به‌دنبال آغاز دور روز اعتصاب و نافرمانی مدنی در سودان، نیروهای امنیتی به تجمع معترضان به کودتای نظامی در خارطوم گاز اشک آور پرتاب کردند.
ده‌ها معلم روز یکشنبه ۷ نوامبر/ ۱۶ آبان با در دست‌داشتن بنرهایی که شعار «نه به حکومت نظامی» بر روی آن نوشته شده بود، مقابل وزارت آموزش و پرورش تجمع کردند. این تظاهرات مسالمت‌آمیز و خاموش اما با حمله نیروهای امنیتی روبه‌رو شد. هنوز گزارشی از تعداد زخمی‌ها منتشر نشده است اما اتحادیه معلمان سودانی از بازداشت «تعداد زیادی از معلمان» خبر داده است.
جنبش اعتراضی در سودان شنبه ۶ نوامبر غیرنظامیان را به دو روز اعتصاب سراسری فراخواند و اعلام کرد برنامه‌های مورد حمایت جامعه بین‌المللی را برای بازگشت به توافق تقسیم قدرت با ارتش نمی‌پذیرد.
انجمن شاغلان حرفه‌ای سودان (SPA) که رهبری خیزش مردمی منجر به برکناری عمر البشیر، دیکتاتور دیرینه را در سال ۲۰۱۹ برعهده داشت، تاکید کرد اقدامات میانجیگرانه‌ای که «به دنبال حل و فصل جدید» بین رهبران نظامی و غیرنظامی‌اند، «بحران سیاسی سودان را بازتولید و وخیم‌تر خواهند کرد».
این انجمن با شعار «بدون مذاکره، بدون سازش، بدون تقسیم قدرت» مردم را به اعتصاب و نافرمانی مدنی در روزهای یکشنبه و دوشنبه دعوت و اعلام کرد تا زمانی که یک دولت غیرنظامی برای رهبری انتقال قدرت از طریق انتخابات سراسری ایجاد نشود، در خیابان‌ها خواهد ماند.
بر مبنای گزارش شبکه الجزیره فعالان معترض از شهروندان خواسته‌اند روز یکشنبه و دوشنبه برای تشویق مردم به پیوستن به اعتصاب و ممانعت از حضور افراد بر سر کار، در محله‌ها مانع ایجاد کنند و خیابان‌های اصلی را ببندند.
ارتش سودان به رهبری ژنرال عبدالفتاح البرهان در ۲۵ اکتبر قدرت را مصادره و دولت انتقالی را منحل کرد. کودتایی که به خارج‌شدن سودان از مسیر متزلزل به سمت دموکراسی منجر شد. در جریان این کودتا ده‌ها مقام دولتی و سیاستمدار دستگیر شده و عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر سودان تحت بازداشت خانگی قرار گرفت.
ده‌ها هزار معترض ضد کودتا در حالی که البرهان کابینه را منحل و وضعیت اضطراری در سراسر کشور وضع کرده بود، در خیابان های خارطوم، تظاهرات کردند. اعتراضات طرفداران دموکراسی از آن زمان تاکنون ادامه داشته و حداقل ۱۱ کشته برجای گذاشته است.
فعالان سودان خواستار تشدید فشار بین‌المللی بر نظامیان‌اند
نورالدین ساتی، سفیر سودان در ایالات متحده آمریکا گفته اگر بسیج‌شدن تمامی گروه‌های مخالف و اعترضات خیابانی به همین شکل ادامه پیدا کند، کودتا توان مقاومت نخواهد داشت.
جامعه بین‌المللی با توجه به نگرانی از دامن زدن بحران سودان به بی‌ثباتی‌های منطقه شاخ آفریقا تلاش کرده به عنوان واسطه میان معترضان و کودتاگران وارد عمل شود.
با این‌حال گزارش‌ها حاکی از آن است که دست کم تا روز شنبه مذاکرات بین نیروهای مسلح تحت رهبری عبدالفتاح البرهان و ائتلاف سندیکاها موسوم به «الحریة والتغییر» (آزادی و تغییر) نتیجه‌ای نداشته است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده روز پنج‌شنبه به صورت جداگانه با البرهان و عبدالله حمدوک، نخست‌وزیر مخلوع تلفنی صحبت کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده گفت که بلینکن در این تماس از البرهان خواسته است که فوراً تمام شخصیت‌های سیاسی بازداشت شده از زمان کودتا را آزاد کند و «به گفت‌وگو‌هایی که حمدوک را به مقام خود برمی‌گرداند و حکومت تحت رهبری غیرنظامیان در سودان را احیا می‌کند، بازگردد».
هشدار نسبت به بروز درگیری‌های خونین
بر مبنای خبرگزاری دولتی سونا (SUNA) البرهان قول «تکمیل دوره گذار و حفظ امنیت کشور تا رسیدن به یک دولت غیرنظامی منتخب» را داده. او اما می‌گوید حاضر نیست قدرت را به دولت انتقالی پیشین برگرداند، بلکه مایل به تشکیل دولت جدید است و حتی اگر حمدوک رهبری دولت انتقالی را نپذیرد، نخست‌وزیر و کابینه جدیدی را برای رهبری کشور تا انتخاباتی که در ژوئيه ۲۰۲۳ وعده داده شده، معین خواهند کرد.
از سوی مقابل معترضان می‌گویند نمی‌خواهند با ارتش مذاکره کنند و جامعه جهانی باید فشار بیشتری بر کودتاگران اعمال کند.
الوثیق البریر، دبیرکل حزب امت که بزرگترین حزب سیاسی سودان به‌شمار می‌رود و وزیرانی را در دولت مخلوع دارد، از جامعه جهانی خواسته تا ارتش را برای کاهش تنش و بازگرداندن کشور به زمان پیش از کودتا تحت فشار قرار دهند. او به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت:
«در این مراحل اولیه، ما امیدواریم که آنها به اعمال فشار ادامه دهند. این فشار باید بیشتر از توییت کردن باشد و مکانیسم‌هایی داشته باشد که بتواند فشار واقعی بر کودتاگران اعمال کند. نظامیان به اجرای برنامه خود [برای ماندن در قدرت] ادامه می‌دهند و هیچ تلاشی برای نشان دادن حسن نیت ندارند.»
اشاره او به دستگیری سه تن از اعضای ارشد ائتلاف سندیکاهاست که به فاصله کمی پس از ملاقات آنها با مقام‌های سازمان ملل متحد در خارطوم صورت گرفت. البریر هشدار داد با توجه به نقش ارتش در شکست تلاش‌های سازمان ملل برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک و باقی‌ماندن نظامیان و فعالان مدنی بر موضع خود، ممکن است سودان وارد درگیری‌های خونبار شود.
این گزارش با اطلاعات تازه به‌روز شده است.