در کنار شرایط کاری ناگوار و حجم سختی و سنگینی کار در گرمای طاقت‌فرسای تابستان گروهی از کارگرانی که در نقطه‌ای دور افتاده در کوره‌های آجرپزی مشغول به کار بودند، در طی سال‌های اخیر به دلیل سیاست‌های غلط و مواجه با مشکلاتی دیگر از کار بیکار شده‌اند.
تعطیلی کوره‌های آجرپزی اکنون کارگران را با مشکلات بسیاری مواجه کرده است و برای تأمین حداقل هزینه‌های زندگی سرگردان مانده‌اند.
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در گزارشی با عنوان «نان‌هایی که آجر شدند و کارگرانی که بیکار»، به مشکلات کوره‌های آجرپزی پرداخته که پس از سال‌ها مجبور به تعدیل نیرو یا تعطیلی کامل آن شده‌اند.
مکانی در نزدیکی شهر کاشمر، منطقه‌ای است پر از کوره‌های آجرپزی که اکنون کوره‌هایی که هر چقدر عمر زیادی دارند، بسیاری از آنها به دلایلی از جمله چند برابر شدن تعرفه گاز تعطیل شده‌اند.
یکی از کوره‌داران روستای قوژد گفت گرچه زمانی این منطقه متشکل از ۱۲۰ کوره بود و در هر یک از این‌ها، ۱۵ تا ۲۰ خانوار ارتزاق می‌کردند اما اکنون بسیاری از آنها به دلیل چند برابر شدن تعرفه گاز و سخت‌گیری در تأمین خاک مورد نیاز از کار افتاده‌اند:
کوره‌های آجرپزی که چند دهه منبع ارتزاق شمار بسیاری از افراد بود، حالا با سرد شدن آتش‌شان، نه تنها تلاش این مردان و زنان را برای گذراندن زندگی نمی‌بیند، بلکه برای کسب درآمد و گذران زندگی مجبور شده‌اند که به سمت دیگر کارها بروند.
این کوره‌دار گفته که گران شدن قیمت گاز و از سویی سخت گیری‌ها برای برداشت خاک موجب شده که تعدیل نیرو داشته باشد:
سال‌ها قبل تا ۲۰ کارگر داشتم اما سال قبل به ۵ نیروی بیمه شده کاهش یافت و امسال نیز عذر همان تعداد را هم خواستم. الان باید کورهها فعال می‌بودند ولی متأسفانه تابستان امسال بسیاری از آنها خاموش شدند، اگر سخت گیری‌ها نبود کورهها باید از اردیبهشت روشن می‌شد و تا دی‌ماه کارگرها مشغول کار بودند اما امسال این‌گونه نبود.
در این گزارش از دیگر مشکلاتی که برای کوره‌داران روستای قوژد نام برده شده، تأمین خاک مورد نیاز برای تولید آجر است که مانند سال‌های اخیر چندان در دسترس نیست.
این کوره‌دار در همین خصوص گفته به جز خاک روستای قوژد از خاک هیچ منطقه دیگری برای تولید آجر به دلیل نداشتن کیفیت لازم نمی‌توان استفاده کرد، اما اجازه برداشت داده نمی‌شود:
افرادی از سمت روستای کسرینه و شهرستان خلیل‌آباد اعلام کرده‌اند که حاضرند خاک باغشان را برایمان بیاورند و حتی نصف مبلغ کرایه را هم خودشان بپردازند اما به دلیل داشتن ماسه فاقد کیفیت لازم برای تولید آجر است.
به گفته این کوره‌دار اخیراً اعلام شده زمین باغی که می‌خواهیم از خاک آن استفاده کنیم ابتدا باید تغییر اراضی بدهیم، یعنی اگر بخواهم خاک باغ خودم را که دیگر کشت و کاری در آن نمی‌شود را برای ساخت آجر استفاده کنم باید ابتدا برای تغییر کاربری ۱۰ مَن زمین ۱۰۰ میلیون تومان به امور اراضی جهاد کشاورزی پرداخت کنم.
کمبود آب از دیگر مشکلات جدی‌ای است که دامن کوره‌داران را بیش از بیش گرفته است، تا جایی که نبود مواد اولیه و گران شدن هزینه موجب شده تنها در کوره این کوره‌دار در روستای قوژد تعداد کارگرها از ۲۰ نیرو در قدیم اکنون به نهایت یک نفر برسد. این کوره‌دار افزود:
رونق کورهها در گذشته به حدی بود که حتی از شهرهای اطراف به خصوص تربت‌حیدریه برای کار کردن تمام فصل تابستان را به صورت خانوادگی به این منطقه می‌آمدند. کارگران هیچ گاه بیکاری نداشتند و حتی بعد از اتمام پخت آجر اقدام به کندن کوره جدید می‌کردند، اما اکنون بیشتر روزهای سال بیکار هستند. امروزه اما مجبور هستم به دلیل افزایش هزینه‌ها بیشتر کارها را خودم انجام دهم.
این کوره‌دار گفت که امسال بیش از ۱۰۰ کوره غیرفعال بودند و برخی هم که به صورت غیر مجاز خاک تأمین کرده‌اند جریمه سنگینی شده‌اند.
حتی اگر در شهری مانند خلیل‌آباد خاک هم باشد با گران شدن تعرفه گاز و کرایه‌ها حمل آن مقرون به صرفه نیست و این روزها که اوج فعالیت کورهها باید می‌بود ولی همه تعطیل شده‌اند و یا تولید خود را به شدت کاهش داده‌اند. مشکلات را به همه جا گفته‌ایم ولی فایده‌ای نداشته است.