بحران اوکراین ساعت به ساعت تشدید میشود. در پی بهرسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک، دو منطقه در دونباس واقع در شرق اوکراین از سوی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و واکنشهای منفی جهانی نسبت به آن، پوتین، شامگاه سهشنبه ۳ اسفند / ۲۲ فوریه در یک کنفرانس خبری دیگر در مسکو اوکراین را «تا دندان مسلح»، «ضد روسیه» و «غیرقابل قبول» توصیف کرد و گفت:
«توافقنامه مینسک دیگر وجود ندارد و اوکراین باید غیرنظامی شود.»
پوتین با اشاره به سخنان ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین مبنی بر ابراز تأسف نسبت به از دست دادن زرادخانه هستهای خود در سال ۱۹۹۴، با اشاره به اینکه این اظهارات «روسیه را هدف قرار داده»، گفت:
«اوکراین جاهطلبیهای هستهای خود را اعلام کرده است و ما آن را شنیدیم. اوکراین همه چیز برای حل همه مسائلی که به سلاحهای هستهای مربوط میشود را دارد و تنها به سامانه غنیسازی اورانیوم دسترسی ندارد که آن هم مسئلهای فنی است و برای اوکراین غیرقابل حل نیست. حل آن بسیار آسان است.»
پوتین در پاسخ به این سئوال که آیا نیروهای روسیه در جمهوریهای تحت کنترل جداییطلبان تا کجا پیش خواهند رفت، پاسخ مستقیمی نداد و به خبرنگاران گفت:
«اول اینکه من نگفتم نیروها بلافاصله پس از نشست ما در اینجا به این منطقه خواهند رفت. ثانیاً، پیشبینی چارچوب خاصی برای اقدامات احتمالی غیرممکن است، این بستگی به وضعیت خاص روی زمین دارد.»
پوتین عصر روز گذشته (دوشنبه) استقلال مناطق دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین را که طرفدار روسیه هستند، بهرسمیت شناخت. او همچنین توافقنامههایی را برای حمایت از شبهنظامیان محلی امضا کرد.
بر اساس پیشنویس توافقنامههای امضاشده، از مرزهای دو جمهوری دونتسک و لوهانسک، با تلاشهای مشترک طرفهای امضاکننده محافظت خواهد شد.
تصویب عملیات نظامی در دونباس
عصر سهشنبه سهشنبه ۳ اسفند / ۲۲ فوریه شورای فدراسیون روسیه (مجلس اعلا) عملیات نظامی در شرق اوکراین را تصویب کرد. این شورا در بیانیهای گفته است شمار سربازان، برنامه زمانبندی و وظایف نیروهای نظامی مشخص خواهد شد.
شورای فدراسیون روسیه به آرای مطلق ۱۵۳ رأی موافق، بدون رأی مخالف یا ممتنع به این طرح رأی مثبت دادند.
والنتینا ماتوینکو، رئیس مجلس اعلای روسیه، خاطرنشان کرد که پوتین روز سهشنبه از تصمیم شورا در مورد مجوز استفاده از نیروهای مسلح روسیه در خارج از کشور مطلع خواهد شد.
این موضوع پیش از بررسی در جلسه علنی توسط کمیتههای ذیصلاح قانون اساسی، دفاع، امور بینالملل و شورای مجلس مورد بحث قرار گرفته بود.
پس از نشست شورای فدراسیون روسیه، شورای امنیت روسیه جلسه فوری تشکیل داد.
واکنش ناتو
ناتو درباره حمله گسترده روسیه به اوکراین هشدار داد. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو پس از نشست فوقالعاده کمیسیون ناتو-اوکراین در زمینه بهرسمیت شناختن استقلال جمهوریهای خلق دونتسک و لوهانسک از سوی روسیه، گفت «ناتو آماده است در صورت لزوم به تقویت حضور خود در شرق ادامه دهد.»
استولتنبرگ افزود «همه نشانهها حاکی از برنامهریزی روسیه برای حمله تمامعیار است» و «هر کاری که لازم باشد برای محافظت از منطقه با اتحاد در برابر تجاوز انجام خواهد شد».
