روسیه بار دیگر نسبت به کارزار تبلیغاتی آمریکا در مورد اوکراین هشدار داد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه این کشور در دیدار با لوئیجی دی مایو، همتای ایتالیایی خود گفت با وجود پایان مانورهای نظامی روسیه، «هیستری ادامه دارد».
لاوروف در پاسخ به سئوالی در مورد ادعاهای آمریکا مبنی بر اینکه مسکو نیروهایش را به پادگانهای خود بازنگردانده بلکه ۷ هزار سرباز دیگر را در امتداد مرز با اوکراین مستقر کرده است، گفت: «روسیه اتهامات مربوط به نحوه جابهجایی ارتش خود در خاک خود را نمیپذیرد.»
لاوروف با بیان اینکه «اجرای عقبنشینی در یک روز غیرممکن است»، تصریح کرد که این یک روند متداول در پایان مانورهای نظامی است.
ایگور کوناشنکوف سخنگوی ارتش روسیه روز پنجشنبه گفت:
«امروز قطارهای تجهیزات سنگین واحدهای منطقه نظامی جنوبی که مأموریت خود را در پایگاههای آموزشی کریمه به پایان رسانده بودند، پس از طی بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر به پایگاههای خود در چچن و داغستان بازگشتند.»
وزارت دفاع روسیه ویدئویی منتشر کرده است که نشان میدهد قطار از کامیونهای نظامی پُر است و از پل کریمه عبور میکند.
سخنگوی ارتش روسیه همچنین از بازگشت یگانهای یکم زرهی ارتش در منطقه نظامی غربی که در مانورهای نظامی مناطق کورسک و بریانسک در نزدیکی اوکراین شرکت کرده بودند خبر داد.
سرگئی لاوروف میگوید «این یک فرایند طولانی است» و خروج یگانها بر اساس «جدول زمانی» که توسط وزارت دفاع تعیین شده انجام میشود.
سفارت روسیه در واشنگتن نیز در بیانیهای اعلام کرد که ایالات متحده باید از احتمال وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین جلوگیری کند و به «هیستری» دائمی علیه مسکو پایان دهد.
سفارت روسیه از واشنگتن خواسته است تا از پیشبرد روایت «جنگ قریبالوقوع» دست بردارد و «خشم نظامیگرایانه خبرنگاران» را دامن نزند.
راشاتودی، رسانه نزدیک به کرملین گفته است این خواستهها از سوی برخی از مسئولان اوکراینی نیز بیان میشود و حتی بعضی از اعضای ارشد حزب حاکم ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز آمریکا را به «هیستری جنگی» متهم کردهاند.
در بیانیه سفارت روسیه در آمریکا آمده است که وزارت امور خارجه روسیه میخواهد بر مسائل واقعاً مهم حل دیپلماتیک مناقشه درون اوکراین تمرکز کند.
مسکو به وضعیت اوکراین، تسلیحات هستهای آمریکا در اروپا، نقض معاهدات ناتو و راههای پیش رو مبتنی بر قانون تأکید دارد.
خواستههای روسیه در یک سند
وزارت خارجه روسیه پنجشنبه ۲۸ بهمن / ۱۷ فوریه با انتشار یک سند ۱۰ صفحهای خواستههای این کشور را دستهبندی و اعلام کرد. براساس این سند مسکو میگوید روسیه هیچ برنامهای برای حمله به اوکراین ندارد و اتهامات آمریکا و متحدانش درباره مسئولیت روسیه در «تشدید تنش» در اوکراین تنها تلاشی برای تحت فشار قرار دادن مسکو و رد پیشنهادهای روسیه برای تضمینهای امنیتی است و درگیری در اوکراین ماهیتی «کاملاً داخلی» دارد.
در این سند گفتهشده که مناقشه تنها از طریق اجرای توافقنامه مینسک و اقدامات پیشبینی شده در آن حل میشود و برای کاهش تنش در اوکراین، غرب باید کییف را وادار کند تا اقدامات مورد توافق در مینسک را اجرا کند. در همین حال غرب باید ارسال سلاح به اوکراین را متوقف، تمام مشاوران خود را از این منطقه خارج و مانورهای ناتو با ارتش اوکراین را متوقف کند.
وزارت خارجه روسیه در این سند ۱۰ صفحهای معتقد است که پرونده کریمه بسته شده و روسیه در سال ۲۰۱۴ خاک اوکراین را «اشغال» نکرده است و «از دست دادن بخشی از خاک اوکراین نتیجه فرایندهای داخلی در این کشور» و «همهپرسی برای پیوستن مجدد به روسیه، در راستای حق تعیین سرنوشت تضمین شده توسط سازمان ملل» بوده است.
