اتحادیه اروپا تحریم‌های جدیدی علیه بلاروس اعمال می‌کند. این تحریم‌ها به دلیل بحرانی است که ماندن هزاران پناهجو پشت مرزهای بلاروس و اتحادیه اروپا ایجاد کرده است. اتحادیه اروپا دولت بلاروس را متهم کرده که از پناهجویان برای فشار سیاسی به این اتحادیه استفاده می‌کند.
کشورهای غربی به دنبال آن هستند که از سیاست بلاروس برای سوق دادن پناهجویان به سمت اتحادیه اروپا به‌منظور انتقام از تحریم‌های قبلی، جلوگیری کنند. بلاروس این اتهامات را رد کرده است.
این پناهجویان که اکثراً از عراق و افغانستان هستند، امسال وارد مرزهای زمینی بلاروس با اتحادیه اروپا شدند و سعی کردند از طریق مسیرهایی که قبلاً استفاده نشده بود به لیتوانی، لتونی و لهستان، کشورهای عضو این اتحادیه بروند.
هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان روز دوشنبه گفت:
«نظام غیرانسانی استفاده از پناهجویان به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر اتحادیه اروپا در روزهای گذشته بدتر شده است.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت:
«بسته پنجم تحریم‌ها توسط وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا توافق شده است و در روزهای آینده نهایی خواهد شد.»
او گفت اتحادیه اروپا همچنین خطوط هوایی، آژانس‌های مسافرتی و افرادی را که در این «فشار غیرقانونی با پناهجویان» دخیل هستند، هدف قرار خواهد داد.
شامگاه دوشنبه ۲۴ آبان / ۱۵ نوامبر، از سویی آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان با الکساندر لوکاشنکو، همتای بلاروس خود گفت‌وگو کرد و از سوی دیگر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در تلاش برای حل این بحران، با امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه گفت‌وگو کرد.
گفت‌وگوی مرکل و لوکاشنکو اولین تماس بین رهبر بلاروس و یک رهبر غربی از زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته در بلاروس است که به اعتراضات گسترده علیه لوکاشنکو، به دلیل آن‌چه معترضان «تقلب انتخاباتی» خواندند، منجر شد؛ اتهامی که او آن را رد می‌کند.
مرکل و لوکاشنکو درباره کمک‌های بشردوستانه به پناهجویان گفت‌وگو کردند و برای ادامه تبادلات خود به توافق رسیدند، اما هیچ نشانه‌ای از پیشرفت حاصل نشد. مرکل در روزهای اخیر دو بار نیز با پوتین صحبت کرده است.
تماس تلفنی مرکل و لوکاشنکو با مخالفت اپوزیسیون آلمان، به‌ویژه حزب سبزها همراه شد.
مکرون در گفت‌وگوی تلفنی با پوتین از «نگرانی شدید خود در مورد وضعیت مرزهای اوکراین» سخن گفته است.
یکی از مشاوران مکرون به خبرنگاران گفت:
«[در این گفت‌وگو] بر تمایل ما برای دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین تاکید شد.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، پیش از این، اظهارات وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، مبنی بر این‌که بحران مرزی بلاروس به‌منظور منحرف کردن توجه از افزایش فعالیت‌های نظامی روسیه در نزدیکی اوکراین است را «اشتباه» خوانده بود.
مسکو مدعی آب‌های دریای سیاه در اطراف کریمه است، اگرچه اکثر کشورهای غربی این شبه‌جزیره را هنوز اوکراینی می‌دانند.
پوتین نیز در تماس با مکرون گفت مانورهای نظامی در مقیاس بزرگ که توسط ایالات متحده آمریکا و متحدانش در منطقه برگزار می‌شوند اقداماتی «تحریک‌آمیز» هستند.
کرملین گفته است «این مسائل باعث افزایش تنش در روابط روسیه و ناتو شده است.»
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو روز دوشنبه گفت ناتو نمی‌خواهد درباره نیات روسیه در مورد اوکراین گمانه‌زنی کند. او افزود:
«ما شاهد تمرکز غیرعادی نیروها هستیم و می‌دانیم که روسیه پیش از این برای انجام اقدامات تهاجمی علیه اوکراین مایل به استفاده از قابلیت‌های نظامی بوده است.»
مکرون و پوتین همچنین در مورد بحران پناهجویی گفت‌وگو کردند. مشاور مکرون گفت آن‌ها در مورد نیاز به تنش‌زدایی به توافق رسیدند، در حالی که روسیه بر گفت‌وگوی مستقیم اتحادیه اروپا با مینسک اصرار دارد.
پناهجویان که در مرز بلاروس گرفتار و مستأصل شده‌اند، در روزهای اخیر سعی کرده‌اند در چندین نقطه به زور از موانع مرزی عبور کنند.
لهستان در ماه نوامبر بیش از پنج هزار تلاش غیرقانونی برای عبور از مرز خود را گزارش کرده و به دلیل رفتارش با افرادی که از مرز عبور می‌کنند مورد انتقاد قرار گرفته است.
حدود ۱۵ هزار نفر از نیروهای امنیتی لهستان در منطقه مرزی مانع از تلاش پناهجویان برای ورود به خاک اتحادیه اروپا می‌شوند. الجزیره گزارش داده است که با این حال هنوز پناهجویان موفق به عبور از مرز می‌شوند.
لتونی نیز روز دوشنبه اعلام کرد ۳ هزار سرباز را در نزدیکی مرز مستقر کرده است. لیتوانی و لهستان جناح شرقی اتحادیه اروپا و ناتو را تشکیل می‌دهند.
وزارت امور خارجه بلاروس روز گذشته گفت اتهام ایجاد بحران مرزی علیه مینسک «پوچ» است. الکساندر لوکاشنکو اعلام کرد که بلاروس در تلاش است پناهجویان را متقاعد کند که به خانه‌های خود بازگردند اما هیچ یک از آن‌ها خواهان بازگشت نیستند.
رهبر بلاروس همچنین پیشنهاد کرد که اگر لهستان «کریدور بشردوستانه» ایجاد نکند، مینسک می‌تواند مردم را از طریق شرکت هواپیمایی دولتی خود به آلمان منتقل کند.
لوکاشنکو گفت:
«در صورت لزوم آن‌ها را با هواپیماهای خودمان به مونیخ می‌فرستیم.»
او همچنین تأکید کرد که مینسک هرگونه تحریم جدید اتحادیه اروپا را تلافی خواهد کرد.
دست‌کم هشت نفر از پناهجویان در امتداد مرز زمینی ۲۰۰ کیلومتری بین لهستان و بلاروس، از جمله بر اثر سرما و خستگی جان خود را از دست داده‌اند. جوزپ بورل از لهستان خواسته است تا اجازه دهد کمک‌های بشردوستانه در مرزها به پناهجویان برسد.
اتحادیه اروپا ماه‌هاست که تحریم‌هایی علیه بلاروس اعمال کرده است، از جمله قرار دادن لوکاشنکو، پسرش و ۱۶۵ مقام دیگر بلاروس در فهرست سیاه تحریم‌ها و همچنین محدودیت در تجارت پتاس یا کود پتاسیم که یکی از صادرات مهم بلاروس است.