براساس گزارشهای منتشرشده در افغانستان، طالبان چهارشنبه ۱۳ بهمن / ۲ فوریه مرسل عیار و زهرا محمدی، دو نفر از زنان معترض را در کابل بازداشت کردهاند.
ترنم سعید و هدا خموش، دو تن از فعالان زن گفتهاند افراد طالبان وارد خانه مرسل عیار شده و او را با خود بردند. بهگفته آنها با فشار بر همکار مرسل عیار در شبکه سیانان، آدرس خانه او را پیدا کرده و مرسل را پس از ضربوشتم با خود بردهاند. در این یورش شمار افراد طالبان زیاد بود.
هدا خموش پنجشنبه ۱۴ بهمن / ۳ فوریه در صفحه فیسبوک خود از بازداشت زهرا محمدی، یکی دیگر از زنان معترض نیز خبر داد.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در توئیتی ضمن اعلام این خبر، از وزارت کشور طالبان خواست تا هرچه زودتر در مورد گزارشهای مربوط به بازداشت زنان معترض اطلاعرسانی کنند.
سازمان عفو بینالملل نیز جمعه ۱۵ بهمن / ۴ فوریه از طالبان خواست تا فوراً به استفاده از نیروی «غیرقانونی» علیه مردم افغانستان، بهویژه علیه زنان و دخترانی که از حق خود برای تجمع مسالمتآمیز و آزادی بیان استفاده میکنند، پایان دهند.
بهگفته عفو بینالملل، مرسل عیار را از خانهاش و زهرا محمدی را از محل کارش در کلینیک دندانپزشکی ربودهاند. این سازمان تأکید کرده است که طالبان باید محل نگهداری زنان بازداشتشده را فاش کنند.
بلال کریمی، سخنگوی امارت اسلامی طالبان در اینباره گفته است هنوز از این بازداشتها خبری ندارد و «در پی اطلاعات است».
پیش از این نیز شماری از فعالان حقوق زن از بازداشت دستکم شش تن از فعالان جنبش اعتراضی زنان افغانستان در دیماه / ژانویه خبر داده بودند. پروانه ابراهیم خیل، تمنا زریاب پریانی و پروانه، خواهر او از جمله بازداشتشدگان هستند. طالبان بازداشت این افراد را نه تکذیب و نه تأیید کردند.
در حالیکه هنوز از سرنوشت هیچ یکی از این فعالان زن اطلاعی در دست نیست، زنان معترض میگویند بازداشت آنها بخشی از عملکرد طالبان برای سرکوب زنان و بهویژه معترضان است. بهگفته آنها، طالبان در جستوجوی دیگر فعالان زن هستند تا آنها را نیز بازداشت و شکنجه کنند.
هیأت طالبان که بهتازگی برای مذاکره با کشورهای اروپایی و آمریکا به نروژ سفر کرده بود ۳ بهمن / ۲۳ ژانویه در مذاکرات سه روزه خود، در پشت درهای بسته با فعالان حقوق زنان و فعالان مدنی افغانستان دیدار کرد و وعده داد که اعتراضات زنان را سرکوب نخواهند کرد و اگر بازداشت زنان معترض در کابل درست باشد، آنها را از زندان آزاد میکنند.
سازمان ملل و سایر نهادهای حقوقبشری نیز بارها از طالبان خواستهاند که هرچه سریعتر زنان معترض را آزاد و به بازداشتهای خودسرانه پایان دهند.
با این حال فعالان زن در افغانستان میگویند نشست نروژ نه تنها رفتار طالبان را تغییر نداده بلکه اوضاع بدتر از گذشته شده است.
در گزارشی که روزنامه «اطلاعات روز» افغانستان منتشر کرده است فعالان زن گفتهاند مدام زیر فشار و تعقیب هستند و از سوی طالبان مورد تهدید قرار گرفتهاند. زنان معترض معتقدند که طالبان برای دستگیری آنها بسیج شدهاند.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در ۲۴ مرداد / ۱۵ اوت گذشته در افغانستان، زنان از کار محروم شدند و دختران نیز اجازه رفتن به دانشگاههای دولتی و مدارس بالای کلاس ششم را ندارند. طالبان برای سفر و حتی درمان زنان نیز محدودیتهایی وضع کردهاند.
این محدودیتها خشم بسیاری از زنان شاغل، دانشجو و دانشآموز را برانگیخته است. زنان معترض بارها علیه این وضعیت دست به اعتراض زدهاند اما تغییری در این شرایط ایجاد نشده است. این اعتراضات زنان و طالبان را در مقابل هم قرار داده است. طالبان بارها تلاش کردهاند که مانع تجمعات و برگزاری تظاهرات زنان شوند.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل در کابل (یوناما) در صفحهی فیسبوک گفته است «برای توقف اختطاف (ربودن) و آزادی کسانی که ناپدید شدهاند به اقدام فوری از سوی طالبان نیاز است».
بهگفته این نهاد، محل بازداشت فعالان زن و سایر کسانی که دو هفته پیش ناپدید شدند، نامعلوم باقیمانده است.
رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان افغانستان نیز بازداشت زنان معترض از سوی طالبان را «ناعادلانه» خواند و خواستار توقف این روند شد.
امیری جمعه ۱۵ بهمن / ۴ فوریه در توئیتی نوشته است که اگر کابل به دنبال کسب مشروعیت مردمی و جهانی است، باید حقوق بشر بهویژه حقوق زنان را رعایت کند.
رینا امیری همچنین خواهان آزادی فوری زنان بازداشتشده، بستگان آنها و همچنین سایر فعالانی که در بازداشت بهسر میبرند شد.