گروه تحقیقات و مشاوره «اِکویدِم» (Equidem) که در دفاع از حقوق بشر و گروه‌های آسیب‌پذیر از جمله کارگران مهاجر، زنان، کودکان و اقلیت‌ها فعالیت می‌کند در مورد کارگران مهاجری که در اکسپو ۲۰۲۰ دبی کار می‌کنند گزارش جدیدی منتشر کرده و در آن به موارد نقض حقوق کاری آن‌ها پرداخته است.
در این گزارش که چهارشنبه ۱۳ بهمن / ۲ فوریه منتشر شده، آمده است که دولت امارات متحده عربی نتوانسته به تعهدات خود در قبال رفاه کارگران در نمایشگاه چند میلیارد دلاری عمل کند و نه تنها نقض حقوق آن‌ها را اصلاح نکرده بلکه مورد شناسایی نیز قرار نداده است.
مصطفی قادری، نویسنده گزارش «اِکویدِم» و مدیر اجرایی این گروه، در مصاحبه‌ای با آسوشیتدپرس گفت:
«از این‌که دیدم نقض حقوق چقدر گسترده است و چقدر کار اجباری وجود دارد شوکه شدم. این موضوع پرسش‌هایی در مورد این‌که نظام کاری در امارات تا چه اندازه مؤثر است مطرح می‌کند، زیرا اکسپو پرمخاطب‌ترین پروژه در این کشور است.»
آسوشیتدپرس نوشته است برگزارکنندگان اکسپو و مقام‌های اماراتی به درخواست‌ها برای اظهار نظر درباره این گزارش پاسخی ندادند.
گزارش ۳۷ صفحه‌ای «اِکویدِم» بر اساس حدود ۷۰ مصاحبه با کارگران مهاجر در اکسپو، طی سه ماه پاییز گذشته، تحلیلی جامع از وضعیت کار در این نمایشگاه جهانی به‌دست می‌دهد. این رویداد بین‌المللی عظیم فرصتی کلیدی برای امارات متحده عربی است تا برای خود به‌عنوان مکانی جهانی و جذاب برای گردشگران و سرمایه‌گذاران اعتبار کسب کند.
در امارات متحده عربی تقریباً از هر ۹ نفر یک نفر خارجی است. در این کشور میلیون‌ها کارگر کم‌درآمد از آفریقا، خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی کار می‌کنند و مدت‌هاست که نظام حمایت از نیروی کار در آن به دلیل عدم تضمین دستمزدها، ساعات کاری و شرایط زندگی عادلانه، مورد انتقاد قرار دارد.
گزارش منتشرشده می‌گوید بیشتر کارگرانی که با آن‌ها مصاحبه شده مجبور به پرداخت هزینه‌های غیرقانونی استخدام برای به‌دست آوردن شغل خود شده‌اند که اغلب بیش از حقوق ماهانه آن‌هاست. به‌رغم ممنوعیت این عمل در اکسپو و در کشور، بسیاری از کارفرمایان می‌دانستند که کارگران هزینه‌های سنگینی را به استخدام‌کنندگان در کشورهای خود پرداخت می‌کنند اما آن‌ها را بازپرداخت نکرده‌اند، و این شرایط کارگران را اسیر بدهی‌ها می‌کند.
براساس این گزارش، به گروهی از کارگران قراردادهای کاری نداده‌اند و یا کارگران نتوانسته‌اند متن قراردادهای خود را بخوانند زیرا طبق قانون به زبان مادری‌شان ترجمه نشده بودند.
برخی از آن‌ها دستمزد ناچیزی دریافت می‌کنند یا مجبورند هر ماه بیش از یک هفته برای دریافت دستمزد خود که شامل کمک هزینه غذا می‌شود، انتظار بکشند. کارگران اغلب از پرداخت اضافه کاری، مزایای پایان کار و پاداش‌های وعده داده شده محروم شده‌اند. به‌گفته کارگران، کارفرمایان در برخی موارد حقوق‌ها را تا ۷۵ درصد کاهش داده‌اند زیرا به‌گفته آن‌ها همه‌گیری کرونا اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده است.
