۲۳ مارس در یک نشست خبری ضمن اعلام قصد پوتین برای شرکت در نشست گروه ۲۰، گفت:
«نهتنها گروه ۲۰، بلکه بسیاری از سازمانها در تلاش برای بیرون راندن روسیه هستند… واکنش غرب کاملاً نامتناسب است.»
منابع آگاه در گفتوگوهای گروه ۲۰ به رویترز گفتند ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی آن در حال ارزیابی این موضوع هستند که آیا روسیه پس از حمله به اوکراین باید در گروه۲۰ باقی بماند یا خیر.
بهگفته این منابع، احتمال وتو شدن هرگونه اقدامی برای حذف روسیه توسط سایر کشورها در این گروه که شامل چین، هند و عربستان سعودی هم میشود، این احتمال را هم افزایش داده که برخی کشورها نشست گروه ۲۰ در سال جاری میلادی را کلاً نادیده بگیرند.
گروه ۲۰ متشکل از آمریکا، چین، آلمان، فرانسه، بریتانیا، ایتالیا، ژاپن، کانادا، مکزیک، روسیه، آرژانتین، استرالیا، برزیل، هند، اندونزی، عربستان سعودی، آفریقای جنوبی، کره جنوبی و ترکیه، بههمراه اتحادیه اروپا، گروههای بزرگ اقتصادی جهان هستند که برای هماهنگی در امور مختلف بینالمللی از اقدامات درباره تغییرات آب و هوایی گرفته تا بدهیهای فرامرزی اجلاس برگزار میکنند.
روسیه با موجی از تحریمهای بینالمللی مواجه است که بهرهبری کشورهای غربی اعمال میشوند. این تحریمها برای منزوی کردن این کشور از اقتصاد جهانی، از جمله با بستن سامانه بینالمللی تراکنش بانکی سوئیفت به روی این کشور و محدود کردن معاملات توسط بانک مرکزی آن، صورت گرفته است.
یک منبع بلندپایه گروه ۷ گفت:
«مذاکراتی در مورد اینکه آیا مناسب است روسیه در گروه ۲۰ حضور داشته باشد یا خیر، وجود دارد. اگر روسیه در عضویت گروه باقی بماند، این گروه به سازمانی کمتر مفید تبدیل خواهد شد.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در پاسخ به این سئوال که آیا جو بایدن، رئیس جمهوری این کشور در دیدار این هفته خود با متحدانش در بروکسل برای بیرون راندن روسیه از گروه ۲۰ اقدام خواهد کرد یا خیر، گفت:
«ما بر این باوریم که شرایط برای روسیه در نهادهای بینالمللی و در جامعه بینالمللی دیگر نمیتواند مانند قبل باشد.»
با این حال سالیوان افزود، ایالات متحده آمریکا قصد دارد قبل از هرگونه اظهارنظر دیگری با متحدان خود مشورت کند.
یک منبع آگاه در اتحادیه اروپا بهطور جداگانه بحث در مورد وضعیت روسیه در نشست آتی گروه ۲۰ را که ریاست دورهای آن در اختیار اندونزی است، تأیید کرد.
این منبع به رویترز گفت:
«برای اندونزی کاملاً روشن شده است که حضور روسیه در نشستهای آتی وزیران گروه ۲۰ برای کشورهای اروپایی بسیار مشکلساز خواهد بود.»
این منبع گفت با این حال هیچ روند مشخصی برای حذف یک کشور وجود ندارد.
در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، روسیه به گروه ۷ پیوست و این گروه به «گروه ۸» گسترش یافت. اما مسکو پس از الحاق کریمه به خاک خود در سال ۲۰۱۴ بهمدت نامحدودی از این گروه رانده شده است.
روز گذشته، سهشنبه ۲ فروردین / ۲۲ مارس، لهستان اعلام کرد که به مقامهای بازرگانی ایالات متحده آمریکا پیشنهاد کرده است که کشور دیگری جایگزین روسیه در گروه ۲۰ شود و این پیشنهاد «پاسخ مثبت» دریافت کرده است.
سخنگوی وزارت بازرگانی آمریکا گفت هفته گذشته «جلسه خوبی» بین پیوتر نواک، وزیر توسعه اقتصادی و فنآوری لهستان و جینا ریموندو، وزیر بازرگانی ایالات متحده برگزار شد، اما افزود:
«او (ریموندو) از شنیدن نظرات لهستان در مورد برخی از موضوعات، از جمله عملکرد گروه ۲۰ استقبال کرد، ولی موضعی از طرف دولت آمریکا در رابطه با پیشنهاد لهستان در مورد گروه ۲۰ نگرفت.»
یک منبع آگاه در گروه۷ گفت بعید به نظر میرسد که اندونزی یا اعضایی مانند هند، برزیل، آفریقای جنوبی و چین با حذف روسیه از این گروه موافقت کنند.
یک مقام دولتی از یکی از کشورهای عضو گروه ۲۰ در آسیا نیز گفت:
«غیرممکن است روسیه را از گروه ۲۰ حذف کنیم؛ مگر اینکه مسکو به تنهایی چنین تصمیمی بگیرد. هیچ رویهای برای محروم کردن روسیه از عضویت در گروه۲۰ وجود ندارد.»
بهگفته این منبع، اگر کشورهای گروه۷ در نشستهای امسال گروه۲۰ شرکت نکنند، میتواند نشانه قدرتمندی برای هند باشد. این کشور خشم برخی کشورهای غربی را به دلیل محکوم نکردن حمله روسیه به اوکراین و حمایت نکردن از اقدامات غرب علیه ولادیمیر پوتین، برانگیخته است.
وزارت خارجه اندونزی از اظهار نظر در مورد درخواستها برای حذف روسیه خودداری کرد.
دودی بودی والویو، معاون رئیس بانک مرکزی این کشور روز دوشنبه در یک سمینار گفت موضع اندونزی همواره بیطرفانه بوده است، اما با اشاره به خطر اختلاف بر سر این موضوع گفت از رهبری گروه۲۰ برای حل هر مشکلی استفاده خواهد کرد.
او افزود روسیه «تعهدی قوی» برای شرکت در نشستهای گروه۲۰ دارد و دیگر اعضا نمیتوانند این کشور را از حضور در آن منع کنند.
وضعیت روسیه در مورد سایر نهادهای بینالمللی نیز زیر سئوال رفته است.
در ژنو، مقامهای سازمان تجارت جهانی گفتند هیأتهای متعددی در این سازمان از ملاقات با همتایان روسی خود در قالبهای مختلف خودداری میکنند.
کیت راکول، سخنگوی سازمان تجارت جهانی، گفت:
«بسیاری از دولتها به آنچه در آنجا (ژنو) اتفاق میافتد اعتراض کردهاند و مخالفتهای خود را به عدم تعامل با عضو مربوطه نشان دادهاند.»
یک منبع آگاه از یک کشور غربی گفت اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا، کانادا و بریتانیا در سازمان تجارت جهانی با روسیه تعامل ندارند.