همچنین وزارت خارجه روسیه گفته است که این کشور «هیچ نیرویی در خاک اوکراین» ندارد، استقرار نیروها در داخل خاک روسیه «به منافع اساسی ایالات متحده مربوط نمیشود» و این آمریکا و ناتو هستند که باید از مرزهای روسیه خارج شوند.
روسیه میگوید سیاست «درهای باز» ناتو امنیت این کشور را نقض میکند و نقض تعهدات ناتو در ژوئن ۱۹۹۱ است.
مسکو معتقد است که واشنگتن باید نشان دهد که واقعاً به اصل «امنیت غیرقابل تقسیم» اعتقاد دارد و آن را فقط برای ناتو نمیخواهد.
نشست شورای امنیت
در همین حال پنجشنبه شب ۲۸ بهمن / ۱۷ فوریه نشست شورای امنیت سازمان ملل در مورد بحران اوکراین برگزار شد و اعضای آن خواستار حل دیپلماتیک این بحران شدند. حتی معاون وزیر خارجه روسیه نیز گفت که باید همه چیز در جهت یافتن راه حل دیپلماتیک پیش برود. اما او به درخواست آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا پاسخی نداد که گفت به صراحت اعلام کند که روسیه به اوکراین حمله نخواهد کرد.
بلینکن، با اشاره به سخنرانی سلفش کالین پاول در سال ۲۰۰۳ در شورای امنیت که در آن شواهد ادعایی و غلط ایالات متحده در مورد دسترسی رژیم صدام حسین به تسلیحات کشتار جمعی ارائه شد و حمله نظامی به عراق در دستور قرار گرفت، به اعضای شورای امنیت گفت که میخواهد ماجرا روشن شود. او گفت: «من امروز اینجا هستم نه برای شروع جنگ، بلکه برای جلوگیری از آن.»
بلینکن افزود اطلاعات ایالات متحده نشان میدهد بیش از ۱۵۰ هزار سرباز روسیه در اطراف اوکراین «در حال آماده شدن برای حمله به اوکراین در روزهای آینده هستند».
او گفت این امکان وجود دارد که روسیه «بهانهای» برای حمله خود بتراشد، از جمله بمبگذاری تروریستی در داخل روسیه، اختراع یک گور دستهجمعی، حمله هواپیمای بدون سرنشین علیه غیرنظامیان یا حمله ساختگی یا واقعی با استفاده از سلاحهای شیمیایی و دفاع از شهروندان روسیتبار در اوکراین. او گفت در چند روز گذشته، رسانههای روسی «برخی از این هشدارها و ادعاهای دروغین را منتشر کردهاند».
سرگئی ورشینین، معاون وزیر امور خارجه روسیه به افزایش نیروهای نظامی روسیه در مرزهای اوکراین اشاره نکرد اما اوکراین را به عدم اجرای توافقنامه مینسک متهم کرد که بهگفته او «تنها مبنای قانونی برای حل و فصل مناقشات داخلی در شرق اوکراین» است.
ورشینین «حامیان غربی» اوکراین را به حمایت از دولت متهم کرد و گفت:
«میلیونها نفر در دونباس (منطقه پرتنش شرق اوکراین) هنوز بهعنوان خارجی در کشور خود معرفی میشوند. آنها (دولت اوکراین) سلاحهای خودکار، تفنگهای تکتیرانداز، و پهپادهای جنگی دارند که مردم را هدف قرار میدهند.»
ورشینین به سندی مبنی بر وقوع جنایت در جنوب شرقی اوکراین که چهارشنبه شب در شورای امنیت منتشر شد اشاره کرد و به اعضای شورا گفت: «شما از این وقایع وحشت خواهید کرد.»
سرگئی کیسلیتسیا، سفیر اوکراین در سازمان ملل در پاسخ به ورشینین گفت این روسیه است که توافقنامه مینسک را نقض کرده و «به رسمیت شناختن استقلال دونباس» در شرق اوکراین توسط دومای روسیه، «بهمعنای خروج این کشور از توافقنامه مینسک است».
پس از سخنان ۱۵ عضو شورای امنیت ، لیندا توماس-گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل گفت ایالات متحده امیدوار است پاسخی از سوی ورشینین به درخواست بلینکن در مورد اینکه روسیه به اوکراین حمله نخواهد کرد، بشنود.
او گفت:
«این ادامه اطلاعات نادرست و لفاظیهاست که ما همچنان میشنویم و قبلاً هم شنیدهایم.»