بهگفته استولتنبرگ ناتو قاطعانه به حمایت از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین ادامه میدهد.
حدود ۱۰۰ جت جنگنده هماکنون در حالت آمادهباش هستند. با این حال، اوکراین عضو ناتو نیست و بنابراین نمیتواند درخواست کمک کند.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز سهشنبه واکنش کشورهای غربی در مورد بهرسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوهانسک توسط روسیه را قابل انتظار خواند.
به گزارش اسپوتنیک، سرگی لاوروف وزیر خارجه روسیه بیان داشت که واکنش همکاران غربی در خصوص به رسمیت شناختن جمهوریهای خلق دونتسک و لوهانسک قابل انتظار بود.
لاوروف گفت:
«در طول دهههای گذشته آنها (کشورهای غربی) عادت کردهاند که همه مشکلات را به گردن روسیه بیندازند و ما را برای همه چیز و همه کار مقصر بدانند.»
تحریمها در راه است
روز سهشنبه، جان فاینر یکی از مقامهای ارشد امنیت ملی در دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که واشنگتن در چند ساعت آینده قصد دارد تحریمهایی را در پاسخ به اقدام روز گذشته روسیه اعمال کند.
فاینر گفت:
«اگر روسیه اقدامات بیشتری انجام دهد، ما با تحریمها، عواقب شدید و مهمی را بر آن تحمیل خواهیم کرد. این تحریمها علاوه بر سایر پاسخهای ما از جمله کمک امنیتی به اوکراینیها برای دفاع از خود، موضع نیروهای نظامی و جابهجایی نیروهای آمریکا مانند آنچه در روزهای اخیر شاهد آن بودهایم، خواهد بود.»
اتحادیه اروپا نیز روز سهشنبه تحریمهای گستردهای را علیه روسیه تصویب کرد.
این اتحادیه از روسیه خواست از بهرسمیت شناختن استقلال دونتسک و لوگانسک دست بردارد و از کشورهای دیگر نیز خواست استقلال این دو منطقه را بهرسمیت نشناسند.
وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز سهشنبه در نشستی ویژه در پاریس، پیشنهاد کمیسیون اتحادیه اروپا و بخش سیاست خارجی را تصویب کردند. انتظار می رود اقدامات تنبیهی در اواخر این هفته پس از تکمیل مقدمات فنی اجرایی شوند. بر اساس اطلاعات بروکسل، بسته تحریمی اتحادیه اروپا شامل ممنوعیت دسترسی روسیه به بازارهای مالی و خدمات اتحادیه اروپا و همچنین قرار گرفتن نام چند صد نفر و شرکت در فهرست تحریمها خواهد بود.
شارل میشل، رئیس شورای اروپا و اورزولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا در بیانیهای تصمیم روسیه در بهرسمیت شناختن استقلال دو منطقه یاد شده و اعزام نیرو به این مناطق، غیرقانونی و غیرقابل قبول خواندند.
بهگفته این مقام امنیتی آمریکا واشنگتن در حال حاضر قصد ندارد تمام تحریمهای خود علیه روسیه را بهاجرا بگذارد.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز سهشنبه در واکنش به تحولات اخیر شرق اوکراین صدور مجوز پروژه واردات گاز از روسیه از طریق خط لوله نورد استریم ۲ را متوقف کرد. دیمیتری مدودف، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه در واکنش به این اقدام در توئیتر نوشت:
«اروپاییها بهزودی باید دو هزار یورو به ازای (مصرف) هر مترمکعب گاز پرداخت کنند.»
در همین حال روز سهشنبه رسانههای روسیه گفتهاند نیروهای کییف به گلولهبارانهای خود از جمله با سلاحهای ممنوعه در توافقنامه مینسک ادامه میدهند. وزارت دفاع روسیه گفته است اوکراین روزانه نزدیک به دو هزار گلوله علیه جمهوریهای دونباس شلیک میکند که شامل بیش از ۳۰۰ گلوله سلاح سنگین میشود.