یک مطالعه جدید در مورد انگیزه دانشآموزان، به بررسی علم انگیزش و دانشآموزان پرداخته و ۱۴۴ مطالعه را که بیش از ۷۹ هزار دانشآموز در سراسر جهان از سالهای ابتدایی تا دانشگاه را شامل میشود، مورد بررسی قرار داده است.
تیمی از محققان کانادایی و استرالیایی به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای یادگیری و موفقیت دانشآموزان همان انگیزه خود تعیینکننده است. در این زمینه سه عامل باید در کار باشد: دانشآموزان به احساس شایستگی، استقلال و تعلق نیاز دارند.
نویسنده اصلی این مطالعه جولین بورو، دانشیار دانشگاه لاویته در شهر کبک، کانادا، میگوید این ترکیب به این معناست که دانشآموزی که یک کار را انجام میدهد، باید احساس کند مهارتهای لازم برای مواجهه با مساله (شایستگی) را دارد، آن را انتخاب کرده (خود مختاری) و احساس کند با دیگران (تعلق) مرتبط است. در این صورت از انجام آن لذت خواهد برد و احساس انگیزه خواهد کرد.
والدین و به ویژه معلمان نقش مهمی در تشویق و توسعه آن در میان دانشآموزان دارند.
چرا پاداش و تنبیه کار نمیکند؟
اولین چیزی که لازم است بدانیم این است که چه چیزی باعث انگیزه دانشآموزان میشود؟ آیا میتوانیم پاسخ قطعیتری برای این سؤال داشته باشیم؟ جولین توضیح میدهد.
محققان انواع مختلفی از انگیزه را بررسی کردند که شامل محرکهای درونی و بیرونی بود.
نوعی انگیزه این است که ما کارها را انجام می دهیم زیرا لذت بخش هستند. در کودکان خردسال همیشه شاهد این حالت هستید. آنها همیشه دنبال چیزهایی هستند که لذتبخش، سرگرمکننده و جالب هستند.
چنین انگیزهای برای تمام عمر با ما میماند. هر کاری که لذتبخش است و در انجام آن هیچ مشکلی نداشته باشید، تبدیل به سرگرمی میشود و خلاقیت را تحریک میکند. این واقعاً نوع انگیزه ذاتی است.
اما همانطور که جولین اشاره می کند، مدرسه همیشه برای همه سرگرم کننده نیست. او میگوید:
«پس باید چیزی بیش از انگیزه درونی وجود داشته باشد که دانشآموزان باید به آن تکیه کنند. چیزی که به آنها کمک میکند تا در دوران سخت مدرسه پایدار باشند.»
اشکال دیگری از انگیزه وجود دارد که اغلب با پیامدهای منفی همراه است. یک دانشآموز ممکن است تحت فشار باشد. جولین میگوید:
«شاید انگیزه آنها این باشد که از شرم، گناه یا شکست اجتناب کنند. یا شاید واقعاً دوست دارند از طریق موفقیت احساس خوبی داشته باشند.»
اما این امر در میان مدت و بلندمدت هزینههایی را برای دانشآموزان به شکل اضطراب یا حتی خستگی به همراه دارد.
بدترین نوع انگیزه بر اساس پاداش یا تنبیه است. جولین میگوید:
«شاید برخی از دانشآموزان به دلیل دریافت پاداشهای بیرونی برای انجام این کار یا اجتناب از تنبیه برای انجام ندادن این کار، بر یادگیری خود تمرکز کنند و این بسیار بد است، زیرا نه تنها به یادگیری واقعی کمک نمیکند، بلکه باعث میشود دانشآموزان احساس عدم صلاحیت کنند.»
چگونه والدین و معلمان میتوانند کمک کنند
بنابراین بهترین نوع انگیزه، انگیزه خودتعیین شده است که با پشتکار و آرامش مشخص میشود. دانشآموزان خود تصمیم میگیرند که درس بخوانند، زیرا میدانند که این موضوع چقدر برایشان مهم است و برای این کار ارزش زیادی قائل هستند.
جولین و همکارانش -جاش هوارد در دانشگاه موناش، جین چونگ در دانشگاه کرتین و فردریک گوای، همچنین از کبک- مشتاق بودند تا دریابند چگونه معلمان و والدین میتوانند به توسعه این انگیزه با کیفیت بالا کمک کنند.
این چیزی است که آنها توصیه می کنند:
همدلی نشان دهید. افکار و احساسات دانشآموز شما معتبر است. دیدگاه آنها را بشناسید و هنگامی که اطلاعات مهمی را با شما در میان میگذارند به آنها اعتماد کنید. وقتی این کار را انجام میدهید، بچهها به احتمال بیشتری به صدای درونی خود در مورد آنچه برای آنها خوب است گوش میدهند.
خواستهها را توضیح دهید. به عنوان مثال، میتوانید توضیح دهید که چرا تکالیف و امتحانات مهم هستند. اگر به دانشآموزان و فرزندانمان بگوییم که چرا این چیزها مهم هستند، آنگاه توانایی بسیار بیشتری در درک دلیل انجام این کار خواهند داشت.
از مشارکت فعال حمایت کنید. اگر دانشآموزان احساس کنند میتوانند کار درسی را شخصیسازی کنند، تکالیف را شخصیسازی کنند و در تجربه یادگیری خود انتخابهای معناداری داشته باشند، آنگاه احساس میکنند که صدایی دارند.
تیم تحقیقاتی دریافته که هم والدین و هم معلمان میتوانند در این زمینه کمک کنند- اما معلم تأثیر بسیار بیشتری بر کیفیت انگیزه دانشآموزان دارد.
معنای این نکته این نیست که والدین مهم نیستند، اما اگر معلم واقعاً به انگیزه دانشآموزش کمک نکند، والدین نمیتوانند آنقدرها این مساله جبران کنند. جولین میگوید: «اما هر ذرهای که در این زمینه تلاش کنید اهمیت دارد.»