یکی از کارگران گفته است:
«رفتار آن‌ها با کارگران مانند بردگان است. از صبح زود تا غروب کار می‌کنم…. اما هرگز اضافه کاری دریافت نکرده‌ام.»
با وجود قوانین امارات که شرکت‌ها را از مصادره مدارک هویتی کارگران منع می‌کند، اکثر کارگران مصاحبه‌شونده گذرنامه‌های خود را به کارفرمایان تسلیم کرده‌اند و هیچ یک از آن‌ها نتوانسته‌اند بدون قید و شرط آن‌ها را پس بگیرند.
کارگران همچنین گفته‌اند مورد تبعیض نژادی قرار می‌گیرند. یکی از مصاحبه‌شوندگان گفته است:
«آسیایی‌ها کار سنگین و دستمزد کمتری دارند در حالی که به اروپایی‌ها و عرب‌ها کار‌های سبک‌تر با درآمد زیاد داده می‌شود. همچنین آسیایی‌ها اولین کسانی هستند که شغل خود را از دست می‌دهند.»
نژادپرستی مسئله‌ای عمیقاً ریشه‌دار در امارات است. در این کشور برده‌داری تا دهه ۱۹۶۰ به‌طور رسمی لغو نشده بود. کارگران سیاه‌‌پوست آفریقایی و جنوب آسیایی به‌طور معمول گزارش می‌دهند که دستمزد کمتری نسبت به همکاران سفیدپوست خود دریافت می‌کنند.
در این گزارش آمده است که کارگران اکسپو ۲۰۲۰ دبی گفته‌اند اگر در مورد شرایط کار و آزار و اذیت صحبت کنند، اخراج خواهند شد. تشکیل اتحادیه‌ها و تجمع و اعتصاب همچنان در امارات جرم محسوب می‌شود.
مقام‌های امارات قول داده بودند که شرایط کاری در اکسپو بهتر شود و مسئولان اکسپو نیز اعلام کرده بودند که دستورالعمل‌هایی برای حمایت از حقوق کارگران ارائه خواهند کرد. همچنین قرار بود برای اطمینان از این‌که کارگران مورد استثمار قرار نمی‌گیرند، بازرسانی در محل مستقر شوند. با این حال، فعالیت‌های هیچ یک از کارفرمایانی که در گزارش معرفی شده‌اند به نظر نمی‌رسد که با استانداردها مطابقت داشته باشند.
پارلمان اروپا سپتامبر گذشته در قطعنامه‌ای خواستار تحریم اکسپو ۲۰۲۰ دبی به دلیل موارد نقض حقوق بشر از سوی امارات شده بود اما بعد مقام‌های اروپایی و کشورهای اروپایی در این نمایشگاه جهانی حضوری فعال و پررنگ داشتند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ماه اکتبر در اکسپو ۲۰۲۰ دُبی با ریم هاشمی، وزیر مشاور امور بین‌الملل و مدیر این اکسپو دیدار کرد.
محل برگزاری این نمایشگاه بیابانی ۴۳۸ هکتاری بود اما اکنون در این مکان ۱۹۰ کشور غرفه‌های خود را برپا کرده‌اند تا با برجسته کردن جاذبه‌های گردشگری، اکتشافات و بلندپروازی‌های خود را به نمایش بگذارند. دبی امیدوار است بتواند ۲۵ میلیون بازدیدکننده را جذب این نمایشگاه کند.
همه‌گیری کرونا اکسپو ۲۰۲۰ دبی را یک سال به تعویق انداخت اما این نمایشگاه شش ماهه ۹ مهرماه سال جاری / یکم اکتبر ۲۰۲۱ درهای خود را به روی همگان گشود.