گروه طالبان پاکستان روز جمعه ۱ اکتبر/ ۹ مهرماه اعلام کرد که به مدت ۲۰ روز آتشبس با دولت این کشور را مراعات خواهد کرد. این آتشبس در ادامه تلاشهای عمرانخان، نخستوزیر پاکستان برای به سرانجام رساندن توافق با طالبان پاکستان رخ میدهد.
همزمان با آغاز آتشبس، عمرانخان در مصاحبه با تلویزیون تیآرتی ترکیه گفت که با بخشهایی از طالبان پاکستان در حال مذاکره هستند و تلاش می کنند این گروه به عنوان شهروندان عادی پاکستانی در این کشور زندگی کنند.
طالبان پاکستان در مناطق خودمختار قبایلی در مرز افغانستان و پاکستان فعال هستند. این گروه از اتحاد چند جریان قومی ناراضی در این منطقه شکل گرفته است. آنها اکثرا پشتون و سنیمذهب هستند و مانند طالبان افغانستان جریانهای متفاوتی در بطن خود دارند.
نور ولی محسود، رهبر کنونی این گروه از قبیله بزرگ محسود در وزیرستان است که از سه سال پیش تاکنون فعالیتها را هدایت میکند. او پیشتر معاون بیتالله محسود، بنیانگذار طالبان پاکستان بود که در سال ۲۰۰۹ در وزیرستان جنوبی کشته شد. بعد از کشته شدن بیتالله محسود، ملافضلالله به رهبری این گروه رسید. نور ولی محسود سمت معاون ملافضلالله را هم بر عهده داشت. پس از کشته شدن ملافضلالله او در رقابت با یک جناح از این گروه که به دنبال جانشینی عمر رحمان بودند، به رهبری رسید.
پس از آنکه طالبان افغانستان دوباره توانست بر این کشور مسلط شود، زمزمههایی در مورد میانجیگری این گروه برای سازش با دولت پاکستان شنیده شد. عمران خان هم در مصاحبه با تیآرتی این موضوع را پذیرفته و گفته است که بخشی از مذاکرات با این گروه در کابل در جریان است.
پایتخت افغانستان در هفتههای گذشته میزبان مقامهای ارشد اطلاعاتی پاکستان از جمله فیض حمید، رئیس آیاسآی بوده است. بخشی از این رفتوآمدها برای تداوم نفوذ پاکستان بر جناح حقانی در طالبان افغانستان و نقشآفرینی آنها در نظام سیاسی آینده مربوط است. ولی اکنون مشخص شده است که اسلامآباد در صدد است پیش از آنکه طالبان افغانستان جایگاه خود را تثبیت کند، از نفوذ آنها بر طالبان پاکستان استفاده کند و به توافقی با آنها دست یابد.
اما گرچه آغاز این گفتوگوهای امنیتی آسان بود، ولی تداوم آن ممکن است پرچالش باشد. هماکنون یکی از زمینههای اختلافی جدی میان طالبان پاکستان و طالبان افغانستان در مورد حمایت کردن یا نکردن از القاعده است.
طالبان پاکستان، القاعده را «برادران دینی و جهادی» و گروه متحد خود میدانند. این در حالی است که در روند گفتوگوهای صلح افغانستان و با فشار آمریکا، طالبان افغانستان اعلام کرد که ارتباط خود را با القاعده قطع کرده است. هنوز مشخص نیست این موضوع تا چه حد درست باشد ولی طالبان افغانستان برای شناساندن امارت اسلامی خود به عنوان نظام سیاسی آینده افغانستان و جلب حمایت جامعه جهانی بارها گفته است که اجازه نخواهد داد گروههای تروریستی و از جمله القاعده در این کشور فعالیت کنند.
اگر امارت اسلامی افغانستان به این وعده خود عمل کند، روند جدایی آنها از طالبان پاکستان کلید خواهد خورد.
پاکستان، مقطع کنونی را «زمان حیاتی» برای دستیابی به توافق با طالبان پاکستان میداند. پیش از عمران خان، شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان هم گفته بود که در صورتی که تحریک طالبان پاکستان دست از اقدام نظامی بردارند، اسلامآباد حاضر است به جنگ با آنها خاتمه دهد و آنها را عفو کند.
با اینحال آنچه قبایل و جناحهای طالبان پاکستان را گرد هم آورده دستیابی به خودمختاری در وزیرستان و برقراری حکومت اسلامی است. هنوز مشخص نیست که این گروه بدون آنکه از خواستههای اصلی خود دست بردارند، چگونه میتوانند با اسلامآباد به توافق دست یابند.