ارزیابی کنونی جامعه اطلاعاتی آمریکا این است که هم داعش خراسان و هم القاعده قصد انجام عملیات خارجی از جمله علیه ایالات متحده را دارند، اما هیچ یک در حال حاضر توانایی انجام این کار را ندارند. کالین کال، معاون وزیر دفاع در امور سیاسی گفت:
«داعش خراسان میتواند این قابلیت را در مدت زمانی بین ۶ تا ۱۲ ماه ایجاد کند.»
این جدیدترین اظهارات در مورد تهدیدهایی است که آمریکا از ناحیه افغانستان احساس میکند. هشدار نسبت به شکلگیری هستههای تروریستی برای حمله به مواضعی در داخل خاک آمریکا پس از خروج این کشور از افغانستان و ختم دو دهه جنگ بیشتر شده است.
طالبان، که فعلاً میتوان آنها را برنده این جنگ ۲۰ ساله خواند، خود را به عنوان دشمن داعش معرفی میکند. از سه ماه پیش که آنها قدرت را در افغانستان به دست گرفتهاند چندین بمبگذاری و حادثه تروریستی شهروندان افغانستان را هدف قرار داده که اغلب آنها توسط داعش خراسان برنامهریزی و اجرا شده است.
این حملات شامل بمبگذاریهایی است که اقلیت شیعه را هدف قرار میدهد و حتی سر بریدن یکی از اعضای یک نیروی شبهنظامی طالبان توسط دولت اسلامی در شهر جلال آباد در شرق کابل.
معاون وزیر دفاع آمریکا در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح سنا گفت که هنوز مشخص نیست که آیا طالبان توانایی مبارزه مؤثر با داعش را پس از خروج ایالات متحده از این کشور دارد یا خیر.
ایالات متحده تا پیش از ترک افغانستان با طالبان و همچنین گروههای شبهنظامی مانند دولت اسلامی و القاعده جنگیده بود و حال در نبود نیروهای نظامی آمریکا این گروهها فرصت دارند تا خود را بازآرایی کنند.
کالین کال در مورد برآورد درگیریهای آتی در افغانستان گفت:
«ارزیابی ما این است که طالبان و داعش دشمنان جدی یکدیگر هستند. بنابراین طالبان انگیزه بالایی دارد تا به جنگ داعش خراسان بروند. من فکر میکنم باید توانایی طالبان برای مقابله با داعش را بررسی کرد.»
کال تخمین زده است که دولت اسلامی دارای کادری متشکل از چند هزار نفر است.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه دولت جدید طالبان، گفته است که تهدید شبه نظامیان داعش خراسان جدی گرفته خواهد شد. او همچنین گفت افغانستان به پایگاهی برای حمله به کشورهای دیگر تبدیل نخواهد شد.
اما داعش خراسان تنها مسأله آمریکا در افغانستان نیست. طالبان همواره رابطهای در همتنیده با القاعده داشته و اکنون یکی از شروط ابتدایی بهرسمیت شناخته شدنشان از سوی جامعه جهانی، مقابله با القاعده است. طالبان در سال ۲۰۰۱ و پس از حملات ۱۱ سپتامبر حاضر نشد در مقابل القاعده بایستد و به درخواست آمریکا برای تسلیم سران القاعده توجهی نکرد. همین بهانهای شد تا آمریکا به افغانستان حمله نظامی بکند. دو دهه بعد رابطه طالبان و القاعده همچنان برقرار است اگرچه بخشی از توافق دوحه میان آمریکا و طالبان این بود که این ارتباط قطع شود.
ارزیابی پنتاگون این است که ارتباط این دو گروه وضعیت افغانستان را پیچیده خواهد کرد. کال گفت ممکن است القاعده «یک یا دو سال» طول بکشد تا توانایی انجام حملات در خارج از افغانستان علیه ایالات متحده را احیا کند.
جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا که به دلیل عملکرد ضعیفش در اجرای برنامه خروج نظامیان از افغانستان با افت شدید محبوبیت در این کشور مواجه شده است، تلاش میکند تا به این نگرانی پاسخ دهد. او گفته است که ایالات متحده با رصد اطلاعاتی دائم در افغانستان، فعالیت این گروهها را رصد خواهد کرد و اجازه تجدید سازمان به داعش و القاعده نمیدهد.
با این حال، برخی مقامهای آمریکایی به دولت بایدن هشدار دادهاند که شناسایی و فرود آوردن ضربه به هستههای القاعده و داعش بدون آنکه در افغانستان حضور نظامی داشته باشند، ناممکن یا بسیار دشوار است. در مقابل مقامهای دولتی میگویند که هواپیماهای بدون سرنشین این کشور که در خلیج فارس مستقر هستند قادرند تا به اهداف دولت اسلامی و القاعده حمله کنند. پنتاگون میگوید که ایالات متحده هنوز هیچ توافقی با کشورهای همسایه افغانستان برای میزبانی از نیروهای نظامی برای پیاده کردن این برنامه رصد و حمله به القاعده و داعش، نداشته است.