ورشینین در پاسخ گفت «هیچکس» از سوی روسیه کلماتی مانند «تجاوز جنگی» را که توسط برخی از اعضای شورا بهکار رفته است، به زبان نمیآورد.
او سپس به خبرنگاران گفت:
«ما قاطعانه بر تعهد خود به تنشزدایی و راهحل مسالمتآمیز این بحران بر اساس توافقنامههای مینسک تأکید کردیم.»
ورشینین از کشورهای غربی خواست که «هیستری درباره نیات روسیه در منطقه را کنار بگذارند و متوقف کنند».
اعضای شورای اروپا، فرانسه، ایرلند، آلبانی و نروژ، به همراه آلمان، استونی و هیأت اتحادیه اروپا، درخواست فوری آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل برای حل بحران اوکراین از طریق دیپلماتیک را تکرار کردند و خواستار اجرای کامل توافقنامههای مینسک شدند.
بحران اوکراین در کنفرانس امنیتی مونیخ
آنالنا بئربوک، وزیر امور خارجه آلمان روز جمعه گفت گروه ۷ کشور صنعتی آماده است تا با روسیه وارد «گفتوگوی جدی» شود.
او در بیانیهای که روز جمعه پیش از کنفرانس امنیتی مونیخ منتشر شد، گفت برلین و شرکای آن در این گروه (کانادا، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده) از این رویداد برای «ارسال پیام وحدت» استفاده خواهند کرد.
بئربوک گفت:
«ما برای گفتوگوی جدی در مورد امنیت برای همه آمادهایم.»
کنفرانس امنیتی مونیخ جمعه ۲۹ بهمن / ۱۸ فوریه آغاز شد و بحران اوکراین نیز در کانون توجه آن قرار دارد. ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین، کاملا هریس، معاون رئیس جمهوری آمریکا و ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، از جمله افرادی هستند که در این اجلاس سه روزه شرکت دارند.
کرملین اما هفته گذشته اعلام کرد که هیچ هیأتی را برای شرکت در این کنفرانس نخواهد فرستاد. در طول سالهای اخیر این نخستین بار است که روسیه در کنفرانس امنیتی مونیخ شرکت نمیکند. عدم حضور روسیه در این کنفرانس خود نشاندهنده تیرگی روابط شرق و غرب است. حتی در اوج تحولات اوکراین قبل از الحاق کریمه به روسیه، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه این کشور در این کنفرانس شرکت کرده بود.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته است کنفرانس امنیتی مونیخ بهطور فزایندهای جانبدار غرب شده و «شمولیت و عینیت خود را از دست داده است».
تنش در شرق اوکراین
نیروهای دولتی اوکراین و شورشیان طرفدار روسیه روز جمعه ۲۹ بهمن / ۱۸ فوریه برای دومین روز متوالی از افزایش گلولهباران در شرق اوکراین خبر دادند.
واشنگتن و دیگر متحدان غربی آن میگویند این تنشها میتواند بخشی از بهانه روسیه برای حمله به اوکراین باشد. روسیه اتهامات غرب مبنی بر برنامهریزی برای تهاجم را رد میکند.
افزایش قابل توجه گلولهبارانها در شرق اوکراین، از روز پنجشنبه هشدارهای جهانی را برانگیخته است.
هر دو طرف گفتهاند که گلولهباران در ۴۸ ساعت گذشته بهطرز چشمگیری افزایش یافته است، اگرچه تاکنون هیچ کشتهای گزارش نشده است.
روز گذشته (پنجشنبه)، یک نهاد نظارتی سازمان امنیت و همکاری اروپا که معمولاً روزانه دهها نقض جزئی آتشبس را ثبت میکند، اعلام کرد که در ۲۴ ساعت گذشته نزدیک به ۶۰۰ نقض آتشبس شامل بیش از ۳۰۰ انفجار رخ داده است.
کرملین روز جمعه نسبت به وضعیت شرق اوکراین ابراز نگرانی کرد و گفت چنین شرایطی بهطور بالقوه بسیار خطرناک است.
در ادامه تحولات منطقه اوکراین، الکساندر لوکاشنکو، رهبر بلاروس که مورد حمایت روسیه است، روز جمعه به مسکو رفت تا درباره حضور نیروها با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه گفتوگو کند. او گفت آماده است فعلاً به نیروهای روسیه اجازه دهد که در خاک بلاروس بمانند. لوکاشنکو گفت: «نیروهای مسلح تا زمانی که نیاز باشد میمانند.»
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نیز روز جمعه در جریان سفر به ورشو از فروش برنامهریزیشده ۲۵۰ تانک آبرامز به لهستان، متحد کلیدی ایالات متحده در ناتو در مرز اوکراین و روسیه خبر داد.