نشست مشترک اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا از روز پنج‌شنبه ۲۸ بهمن / ۱۷ فوریه در بروکسل، پایتخت بلژیک آغاز شده و به‌مدت دو روز ادامه دارد.
آخرین نشست مشترک در سال ۲۰۱۷ در شهر آبیجان ساحل عاج بدون نتیجه چشمگیر پایان یافت. در آن زمان اختلاف‌ها، از جمله در مورد مهاجرت بسیار زیاد بود. سپس کرونا آمد و رابطه بین دو قاره به‌قدری تیره شد که برخی می‌گویند همین‌که نشست کنونی برگزار شده یک موفقیت است.
اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، دوشنبه گذشته «هفته آفریقا – اروپا» را در سنگال افتتاح کرد و خواهان نزدیکی بیشتر دو قاره شد.
فون درلاین از سرمایه‌گذاری ۱۷۲ میلیارد دلاری (۱۵۰ میلیارد یورویی) اتحادیه اروپا در آفریقا خبر داد. هدف از این سرمایه‌گذاری توسعه زیرساخت‌های عمومی و خصوصی تا سال ۲۰۲۷ عنوان شده است.
فون در لاین اکتبر سال گذشته گفته بود که اتحادیه اروپا قصد دارد ۳,۵ میلیارد دوز واکسن در سال ۲۰۲۲ تولید کند که بیشتر آن‌ها صادر خواهد شد. او گفته بود موضوع اصلی نشست اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا تأمین واکسن این قاره خواهد بود.
فون در لاین روز دوشنبه در سخنان خود با اشاره به کمک اروپا به آفریقا در زمینه مهار ویروس کرونا گفت تا کنون حدود ۴۴۰ میلیون دوز واکسن به اضافه یک میلیارد یورو کمک بلاعوض برای تولید واکسن به آفریقا کمک شده است.
با این حال تاکنون حدود ۱۱ درصد از جمعیت آفریقا در برابر کوویدـ۱۹ واکسینه شده‌اند در حالی‌که در اتحادیه اروپا این میزان حدود ۷۲ درصد است.
احتکار واکسن توسط کشورهای ثروتمند در اوایل همه‌گیری ویروس کرونا و محدودیت‌های سفر میان اروپا و آفریقا پس از شیوع سویه اومیکرون خشم بسیاری را در آفریقا برانگیخت.
سیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی در ماه دسامبر گذشته آشکارا از سیاست اروپا به‌عنوان «واکسن آپارتاید» یاد کرد.
رهبران آفریقا می‌گویند اروپا به خواسته آن‌ها درباره آسان‌تر شدن دسترسی به مالکیت معنوی واکسن‌های کرونا بی‌اعتنا بوده است. اروپا اجازه نداده است واکسن‌های تولیدی این قاره با هزینه کمتری در کشورهای دیگر تولید شوند و کشورهای آفریقایی ماه‌ها نتوانسته‌اند اتحادیه اروپا را در حمایت از درخواست خود برای معافیت از حقوق مالکیت معنوی در مورد تولیدات مربوط به ویروس کرونا متقاعد کنند.
امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در ژانویه گذشته اظهار امیدواری کرده بود که رهبران اتحادیه اروپا درباره مجوز جهانی برای واکسن کرونا توافق کنند و امکان دسترسی به حق مالکیت معنوی و فن‌آوری مورد نیاز آفریقا برای تولید واکسن‌های خود فراهم شود.
آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۰ از سازمان تجارت جهانی خواست تا مالکیت معنوی از واکسن‌های کرونا را تعلیق کند. بیش از ۱۲۰ کشور از جمله آمریکا از این اقدام حمایت کردند.
در پیش‌نویس نهایی نشست دو روزه سران آفریقا و اروپا از اتحادیه اروپا «فوراً» خواسته شده که با چنین استثنایی موافقت شود اما اتحادیه اروپا با آن موافق نیست. اتحادیه اروپا عنوان سند نهایی که «ائتلاف آفریقا-اروپا» در نظر گرفته شده بود را نیز حذف کرد و آن را با عبارت سردتر «تجدید مشارکت اتحادیه اروپا و اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰» تغییر داد.
یوله رایمر، روزنامه‌نگار اقتصادی ـ اجتماعی آلمانی که در زمینه کشورهای آفریقایی تخصص دارد می‌گوید آن‌چه بین اتحادیه اروپا و آفریقا رخ می‌دهد یک تراژدی است. «اروپا آفریقا را در همه‌گیری کرونا حذف کرد، به‌ویژه زمانی که نوبت به توزیع واکسن رسید و اکنون نیاز به راه‌اندازی مجدد روابط دارد».
کریستالینا جورجیوا، رئیس صندوق بین‌المللی پول در ژانویه سال جاری اشاره کرد که مؤسسات و شرکت‌های معتبر متعددی در کشورهای در حال توسعه و نوظهور وجود دارند که می‌توانند به موقع واکسن‌های کوویدـ۱۹ را با دستیابی به دانش آن تولید کنند اما شرکت‌هایی چون مدرنا و بیونتک نمی‌خواهند این اقدام بدون پرداخت غرامت و قراردادهای حفاظتی انجام شود.
به‌تازگی سازمان «ائتلاف مردمی واکسن »، متشکل از «برنامه مشترک ملل متحد در زمینه ایدز» (UNAIDS) و آکسفام، از بزرگترین سازمان‌های بین‌المللی امدادرسانی بار دیگر از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواستند که حق ثبت تولید واکسن کرونا را در اختیار دیگر کشورها قرار دهند. این سازمان‌ها گفتند واکسن‌های کرونا بیش از آن‌که اهدا شوند از بین می‌روند و تحویل واکسن به آفریقا شکست خورده است.
به‌گفته این سازمان‌های امدادرسان، کشورهای اروپایی حدود ۳۰ میلیون دوز واکسن کرونا در سال جاری به آفریقا ارسال کرده‌اند در حالی‌که حدود ۵۵ میلیون دوز واکسن را باید تا پایان ماه فوریه جاری دور بریزند.