شدت گرفتن مذاکرات و بحث در داخل آمریکا بر سر توافق هستهای با ایران نشان از این دارد که احتمال احیای برجام دور از انتظار نیست. بسیاری از جمهوریخواهان و تعدادی از نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا، برخی اندیشکدهها و گروههای لابی، کارآمدی توافق جدید را زیر سوال برده و با آن مخالف هستند.
باب منندز سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی هفته گذشته در صحن سنای آمریکا حدود یک ساعت در مخالفت با احیای برجام حرف زد.
سناتور منندز، رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا نسبت به احیای برجام هشدار داد و گفت که محدودیتهایی که در توافق در نظر گرفته شده برای ممانعت از « برنامه هستهای به سرعت رو به رشد و خطرناک» تهران کافی نیست.
منندز گفت: «در این نقطه باید از خود به صورت جدی بپرسم که ما در پی نجات چه چیزی هستیم؟»
درحالیکه از شواهد به نظر میرسد که توافق درحال رسیدن به مراحل پایانی است، مخالفتها در آمریکا افزایش مییابد و منندز تنها مخالف توافق جدید نیست.
در آمریکا گروهی از نمایندگان جمهوریخواه در کنگره و تعدادی از دموکراتها، برخی ازافراد شاغل در اندیشکدهها و لابیستهای واشنگتن نسبت به مذاکرات جاری و متن توافق جدید ابراز نگرانی کردهاند.
در روزهای اخیر چندین سناتور جمهوریخواه نامهای را درباره نحوه تصویب برجام خطاب به جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا امضا کردند.
در این نامه که به ابتکار تد کروز نماینده جمهوریخواه از ایالت تگزاس تهیه شده، آمده که هر توافق هستهای با ایران از چنان اهمیت بالایی برای امنیت ملی آمریکا برخوردار است که یک معاهده محسوب میشود و باید به رأی سنا گذاشته شود و اگر چنین نشود در نخستین روزهای دوره ریاست جمهوری بعدی از میان خواهد رفت.
در این نامه استدلال شده تنها دلیلی که موجب میشود متن توافق با ایران به سنا ارائه نشود ضعیف بودن آن است.
در همین هفته رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و رئیس هیأت مذاکرهکننده آمریکا در وین، به سوالات نمایندگان کنگره در باره مذاکرات احیای برجام پاسخ داد. هرچند این جلسه محرمانه و غیرعلنی بود اما از آنچه از گزارشهای پس از این جلسه بر میآید توضیحات مالی نه تنها از مخالفتها کم نکرد بلکه به آن افزود.
جمهوریخواهان پیش از این رابرت مالی را متهم کرده بودند که کسانی را که با رویکرد او مخالف هستند از تیم مذاکرهکننده آمریکا در وین اخراج کرده است.
دور هشتم مذاکرات وین با برگزاری جلسه دوجانبه میان علی باقری مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی و انریکه مورا هماهنگکننده گفتوگوها عصر سهشنبه ۱۹ بهمن از سر گرفته شد. بنا به گفته منابع نزدیک به مذاکرات تاکنون طرفین توانستهاند در زمینه نگارش متن و نزدیک کردن دیدگاهها در موضوعات اصلی پیشرفتهایی به دست آوردهاند. جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید چهارشنبه ۲۰ بهمن در جمع خبرنگاران گفت اگر در هفتههای آینده توافق حاصل نشود، بازگشت به توافق هستهای با ایران «غیرممکن» خواهد بود.
در مذاکرات وین نمایندگانی از بریتانیا، چین، فرانسه ، آلمان، ایران و روسیه حضور دارند، و مذاکره با آمریکا به صورت غیر مستقیم صورت میگیرد.
منتقدان توافق احیای برجام به شکل فعلی میگویند که این توافق نکات مهمی را شامل نمیشود از جمله برنامه موشکهای بالیستیک ایران، و نیز حمایتهای این کشور از شبه نظامیانی که با آمریکا و متحدانش خصومت دشمنی میکنند.
مخالفان همچنین معتقدند که افزایش فعالیتهای اخیر ایران در زمینه برنامه هستهای نشان از این دارد که توافق تنها میتواند این فعالیتها را محدود کند اما به طور اساسی نمیتواند برنامه هستهای با مقاصد نظامی ایران را متوقف کند.
با وجود مخالفتها و افزایش آن در روزهای اخیر، علاوه بر دولت بایدن تعدادی از کارشناسان، اندیشکدهها و گروههای لابی با احیای برجام موافق هستند.