سرای شهزاده، بزرگ‌ترین مرکز تبادل پول در افغانستان یکشنبه ۱۴ نوامبر/ ۲۳ آبان اعلام کرد قیمت دلار آمریکا، در برابر افغانی، پول ملی افغانستان به مقدار بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. بر این اساس در معاملات روز یکشنبه یک دلار آمریکا در بازار سرای شهزاده حدود ۹۵ افغانی خرید و فروش شد.
دولت سابق افغانستان به‌طور مداوم تلاش می‌کرد با تزریق دلار به بازار مانع از سقوط ارزش پول ملی این کشور شود، اما بعد از اشغال مجدد افغانستان توسط طالبان، آمریکا مانع از دسترسی امارات اسلامی به منابع ارزی بانک مرکزی افغانستان شد. تخمین زده می‌شود که ۱۰ میلیارد دلار از این منابع مسدود شده است.
طالبان اوایل نوامبر/ اواخر مهر سال جاری اعلام کردند که داد و ستد با ارزهای خارجی در افغانستان ممنوع است.
پس از سقوط دولت افغانستان در ماه اوت، این کشور با بحران اقتصادی گسترده‌ای روبه‌رو شده است. در اطلاعیه‌ای که سخنگوی طالبان حدود سه هفته قبل منتشر کرد گفته شده بود که وضعیت اقتصادی کشور ایجاب می‌کند که افغان‌ها از واحد پول خود استفاده کنند.
محرومیت طالبان از منابع مالی
در دو دهه گذشته اقتصاد افغانستان به کمک‌های بین‌المللی وابسته بود. در آخرین بودجه سالیانه دولت پیشین افغانستان، سهم کمک‌های بین‌المللی از سر جمع بودجه حدود ۷۰ درصد بود.
این بودجه بین‌المللی عمدتا در امور توسعه‌ای و گسترش زیرساخت‌ها و پرداخت حقوق کارکنان دولت خرج می‌شد. با سقوط دولت افغانستان تقریبا همه این کمک‌های بین‌المللی قطع شد.
بانک جهانی برای سال ۲۰۲۱ تعهد کرده بود که ۷۸۱ میلیون دلار به افغانستان کمک کند. این کمک‌ها از ماه اوت با به قدرت رسیدن طالبان به تعلیق درآمد. صندوق بین‌المللی پول نیز دسترسی افغانستان را به «حق دسترسی ویژه» و دیگر منابع صندوق متوقف کرد.
بی‌ثباتی و ناامنی در چند سال گذشته سهم درآمدهای گمرکی را از ۱۰ میلیارد دلار به ۲ میلیارد دلار کاهش داده بود. پس از سقوط دولت افغانستان، برآورد می‌شود که حجم فعالیت گمرک‌های این کشور نیز تا ۸۰ درصد کاهش یافته است. برآورد می‌شود که طالبان در ۱۲ ماه اول حکومت خود در خوشبینانه‌ترین حالت درآمدی در حدود ۱ میلیارد دلار از فعالیت گمرک‌ها به دست آورد. این میزان درآمد حتی کفاف پرداخت حقوق و معاش کارمندان و شبه‌نظامیان وابسته به طالبان را هم نمی‌دهد.
سقوط ارزش پول ملی معادل گسترش گرسنگی در افغانستان است
سقوط ارزش پول ملی سبب افزایش قیمت حامل‌های انرژی و غلات می‌شود. سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که تا اواسط سال ۲۰۲۲ بیش از ۹۷ درصد از شهروندان افغانستانی به زیر خط فقر سقوط کنند.
بر اساس گزارش نهادهای وابسته به سازمان ملل در سال ۲۰۲۰ حدود نیمی از جمعیت افغانستان به‌قدری فقیر بودند که به نیازهای اولیه مانند غذا و آب سالم دسترسی نداشتند.
شامگاه شنبه ۱۳ نوامبر/ ۲۲ آبان صندوق کودکان سازمان ملل اعلام کرد وضعیت کودکان افغانستان در یک سال اخیر وخیم‌تر شده است.
یونیسف پیش از آن در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که دست‌کم ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار کودک زیر پنج سال در افغانستان از سوء‌تغذیه حاد رنج می‌برند و دست‌کم یک میلیون نفر از آن‌ها در خطر مرگ قرار دارند. به‌گفته یونیسف ۱۴ میلیون نفر در افغانستان هم‌اکنون با ناامنی شدید غذایی روبه‌رو هستند و با نزدیک شدن فصل زمستان، فرصت برای کمک‌رسانی به خانواده‌های افغان که به آب سالم و خدمات بهداشتی و اقلام غذایی دسترسی ندارند، روز به روز تنگ‌تر می‌شود.