همزمان با افزایش تنش در مرزهای روسیه و اوکراین ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین خواهان گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، رئيس جمهوری روسیه شد. رئیس جمهوری اوکراین در ملاقات روز شنبه ۱۹ فوریه/ ۳۰ بهمن خود با کاملا هریس، معاون رئيس جمهوری ایالات متحده آمریکا که در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ انجام شد گفت: «من نمی‌دانم رئیس‌جمهوری روسیه چه می‌خواهد، به‌همین خاطر پیشنهادم این است که با هم ملاقات کنیم».
او افزود:
«اوکراین برای رسیدن به یک راه حل مسالمت آمیز، تنها راه دیپلماسی را دنبال خواهد کرد.»
روسیه هنوز به پیشنهاد رئيس جمهوری اوکراین واکنشی نشان نداده است. پیشتر آنکارا تلاش کرده بود زمینه ملاقات رودرروی روسای جمهوری دو کشور را فراهم کند. «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در این رابطه گفته بود رئيس جمهوری در صورت ضرورت آماده دیدار با هر شخصی برای گفت‌وگو درباره بحران اوکراین است، «اما این موضوع نیازمند توافقی درباره نتیجه‌ها و موضوعات مورد مذاکره بوده و این شرایط تاکنون وجود نداشته است.»
در عین‌حال ولادیمیر پوتین قرار است یکشنبه ۲۰ فوریه/یکم اسفند با امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه به صورت تلفنی گفت‌وگو کند. مکرون روز شنبه نیز با زلنسکی گفت‌وگو کرد.
همزمان اولاف شولتز، صدراعظم آلمان هم روز شنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ بر پیگیری مسیر دیپلماسی برای جلوگیری از وقوع جنگ تاکید کرد و گفت: با توجه به علاقه آشکار کرملین به مذاکره درباره خواسته‌های امنیتی‌اش، «نشانه‌های مهمی» وجود دارد که نشان می‌دهد میتوان از طریق دیپلماسی از حمله روسیه به اوکراین اجتناب کرد.
کاخ سفید روز شنبه اعلام کرد که بر مبنای اطلاعات تیم امنیت ملی جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روسیه همچنان قادر است «هر زمانی» [که بخواهد] به اوکراین حمله کند. رئيس جمهوری ایالات متحده بر همین اساس مشاوران ارشد خود را برای گفت‌وگو فرا خوانده است.
برمنبای گزارش یک شرکت آمریکایی که تحولات اوکراین را از طریق تصاویر ماهواره‌ای دنبال می‌کند، نیروهای مسلح روسیه علاوه بر افزایش سربازان خود در شمال، شرق و جنوب اوکراین، که تعداد آنها بیش از ۱۵۰ هزار نفر برآورد می‌شود، بالگردهای جدید، تانک، نفربرهای زرهی و تجهیزات پشتیبانی را در نزدیک مرز مستقر کرده است.
«آیا روسیه خواهان مذاکره است؟»
وزرای خارجه کشورهای ثروتمند گروه هفت –متشکل از ایالات متحده، کانادا، بریتانیا، ژاپن، آلمان، فرانسه و ایتالیا، به همراه اتحادیه اروپا_ نیز گفته‌اند که هیچ مدرکی دال بر کاهش فعالیت‌های نظامی روسیه در منطقه مشاهده نمی‌شود و به شدت نگران این وضعیت هستند. وزرای خارجه گروه هفت در بیانیه‌ای از روسیه خواستند راه دیپلماسی را انتخاب کند. در این بیانیه آمده است:
«ما از روسیه انتظار داریم به عنوان اولین گام، فعالیت‌های نظامی خود را در امتداد مرزهای اوکراین کاهش دهد. ما هیچ مدرکی مبنی بر کاهش فعالیت‌های نظامی ندیده ایم».
صدر اعظم آلمان نیز در این رابطه گفت روسیه هیچ توجیهی برای استقرار بیش از ۱۰۰هزار سرباز در مرزهای اوکراین ندارد و هرگونه حمله به اوکراین «اشتباهی جدی با هزینه‌های بالای سیاسی، اقتصادی و ژئواستراتژیک» خواهد بود.
شولتز اما افزود بااین‌حال روسیه هم در گفت‌وگوی اوایل هفته خود با آلمان و هم در پاسخ به پیشنهادات امنیتی واشنگتن نشان داده که هنوز خواهان مذاکره است. به همین خاطر غرب نیز آماده است تا «بدون ساده‌لوحی» بر سر خواسته‌های امنیتی روسیه گفت‌وگو کند.
