چهار سال از خیزش دیماه ۱۳۹۶ میگذرد. در این فاصله حرکتهای اعتراضی بیوقفه ادامه یافتهاند و فرازی چون خیزش آبان ۱۳۹۸ داشتهاند.
پس از خیزش دیماه نوع نگاه به جامعه ایران و آنچه در عرصه سیاسی آن میگذرد، تا حد زیادی عوض شد. بحثهایی آغاز شد که همچنان ادامه دارند، از جمله درباره جامعه و تمرکز نیروی اعتراض و خیزش در میان طبقه فرودست آن.
زمانه، پس از خیزش دی، مجموعهای از نظرات درباره آن منتشر کرد. فهرستی شامل اکثر آنها را در زیر میبینید. در رسانههای دیگر نیز تفسیرهایی مختلفی منتشر شدند.
نیکوست دیدگاههای مطرح شده در چهار سال پیش را، بازبینی کنیم، تا دریابیم چه چیزهایی را میدیدیم، چه چیزهایی را نمیدیدیم.
- ساسان صدقینیا: در امتداد حرکت بدنها: اعتراضها پس از خیزش دیماه
- خیزش دی، ایستادن محذوفان در برابر ماشینِ حذف ـ گفتوگو با نادر فتورهچی
- حمید نامی: روزی که از دیماه آغاز شد – بررسی علل تغییر نگاه و رفتار مردم در ایران
- اکبر گنجی: حرکت اعتراضی ۹۶: سرنگونی رژیم یا گذار به دموکراسی؟
- اعتراضات سراسری؛ گفتوگو برای بازبینی و آیندهنگری − گفت و گو با منیره برادران، فروغ اسدپور، امید شمس، امین سرخابی
- خیزش دیماه؛ بازبینی و آیندهنگری – گفتوگو با سعید افشار، مهتاب دهقان، حمید نوذری
- «این جنبش قادر است به سازمانیابی از پایین به بالا دست پیدا کند» − گفتوگو با جعفر ابراهیمی، فعال صنفی معلمان
- حمیدرضا ابراهیمی: اعتراضات دیماه ۹۶ و ضرورت تقویت اصلاحات مردممحور در برابر اصلاحطلبی حکومتی
- اکبر گنجی: حرکت اعتراضی دیماه ۹۶ و تحریر محل نزاع
- فریدون احمدی: “دیگه، تمومه ماجرا” اگر…
- نامه دوم محسن مخملباف به مصطفی تاجزاده: استبداد دینى برانداختنى است
- از فوران مطالبات معیشتی تا افول اصلاحطلبی- در گفتوگو با پرویز صداقت
- یاسر عزیزی: منشأ اعتراضات چیزی جز درد مشترک نیست
- شهاب برهان: آنچه از سخنان تاجزاده می توان فهمید: « اصلاح طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا!»
- فرج سرکوهی: وقتی آقای تاجزاده خود و اصلاحطلبان حکومتی را لو میدهد
- محسن سازگارا: جازه هست آقا مصطفی؟
- مصطفی تاجزاده: روند مطلق و غیرپاسخگو شدن قدرت در جمهوری اسلامی
- پاسخ مصطفی تاجزاده به نامه محسن مخملباف
- نامه سرگشاده محسن مخملباف به مصطفی تاجزاده: اصلاحات شما باعث بقای استبداد شده
- مصطفی تاجزاده: تحلیل از وضعیت، خیزش اعتراضی و خطر سوریهای شدن
- جویا آروین: انتقاد از روشنفکران با نظر به خیزش دیماه
- فرنگیس بیات: چرا آینده اعتراضات از اکنونیت آن مهمتر است؟
- تحلیل اوضاع از نظر حزب اصلاحطلب ” اتحاد ملت ایران اسلامی”
- اکبر گنجی: رابطه میزان مشارکت در حرکت اعتراضی دیماه ۹۶ و انقلاب و گذار به دموکراسی
- نامه سرگشاده محسن مخملباف به مصطفی تاجزاده: اصلاحات شما باعث بقای استبداد شده
- علی شریعت کاشانی: دو توده و دو روانشناسی تودهای: رویداشتی روانْاجتماعی به خیزش اعتراضی دیماه
- پارسا شریف، محمدرضا نیکفر: بحث درباره شیوه مبارزه، روند تحول و خطر سوریهای شدن ایران
- مهرداد صمزاده: جنبش برای طرد ولایت
- س. اقبال: بحث تغییر نظام و ضرورت تمرکز بر مجلس مؤسسان
- علی افشاری: اعتراضات سراسری ۹۶؛ شباهتها و تفاوتها در دو دهه گذشته
- علیرضا ثقفی: آیا اعتراضات مردمی فروکش کرده است؟
- حسین نوشآذر: نظام اسلامی و کارگران: چرا خواستههای کارگران همگانیست؟
- خالد صالح: از ضاحیه تا ساوه: خشم فرودستان از هلال شیعی
- نادر فتورهچی: از «فقر به خشم»، از «خشم به خنده»
- نقد اقتصاد سیاسی − چشماندازهای خیزش اعتراضی کنونی
- امین درودگر: جنبش فرودستان: گوشسپردن به آنها که سخن نمیگویند
- محمدرضا نیکفر: چه رُخ داده؟ چه باید کرد؟
- کمال خسروی: شکست سکوت
- رضا جاسکی: سقوط
- کاوه منافی: وضع از چه قرار است − چند نکته
- امین ریاحی، رضا عرب: در لزوم تشکیل شورا
- کاظم علمداری: چه نمی خواهیم ، و چه می خواهیم
- امید کشتکار: زمستان ۹۶: خیزشی که سرکوب نخواهد شد
- محمدرضا نیکفر : نمودهای کُنشی یک انقلاب بیکُنش
- فرج سرکوهی: آینده و شاخصههای خیزشی که به شورش فرا رفت
- کاوه منافی: تراکم رنج، برآمد اعتراض
- امیر کیانپور: آغاز جنبش خشمگینان و پایان دوران اصلاحطلبان
- در ایران چه میگذرد؟- تحلیلگران پاسخ میدهند