نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا سهشنبه ۲۲ فوریه/ سوم اسفند اعلام کرد با همراهی متحدان خود ناوگان مشترک جدیدی از پهپادهای بدون سرنشین را برای گشتزنی در مسیرهای دریایی در خاورمیانه راهاندازی خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس و به نقل از معاون-دریاسالار برد کوپر، رهبر ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده، ناوگان جدید متشکل از ۱۰۰ فروند پهپاد بدون سرنشین اعم از پهپادهای شناور و زیردریایی خواهد بود که به گفته او به ایالات متحده و متحدانش اجازه خواهد داد مسیرهای حیاتی آبی برای جریان تجارت نفت و کشتیرانی جهانی را زیر نظر بگیرند.
کوپر که در حاشیه یک نمایشگاه صنایع دفاعی در ابوظبی سخن میگفت، افزود نیروی دریایی ایالات متحده با استفاده از سیستمهای پهپادی، «به سادگی قادر خواهد بود نظارت بیشتری داشته باشد» و امیدوار است نیروی پهپادی ارتش که از هوش مصنوعی بهره خواهد گرفت، تا تابستان ۲۰۲۳ برای افزایش «نظارت و شنود» عملیاتی شود.
او این پهپادها را «تنها وسیله ممکن برای پرکردن شکافی که امروز وجود دارد» خواند و افزود که اسرائیل نیز احتمالاً به «گروه ضربت» پهپادهای نیروی دریایی در منطقه خواهد پیوست.
دامنه عملیاتی ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا که در بحرین مستقر است از تنگه هرمز، محل عبور بالغ بر ۲۰ درصد کل محمولههای نفتی جهان، تا دریای سرخ و کانال سوئز که خاورمیانه را به دریای مدیترانه وصل میکند و تنگه باب المندب در نزدیکی یمن امتداد دارد.
تنگه هرمز در سالهای گذشته در مرکز تنشهای میان تهران و واشنگتن قرار داشته که پس از خروج دولت ترامپ از برجام شدت گرفت. نیروهای سپاه پاسداران بارها تانکرهای نفتی را توقیف کردند. کشتیهای مرتبط با شرکتهای اسرائیلی و غربی نیز بارها هدف حمله قرار گرفتند. ایالات متحده میگوید شواهدی دارد که ایران بهطور مستقیم یا غیر مستقیم در این حملات نقش داشته اما مقامهای جمهوری اسلامی دست داشتن در آنها را رد میکنند.
برخی از تحلیلگران میگویند تشکیل ناوگان پهپادی در سایه احتمال بهنتیجه نرسیدن مذاکرات احیای برجام در وین و احتمال افزایش تنشها میان تهران و واشنگتن صورت میگیرد. همزمان برگزاری دور پنجم مذاکرات مستقیم میان ایران و عربستان نیز محتمل است.
بخشی از تحریمهایی که ایران در این مذاکرات خواهان لغو کامل آنهاست، برپایه فعالیتهای «تروریستی» سپاه قدس (شاخه برونمرزی سپاه پاسداران) اعمال شده است. ایالات متحده آمریکا، حکومت جمهوری اسلامی ایران را حامی گروههای شبهنظامی نیابتی در عراق، سوریه، لبنان و یمن و مسئول در «تجهیز تروریسم در منطقه» میداند. از جمله حزبالله لبنان، حوثیهای یمن و شبهنظامیان فعال در عراق که بارها به پایگاههای ایالات متحده در این کشور حمله کردهاند. در عینحال بهنظر میرسد حملات دامنهدار حوثیها موسم به «انصارالله یمن» به عربستان و اخیراً امارات که با استفاده از پهپادهای مسلح و موشک دلیل تشکیل ناوگان پهپادی ایالات متحده و متحدانش باشد. پهپادها و موشکهایی که واشنگتن میگوید دست کم قطعات و فنآوری ساخت آنها را از طریق ایران به حوثیهای یمن داده شده است.
شورشیان حوثی یمن در دو ماه گذشته میلادی در سه نوبت به امارات متحده عربی حمله موشکی و پهپادی کردند. ایالات متحده برای خنثی کردن حملات حوثیها سامانه ضدهوایی پاتریوت را مستقر کرد. یک مقام ارشد نظامی واشنگتن هم از اعزام یک ناوشکن مجهز به موشکهای هدایتشونده و جتهای پیشرفته نسل پنجم به امارات خبر داده بود. مقامهای اسرائیلی نیز در چند نوبت به امارات سفر کردند و به ابوظبی قول همکاریهای امنیتی دادند.
رهبر ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده در سخنان خود ایران را «مقام اول در تهدیدهای منطقهای، که ایالات متحده با آن مقابله میکند» خواند و گفت: «ساخت و توانایی تولید انبوه موشک بالستیک، موشک کروز و قطعات پهپاد هم در توان ایران و هم در توان نیروهای نیابتیست».
کوپر به مذاکرات احیای برجام در وین نیز به عنوان دورهای که حملات پهپادی گروههای نیابتی ایران کاهش داشته است اشاره کرد و گفت ایالات متحده میخواهد در مقابل تهاجم گروههای نیابتی ایران محور «دفاعی» تشکیل دهد.