شارل میشل، رئیس شورای اروپا اما روز یکشنبه گفت که متحدان غربی نمی‌توانند همچنان با یک شاخه زیتون، بحران را حل کنند، در حالی که روسیه به ایجاد تنش در امتداد مرز اوکراین ادامه می‌دهد.
میشل در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت:
«سوال بزرگ همان است که بود: آیا کرملین خواهان گفتگوست؟ تا زمانی که روسیه آزمایش‌های موشکی انجام می‌دهد و به جمع‌آوری نیرو ادامه می‌دهد، نمی‌توانیم فقط یک شاخه زیتون (در خواست صلح) ارائه دهیم».
خشونت در شرق اوکراین در روزهای اخیر افزایش یافته است. نیروهای اوکراینی و شورشیان جدایی طلب مورد حمایت روسیه سال‌هاست در این منطقه به صورت پراکنده درگیرند اما تبادل آتشی که در روزهای اخیر به‌شدت افزایش یافته، ممکن است شعله جنگی تمام عیار را برافروزد. شورشیان تحت حمایت روسیه بخشی از شرق اوکراین را تصرف کرده‌اند و روسیه نیز در سال ۲۰۱۴ کریمه را ضمیمه خاک خود کرده است.
هر یک از طرفین طرف دیگر را به گلوله باران شدید مناطق غیرنظامی متهم می‌کند. خبرگزاری تاس روسیه، به نقل از سرویس امنیتی این کشور از فرود دو گلوله در خاک روسیه خبر داده است. ارتش اوکراین اما می‌گوید روسیه تصاویر این گلوله‌ها را برای نسبت‌دادن آنها به اوکراین جعل کرده است.
وزیر خارجه اوکراین نیز از کشته‌شدن دو سرباز در درگیری‌های شرق به‌دست جدایی طلبان روسیه خبر داده و خواستار تحقیقات مستقل بین‌المللی درباره درگیری‌ها و ورود «مزدوران» به شرق روسیه شده که به گفته ارتش به‌قصد همکاری با نیروهای ویژه روسیه و دست زدن به اقدامات تحریک‌آمیز وارد منطقه تحت کنترل جدایی‌طلبان شده‌اند.
دست کم ۱۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه‌هایشان شده‌اند
سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) روز جمعه از وقوع بیش از ۱۴۰۰ انفجار در مناطق دونتسک و لوهانسک اوکراین خبر داد. یک منبع دیپلماتیک به رویترز گفته ناظران این سازمان نزدیک به ۲هزار مورد نقض آتش‌بس را در روز شنبه ثبت کرده‌اند.
رویترز همچنین از شنیده‌شدن صدای چندین انفجار در بامداد یکشنبه در شهر دونتسک خبر داده است. رهبران مناطق جدایی طلب دستور به تخلیه ۷۰۰ هزار نفر از ساکنان داده‌اند. خبرگزاری‌های روسی می‌گویند تاکنون ۱۰ هزار نفر از این مناطق وارد روسیه شده‌اند.
همزمان با ابراز امیدواری‌ها نسبت به راه حل دیپلماتیک برای بحران اوکراین، روسیه به مانورها و تمرینات نظامی خود که از چهار ماه پیش آغاز شده، ادامه می‌دهد.
مانور هسته‌ای و موشکی روسیه
کرملین روز شنبه اعلام کرد که نیروهای راهبردی هسته ای روسیه تمریناتی را تحت نظارت پوتین برگزار و موشک های مافوق صوت و کروز را با موفقیت در دریا آزمایش کردند.
گفته می‌شود ولادیمیر پوتین به همراه الکساندر لوکاشنکو، رهبر بلاروس از یک «مرکز موقعیت» بر مانور مذکور از طریق صفحه نمایش نظارت کرده است. مانوری که گفته می‌شود به‌قصد جدی‌گرفته‌شدن خواسته‌های روسیه انجام شده است.
واشنگتن ضمن ابراز نگران نسبت به این مانور نیروهای روسی مستقر در نزدیکی مرز اوکراین را به پیشروی و «آماده‌باش برای حمله» متهم کرد. لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده گفت نیروهای روسیه شروع به تغییر وضعیت کرده و به مرز اوکراین نزدیک‌تر شده اند. همزمان مسکو اما می‌گوید در حال عقب‌نشینی‌ست.
