نخستوزیر بریتانیا در کمیته مجلس عوام گفت پرداخت طلب ۴۰۰ میلیون پوندی ایران در ازای آزادی نازنین زاغری رتکلیف ارزش بررسی دارد اما این کار پیچیدگیهایی هم دارد.
بوریس جانسون چهارشنبه ۱۷ نوامبر/ ۲۶ آبان در کمیته مجلس عوام حاضر شده بود. جرمی هانت وزیر خارجه پیشین بریتانیا از نخستوزیر خواست که موانع بازپرداخت بدهی ایران به عنوان پیششرط آزادی نارنین زاغری رتکلیف، روزنامهنگار زندانی در ایران را توضیح دهد.
در زمان زمامداری پهلوی دوم، ایران قرارداد خرید ۱۵۰۰ دستگاه تانک چیفتن به ارزش ۴۰۰ میلیون پوند را با بریتانیا منعقد کرده بود اما با وقوع انقلاب، بریتانیا به این قرارداد عمل نکرد و اکنون مبلغ این قرارداد به همراه سود بانکی را به ایران بدهکار است. مقامات جمهوری اسلامی ایران خواهان بازپرداخت این بدهی در قبال آزادی نازنین زاغری شدهاند. اما ایران تحت تحریم بانکی قرار دارد.
جرمی هانت، وزیر خارجه پیشین بریتانیا در کمیته مجلس عوام گفت:
«اگر نمیتوانیم بدهی ایران را از طریق بانکی بپردازیم، چرا مثل پرزیدنت اوباما عمل نمیکنیم که در ژانویه ۲۰۱۶ با هواپیما پول نقد به ایران فرستاد؟»
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا در پاسخ گفت:
«قطعا این گزینه ارزشی بررسی دارد. اما این کار پیچیدگیهایی هم دارد. در همان حال باید در نظر داشت که علاوه بر نازنین، دوتابعیتیهای دیگر ایرانی-بریتانیایی هم در ایران زندانیاند و آنها هم بخشی از معادله هستند.»
یک گروگانگیری پیچیده
نازنین زاغری، کارمند بنیاد تامسون رویترز، فروردین ۹۵ در سفر به ایران در فرودگاه تهران بازداشت و به اتهام جاسوسی به پنج سال زندان محکوم شد. محکومیت او پایان یافت اما مجدداً پرونده تازهای برای او ساختند و او را به یک سال زندان محکوم کردند. ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری سه هفته قبل مقابل ساختمان وزارت خارجه بریتانیا اعتصاب غذا کرد و از دولت بریتانیا خواست به دلیل آنکه همه راههای دیپلماتیک مسدود شده، به خواست دولت ایران تن دهد.
رتکلیف شنبه گذشته به درخواست همسرش به اعتصاب غذای ۲۱ روزه خود پایان داد.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه دولت سیزدهم هفته گذشته در سفرش به چند پایتخت اروپایی از جمله به لندن در مصاحبهای گفته بود امیدوار است بریتانیا بدهی تاریخی خود به ایران را تسویه کند. باقری کنی گفته بود دو کشور میبایست راهی برای این تبادل مالی بیابند.
پای جانسون هم در میان است
بوریس جانسون در سال ۲۰۱۷ که وزیر خارجه بریتانیا بود به اشتباه گفته بود نازنین زاغری رتکلیف برای آموزش روزنامهنگاران ایرانی به تهران سفر کرده بود. دادگاه انقلاب نازنین زاغری را به اتهام همکاری با بنیاد تامسون رویترز با هدف آموزش دموکراسی و خبرنگاری آزاد و امنیت در فضای مجازی محاکمه کرده بود. بنابراین جانسون از نظر سیاسی هم با این پرونده درگیر است. نخستوزیر بریتانیا گفته بود برای او «غیر قابل تحمل» است که شاهد «شکنجه» نازنین زاغری باشد.
شنبه گذشته یک منبع مطلع به گاردین گفته بود:
«در تعلق این پول به ایران بحثی وجود ندارد اما این مبلغ برای مدت طولانی در یک حساب سپرده متعلق به دادگاه نگهداری شده است. سوال اساسی این است که اول دقیقا مبلغ بدهی چقدر است (با احتساب ۴۰ سال سود و مسائل دیگر) و ثانیا چگونه میتوان بهشکل قانونی آنرا منتقل کرد.»
منابع گاردین گفتهاند این نگرانی هم وجود دارد که این پول به دست افراد تحت تحریم آمریکا برسد و سبب واکنش ایالات متحده شود. علاوه بر این گفته میشود مسائل اخلاقی واگذاری پول به «رژیمی که از تروریسم حمایت میکند» نیز مطرح است.