«گرسنگی» نزدیک به ۲۳ میلیون نفر از جمعیت افغانستان را تهدید میکند. روزنامه «۸صبح» به تازگی در یادداشتی با عنوان «بر رنج مردم چشم نبندید»، اوضاع را اینگونه توصیف کرده بود:
«خطر قحطی و گرسنهگی جدی است. مردم در شهرها و روستاها با فقر شدید دستوپنجه نرم میکنند. جمعیت گدایان در خیابانها و کوچهها رو به افزایش است. تعداد کودکان کار در کابل و ولایات با گذشت هر روز بیشتر میشود. فروش کودکان به یک امر عادی تبدیل شده است. خانوادهها به دلیل تنگدستی و فقر، از میان مرگ یا فروش کودکانشان، مجبورند، دومی را انتخاب کنند. روزنههای امید بسته و چشمانداز آینده تیرهوتار است.»
گروه جهانی بحران و «کارشناسان» در افغانستان نیز نسبت به وقوع گرسنگی فراگیر در زمستان هشدار دادهاند و پیشنهاد کردهاند کمکها به دولت افغانستان [طالبان] از سر گرفته شود.
«طلوع نیوز» به نقل از خواجه فهیم عباس، استاد دانشگاه نوشته است: «در قدم نخست باید جامعه جهانی تعهداتی که به حکومت افغانستان داده است را عملی کند تا یک سیستم اقتصادی بهتر در کشور ایجاد شود.»
نهادهای بینالمللی و کشورهای ثروتمند پس از آنکه طالبان در نیمه اوت به دنبال چند ماه حمله به مواضع دولتی کابل را اشتغال کردند، کمکها به افغانستان را محدود کردند و آمریکا نیز منابع مالی این کشور را مسدود کرد.
گروه بحران جهانی پیشنهاد کرده است آمریکا و متحدانش راههایی برای کمک و تزریق نقدینگی به بازار ارز افغانستان پیدا کنند و بخشی از منابع مسدود شده را به تدریج به بانک مرکزی این کشور بازگرداند.
این گروه هشدار داده است اگر به افغانستان کمک نشود یک فاجعه انسانی از گرسنگی روی خواهد داد.
در درون افغانستان نیز عبدالنصیر رشتیا که طلوع نیوز از او به عنوان «آگاه مسائل اقتصادی» نام برد، گفته: «ما با جهان کنار بیاییم و جهان با افغانستان از نزدیک کار کند تا از مشکلات اقتصادی و شدت فقر جلوگیری شود.»
بر اساس اعلام گروه بحران جهانی تنها در ماههای گذشته حداقل یک میلیون نفر به جمعیت گرسنه در افغانستان افزوده شده است؛ رقمی که ۳۵ درصد در مقایسه با سال قبل افزایش نشان میدهد و سبب شده شمار گرسنگان در افغانستان ۲۲,۸ میلیون نفر تخمین زده شود. گرسنگانی که حالا نه کار دارند و نه امیدی به حمایت های هر چند اندک دولت یا نهادهای بینالمللی.
امید آنها آنطور که گزارش کمیسیاریای عالی پناهندگان و وزارت امور مهاجرین افغانستان نشان میدهد فرار از کشور است و پناه بردن به کشورهای همسایه؛ از جمله ایران و پاکستان؛ جهنمی دیگر برای گریختهگان از اشغال، جنگ، فقر و ارتجاع.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به تازگی از افزایش نگران کننده مهاجرت از افغانستان خبر داده و اعلام کرده است بحران اقتصادی در افغانستان سبب شده است تا شمار پناهجویان افغانستان به کشور های دیگر افزایش چشمگیر داشته باشد. در همین رابطه «طلوع نیوز» به نقل از وزارت مهاجران و عودتکنندگان گزارش کرده است: «روزانه بیش از یک هزار تن تنها به ایران میروند، آماری که در افغانستان بی سابقه بوده است.»
عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت مهاجران و عودت کنندگان در پیوند با این موضوع گفته: «نابسامانی اقتصادی و بند بودن پولهای افغانستان از سوی جامعه جهانی، اوضاع اقتصادی را در افغانستان بد ساخت است و جوانان ناگزیر اند برای کار به خارج بروند.»
ایران با پناهجویان مهربان نیست. آنها را به اقامت کوتاه مدت در کمپ های مستقر در استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان ناچار و اعلام کرده است که پناهجویان را به سرعت به افغانستان باز میگرداند. بر اساس اعلام سازمان بینالمللی مهاجرت ایران هر هفته دهها هزار مهاجر افغانستانی را به اجبار به کشورشان باز میگرداند.
آوارگان بی پناه و وعده «بهار» طالبان
مسأله تنها مهاجران و پناهجویانی که افغانستان را ترک کردهاند، نیست. در داخل افغانستان آوارگان بیپناه در خیابان ماندهاند، بدون سرپناه، لباس گرم و وسایل گرمایشی به استقبال زمستان «طولانی و جانکاه» رفتهاند. «هشت صبح» شرایط آوار گان را اینگونه توصیف کرده است:
«وضعیت آوارهگان به مراتب بدتر از مردم ساکن در شهرها و روستاها است. هزاران نفر در کابل و ولایات در زیر چادرهای تکهپاره روز و شب میگذرانند. آنان در کنار گرسنهگی، رنج آوارهگی را نیز بر دوش میکشند. دور از احتمال نیست که افراد زیادی در ماههای زمستان در سرما و فراموشی مطلق، جانشان را از دست بدهند. وضعیت آوارهگان در پارک شهر نو کابل، در مرکزیترین نقطه پایتخت و چندصد متری مقر «فاتحان»، فاجعهبار است. بدون شک، جمعیت آواره در دیگر شهرها، با شرایط سختتری روبهرو هستند».
طالبان آنطور که رئیس الوزرا «امارات اسلامی» گفته، مسئولیتی در برابر معیشت و سرپناه بیجاشدگان متوجه خود نمیبیند. ملا محمدحسن آخوند چندی قبل در پیامی صوتی گفته بود که طالبان به مردم رزق وعده نکرده بود.
بلال کریمی، معاون سخنگوی طالبان هم «رفع مشکل» را به بهار سال آتی موکول کرده و گفته است که «مشکلات موقتی است… بهار آینده پروژههای بزرگ انکشافی آغاز به کار میکنند و به مردم زمینه اشتغالزایی پیدا میشود».
طالبان پیشتر گفته بود که طرح گندم در برابر کار رایگان را برای تأمین غذا بخشی از گرسنگان و بیکاران اجرا میکند. این طرح اما شمار محدودی از جمعیت فقیر را تحت پوشش قرار میدهد چند میلیون فقیر و گرسنه در زمان سرد و طولانی بیپناه ماندهاند و به ابزاری در دست طالبان برای واداشتن نهادهای بینالمللی به همکاری با این گروه تروریستی بدل شدهاند.