از سوی مقابل رئيس جمهوری اوکراین نیز تهدید کرد که در صورت تامین نشدن نیازهای امنیتی این کشور، کیف از چند دهه تعهد خود نسبت به حفظ اوکراین غیرهسته‌ای و کنارگذاشتن تسلیحات اتمی صرف نظر خواهد کند. زلنسکی در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت در صورت تهدید روسیه، اجرای تفاهم‌نامه بوداپست را که در سال ۱۹۹۴ به آن پیوسته، معکوس خواهد کرد. طبق این تفاهم‌نامه اوکراین در ازای تضمین‌های امنیتی، از تسلیحات هسته‌ای خود دست کشید. ولودیمیر زلسنکی همچنین گفت اوکراین تاکنون سه بار تلاش کرده درباره مفاد این تفاهم‌نامه با کشورهای ضامن مذاکره کند که نتیجه‌ای درپی نداشته اما مایل این تلاش را برای چهارمین بار انجام دهد.
زلنسکی تضمین‌های امنیتی و قوانینی که از جمله در توافق‌های مینسک بر آنها تاکید شده را ضعیف و «شربت سرفه برای درمان کرونا» خواند و گفت مایل است سند جدیدی را ببیند که توسط «قدرت‌های بزرگ» از جمله روسیه و ایالات متحده امضا شده باشد و. و حاوی چندین بند در مورد تضمین‌های امنیتی اوکراین باشد. او از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، آلمان و ترکیه خواست تا برای ایجاد ضمانت‌های امنیتی جدید برای کشورش با یکدیگر ملاقات کنند.
دیوید مالپاس، رئیس بانک جهانی روز شنبه به زلنسکی وعده داد این بانک در حال زمینه‌سازی کمک مالی به اوکراین تا سقف ۳۵۰ میلیون دلار است.
من یکی از خوانندگان هر روزه زمانه هستم و به این دلیل که زمانه را رسانه ای سیاسی اجتماعی و تحلیلی میشناسم. رسانه ای جانبدار بی آنکه از سیاست حزب مشخصی پیروی کند. رسانه ای مستقل بر مبنای اصل جستجوی حقیقت. این کیفیت را در رابطه مسائل ایران و خاورمیانه میتوان به خوبی مشاهده کرد ولی در رابطه مسائل اروپا و سیاستهای اتحادیه اروپا و به ویژه سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نظر من سر در گم است و دنباله روی انحصار های رسانه ای است. انتظار ندارم که زمانه بتواند در این میدان با غولهای رسانه ای رقابت کند ولی می تواند به جای استفاده از ادبیات این رسانه ها ادبیات خود را جایگزین کند. کشمکشی که امروز بر سر اوکرائین راه انداخته شده است ریشه در استراژی ناتو برای محاصره روسیه دارد. شما کافی است تا نقشه اروپا را روی میز پهن کنید تاریخ پیوستن کشورهای بلوک شرق را به ناتو یاداشت کنید تا متوجه شوید این یک استراژی نظامی است برای محاصره روسیه که اوکرائین احتمالا آخرین آنها است،البته روسیه سفید هم اگر بتوانند بدشان نمی اید. این پیشروی وحشتناک است زمانی که شباهت آن را با پیشروی نیروهای آلمان هیتلری می بینیم. در تمامی این سالها روسیه خوش باورانه تلاش کرده بود که مساله را از راه های دیپلوماتیک حل کند که همیشه جواب های سر بالا دریافت کرده بود. حالا مرز تحمل روسیه به سر آمده است و خواهان تضمین امنیتی برای مرزهای خود است و ناتو بر طبل جنگ و تهدید های همیشگی میکوبد. ما می توانیم با سیاستهای روسیه مخالف باشیم ولی دلیلی ندارد که همگام با ناتو بر طبل جنگ بکوبیم. اگر حق تعیین سرنوشت برای جمهوری های سابق یوگوسلاوی امری قانونی است باید برای روسهای ساکن کریمه و جنوب اوکرائین هم باید صادق باشد یک بام و دو هوا نمی شود. نمیتوان کرد های ترکیه را مبارزان خود مختاری کردستان نامید و روسهای ساکن جمهوری های جنوب اوکرائین را جدائی طلب. انتخاب واژه ها نشان از موضع سیاسی ما دارد. شما میتوانید حد اقل با رسانه های روسی دیدگاه های مختلف را ارائه دهید. پوتین قبلا گفته بود که خواهان ملاقات با زلنسکی است که پاسخی دریافت نکرد. شایسته نیست که زمانه همکام با نیروهای ارتجاعی جنگ طلب بر طبل جنگ بکوبد. شایسته است زمانه فریاد صلح خواهی سر دهد.
شهروند / 20 February 2022