به گزارش خبرگزاری رویترز، برنامه توسعه سازمان ملل متحد در یک گزارش سه صفحه‌ای هشدار داد که چنانچه اقدامات فوری برای حمایت از بانک‌های افغانستان انجام نشود، احتمال می‌رود که در آینده نزدیک نظام بانکی افغانستان دچار فروپاشی شود. برنامه توسعه سازمان ملل در این گزارش هشدار داد که هزینه اقتصادی و پیامدهای اجتماعی فروپاشی نظام بانکی افغانستان بسیار «سهمگین» است.
با عقب‌نشینی شتابزده نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان و با اشغال مجدد این کشور توسط طالبان و سقوط دولت سابق به سبب عدم دسترسی طالبان به منابع ارزی افغانستان در بانک‌های آمریکا و قطع کمک‌های خارجی، بانک‌های افغانستان با کمبود پول و منابع ارزی مواجه شدند. بانک‌ها برای جلوگیری از فروپاشی نظام بانکی حد مشخصی از برداشت پول از حساب‌ها را معین کرده‌اند.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد در گزارش خود نوشته است:
«باید هرچه سریع‌تر برای از میان برداشتن پدیده “هجوم به بانک‌ها” چاره‌ای اندیشید. فقط به این شکل می‌توان ظرفیت محدود تولید در افغانستان را بهبود بخشید و مانع از فروپاشی نظام بانکی در این کشور شد.»
عبدالله الدردری، رئیس برنامه توسعه سازمان ملل در مصاحبه با رویترز گفت:
«ما باید راهی پیدا کنیم که مانع از فروپاشی نظام بانکی افغانستان شویم و در همان حال از تقویت طالبان هم خودداری کنیم.»
الدردری در ادامه این مصاحبه افزود:
«ما در موقعیت بسیار بدی قرار داریم. به همه گزینه‌ها فکر می‌کنیم فقط برای اینکه امروز را به فردا برسانیم. تا همین سه ماه قبل اتفاقی که امروز [در افغانستان] افتاده است، غیر قابل تصور بود.»
۴۰ درصد از پایه پولی افغانستان در خطر است
تا پیش از به قدرت رسیدن طالبان، نظام بانکی افغانستان ضعیف بود. بیش از ۷۰ درصد از منابع مالی افغانستان به کمک‌های خارجی وابسته بود. بانک جهانی برای سال ۲۰۲۱ تعهد کرده بود که ۷۸۱ میلیون دلار به افغانستان کمک کند. این کمک‌ها از ماه اوت با به قدرت رسیدن طالبان به تعلیق درآمد. صندوق بین‌المللی پول نیز دسترسی افغانستان را به «حق دسترسی ویژه» و دیگر منابع صندوق متوقف کرد.
برنامه توسعه سازمان ملل اکنون در گزارش سه صفحه‌ای خود پیشنهاد داده است با تضمیمن سپرده‌های ثابت، دسترسی بانک‌ها به نقدینگی کافی در کوتاه‌مدت و همچنین تضمین اعتبارهای بانکی و تعیین گزینه‌هایی برای تأخیر در بازپرداخت وام‌ها می‌توان نظام بانکی افغانستان را تقویت کرد. برنامه توسعه سازمان ملل یادآور شده است که هماهنگی با صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی برای تحقق اقدامات یاد شده ضروری است.
سازمان ملل متحد هشدار داده است که با فروپاشی اقتصاد افغانستان دامنه بحران پناهجویی در این کشور بالا می‌گیرد. برنامه توسعه سازمان ملل هشدار داد که با فروپاشی نظام بانکی افغانستان، بازسازی آن ممکن است چندین دهه به درازا بکشد.
در گزارش برنامه توسعه سازمان ملل پیش‌بینی شده که اگر روند کنونی ادامه پیدا کند ۴۰ درصد از پایه پولی افغانستان به زودی از بین می‌رود. بانک‌ها اعطای اعتبارات جدید را متوقف کرده‌اند و ۵۷ درصد به حجم مطالبات غیر جاری نیز افزوده شده است.
نقدینگی نیز یکی دیگر از معضلات نظام بانکی افغانستان است. به گفته رئیس برنامه توسعه سازمان ملل فقط به میزان چهار میلیارد دلار اسکناس‌های افغانی و ۵۰۰ هزار دلار آمریکا در نظام بانکی افغانستان در گردش است. مردم پول‌هایشان را از بانک‌ها بیرون کشیده و در منزل نگهداری می‌کنند.
سازمان ملل هشدار داده که خطر گرسنگی و قحطی افغانستان را تهدید می‌کند. سال گذشته افغانستان هفت میلیارد دلار غله وارد کرد. با فروپاشی نظام بانکی واردات غله نیز متوقف می‌شود.