در حالیکه پاکستان هنوز امارت اسلامی طالبان در افغانستان را بهرسمیت نمیشناسد شاهمحمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان در یک سفر رسمی پنجشنبه ۲۹ مهر / ۲۱ اکتبر به کابل رفت تا با مسئولان طالبان درباره روابط دو کشور گفتوگو کند.
پیش از این، ژنرال فیض حمید، رئیس سازمان استخبارات (اطلاعات) نظامی ارتش پاکستان (ایاسای) در شهریورماه گذشته (سپتامبر) در یک سفر غیرمنتظره به کابل رفته بود و اکنون این اولین سفر رسمی یک مقام بلندپایه پاکستان پس از تشکیل حکومت طالبان به افغانستان است.
وزارت امور خارجه پاکستان در بیانیهای اعلام کرد که قرار است در این سفر دیدگاه پاکستان در مورد مسایل صلح و ثبات منطقه به اشتراک گذاشته شود.
وزارت خارجه پاکستان سفر شاه محمود قریشی را نشاندهنده «سیاست مداوم پاکستان در حمایت از مردم افغانستان، تعمیق روابط تجاری و اقتصادی دوجانبه و تسهیل روابط نزدیک بین مردم دو کشور» دانست.
قریشی در این سفر با شماری از مقامات گروه طالبان از جمله ملا محمد حسن آخوند، رئیس الوزرا (نخستوزیر)، امیرخان متقی، سرپرست وزارت امور خارجه طالبان و مقامهای دیگر امارت اسلامی در ارگ دیدار کرد.
سخنگوی امارت اسلامی طالبان گفت در این دیدارها درباره مسایل اقتصادی، روابط میان کابل و اسلامآباد و برخی مسایل دیگر گفتوگو شده است.
امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان نیز گفت:
«در این دیدار درباره تجارت، باز شدن راهها، مشکلات مرزی، مشکلاتی که تاجران با آن مواجه هستند، صحبت شد. امید است که روابط اقتصادی و دیپلماتیک ما نیز خوب شود. هیأت ما شاید در آینده نزدیک به اسلامآباد برود.»
در همین حال رسانههای پاکستان و ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان گفتهاند که شاهمحمود قریشی در دیدار با مقامهای امارت اسلامی وعده کمک ۵ میلیارد روپیهای به افغانستان داده است.
قریشی به رسانههای پاکستان گفت روز پنجشنبه درباره مشوقهای متعدد برای کمک به شهروندان افغانستان تصمیم گرفته شد. این شامل حذف گذرنامههای ویژهای میشود که باید از وزارت کشور گرفته میشد.
همزمان گذرگاه مرزی تورخم بین دو کشور با شرایطی ویژه برای تردد بازگشایی شد. بهگفته قریشی اکنون بیماران میتوانند در موارد اضطراری از این گذرگاه به پاکستان بیایند و تا ۳۱ دسامبر، هزینههای خدمات برای ویزاهای آنلاین نیز لغو خواهد شد. قریشی افزود: «تجار افغان در بدو ورود به مدت ۳۰ روز ویزا دریافت خواهند کرد.»
قرار است تا چند روز دیگر که هیأتی از کابل به اسلام آباد سفر خواهد کرد تمام موضوعاتی که در سفر قریشی مورد بحث قرار گرفت، نهایی شوند. با این حال وزیر خارجه پاکستان تصریح کرد که این کشور آماده بهرسمیت شناختن دولت طالبان نیست و هر تصمیمی منطقهای گرفته خواهد شد.
او افزود:
«طالبان این را درک را دارند و ما بهعنوان یک دوست خوب، انتظارات جامعه بینالمللی شامل تشکیل دولت فراگیر، رعایت حقوق بشر، حقوق زنان، آموزش دختران و عدم ایجاد پناهگاههای امن برای تروریستها را به آنها گفتیم.»
بهگفته قریشی موضوع دیگری که برای پاکستان و کشورهای همسایه اهمیت زیادی دارد، استفاده از خاک افغانستان برای حملات شبهنظامیان است که این موضوع در مذاکرات نیز مطرح شد.
او گفت:
«ما احساس اطمینان کردیم زیرا طالبان قاطعانه گفتند که پاکستان نباید هیچ نگرانی داشته باشد و طالبان پاکستان یا هر گروه دیگری اجازه استفاده از خاک افغانستان برای حملات خود نخواهند داشت.»
رسانههای پاکستانی نوشتهاند که در این رابطه، نگرانیهای روسیه، ایران و چین از گروههای شبهنظامی مستقر در افغانستان نیز مطرح شد.
در مذاکرات هیئت پاکستانی با رهبری طالبان تمام وزیران کابینه امارت اسلامی طالبان نیز حضور داشتند».
امیرخان متقی، وزیر امور خارجه طالبان، این مذاکرات را «تعامل بسیار خوب» خواند که در آن تجارت و بازگشایی مرزها مورد بحث قرار گرفت. متقی گفت:
«بسیار امیدواریم که همه مسائل تجاری ما بهزودی حل شود و مرزها دوباره باز شوند.»
شاهمحمود قریشی سومین وزیر خارجه پس از وزیران خارجه قطر و ازبکستان است که از زمان به قدرت رسیدن طالبان به این کشور سفر میکند.
جاوید سنگدل که از او بهعنوان کارشناس روابط بین الملل در افغانستان یاد میشود درباره این سفر به شبکه «طلوعنیوز» گفت:
«این سفر به این خاطر است که پاکستان چطور بتواند به طالبان کمک کند و آهسته آهسته این پیام را به جهان برساند که ما بدون اینکه با طالبان کار کنیم و طالبان را بهرسمیت بشناسیم انتخاب دیگری نداریم. حکومت پاکستان تا حد زیاد تلاش میکند که طالبان جایگاه خوبی داشته باشد.»