مقام‌های ارشد پنتاگون به کنگره آمریکا گفتند، ریشه سقوط دولت افغانستان و فروپاشی نیروهای امنیتی افغان به توافق سال ۲۰۲۰ میان طالبان و دولت ترامپ باز می‌گردد که در آن آمریکا به خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان متعهد شده بود.
ژنرال فرانک مکنزی، رییس فرماندهی مرکزی آمریکا به کمیته نیروهای مجلس نمایندگان آمریکا گفت از زمانی که شمار نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان بر اساس تصمیم بایدن در ماه آوریل به کمتر از ۲۵۰۰ رسید، اضمحلال دولت افغان تسریع شد.
ژنرال مکنزی گفت: «امضای توافق قطر اثری مخرب بر دولت افغانستان و ارتش این کشور داشت، بیشتر از نظر روانی تا هر چیز دیگر، اما ما تاریخی را تعیین کردیم- که به طور قطع در آن تاریخ خارج شویم و این که از چه زمانی منتظر قطع کمک‌های ما باشند.»
اشاره ژنرال مکنزی به توافقی بود که روز ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ میان دولت ترامپ و طالبان در دوحه قطر منعقد شد. بر اساس این توافق آمریکا متعهد شد تا ماه مه ۲۰۲۱ به طور کامل سربازان آمریکایی را از افغانستان خارج کرده و طالبان نیز در مقابل تعهداتی کرد از جمله آنکه به نیروهای آمریکایی و ائتلاف حمله نکند. این تعهدات در حقیقت بخشی از مشوق‌ها برای پیش بردن مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان بود، اما تلاش‌های دیپلماتیک تا پایان دوره ترامپ ( و بعد از آن) در این باره به نتیجه‌ای نرسید.
مکنزی گفت مدت‌ها بر این باور بوده که اگر ایالات متحده شمار مشاوران نظامی در افغانستان را به کمتر از ۲۵۰۰ برساند، دولت کابل فرو خواهد ریخت و به تبع آن ارتش (افغانستان) متلاشی خواهد شد.
او گفت علاوه بر این که توافق دوحه موجب تضعیف روحیه افغان‌ها شد، تصمیم ماه آوریل بایدن برای کاهش نیروها میخ دیگری بر تابوت تلاش ۲۰ ساله جنگ افغانستان بود.
نظر وزیر دفاع آمریکا
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا از دیگر کسانی بود که در رابطه با پایان جنگ افغانستان در برابر کنگره آمریکا صحبت کرد. آستین گفت که با تحلیل مکنزی موافق است.
آستین افزود، توافق دوحه همچنین آمریکا را متعهد کرد که به حملات هوایی علیه طالبان پایان دهد و این باعث تقویت طالبان شد و در نتیجه طالبان توانست تا به حملات بیشتری علیه نرویهای امنیتی افغان دست بزند و هر هفته افغان‌ها شماری از نیروهای خود را از دست می‌دادند.
جلسه استماع کنگره که روز چهارشنبه برگزار شد، با انگیزه‌های سیاسی تشکیل شده بود. جمهوری‌خواهان بدنبال آن هستند که بایدن را مقصر اوضاع فعلی افغانستان نشان دهند و دموکرات‌ها نیز انگشت اتهام را به سمت تصمیمات دولت ترامپ نشانه گرفته‌اند.
ژنرال مارک میلی، از دیگر فرماندهان ارشد پنتاگون یک روز پیش از این جلسه و در جلسه مشابهی در سنای آمریکا گفته بود که خروج از افغانستان «شکستی استراتژیک بود» و این نظر را در جلسه روز چهارشنبه در مجلس نمایندگان تکرار کرد.
ژنرال میلی روز سه‌شنبه گفته بود که به نظر او دستکم حضور دستکم ۲۵۰۰ سربازآمریکایی برای مقابله با فروپاشی دولت افغان و ممانعت از بازگشت حکومت طالبان لازم بود.
برخلاف تخمین‌های نهادهای امنیتی آمریکا، دولت افغان و ارتش آن که توسط نیروهای آمریکایی تعلیم داده شده بود، نیمه ماه اوت سقوط کردند و طالبان توانست دوباره قدرت را در دست بگیرد.
چنانچه مایلی وضعیت را توصیف کرد، سقوط کابل با حضور چند صد مرد سوار بر موتورسیکلت و بدون شلیک حتی یک گلوله صورت گرفت.
ادامه بحث‌ها در کنگره
جلسات استماع این هفته در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا سرآغازی است بر تحقیقات گسترده در مورد آنچه شکست آمریکا در افغانستان دیده می‌شود.
جنگ عراق و افغانستان (جنگ علیه تروریسم در پی حملات ۱۱ سپتامبر) برای آمریکا تا پایان سال ۲۰۲۰ حدود ۲ تریلیون دلار هزینه داشت.
جنگ افغانستان طولانی‌ترین جنگی است که آمریکا درگیر آن بوده. از هر چهار‌آمریکایی یکی بعد از آغاز جنگ افغانستان متولد شده‌اند. حضور نظامی آمریکا در جنگ افغانستان از زمان جورج دبلیو بوش (بوش پسر) در سال ۲۰۰۱ آغاز شد و با خروج آخرین سرباز آمریکایی در سال ۲۰۲۱ در دولت جو بایدن پایان یافت.