ترکیه در آستانه دیداری مهم با سران دولتهای روسیه و ایران سربازان بیشتری به شمال غربی سوریه اعزام کرد. آنکارا میخواهد مانع حمله به مخالفان اسلامگرای بشار اسد دیکتاتور سوریه در آن منطقه شود.
ترکیه با مداخله نظامی در شمال سوریه از یک سو به دنبال مقابله با نیروهای کرد است و از سوی دیگر میخواهد سوریهای مخالف اسد را در ادلب نگه دارد و مانع مهاجرت انبوه دوباره آنها به ترکیه در صورت حمله احتمالی به ادلب شود.
اگرچه نشانهای از حمله عمده به این منطقه از سوی نیروهای سوری با پشتیبانی روسیه و ایران نیست، جنگندههای روسیه و نیروهای زمینی سوریه در هفتههای اخیر فعالیت خود را افزایش داده اند؛ مسألهای که به نگرانی آنکارا انجامیده است.
به گزارش خبرگزاری «بلومبرگ»، و به نقل از دو مقام ترکیهای ناشناس، قرار است رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه در دیدار ۲۹ سپتامبر با ولادیمیر پوتین و ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ)، همتایان روسیهای و ایرانی خود به مسألهی افزایش تنشها در ادلب بپردازد.
بشار اسد رئیس جمهوری عربی سوریه به دنبال پیروزی کامل در جنگ داخلی و بیرون راندن مخالفان از ادلب است. پوتین نیز گفته که حضور سربازان خارجی که دولت دمشق به آنها مجوز نداده، «مشکل اصلی» سوریه است.
به گفته منابع بلومبرگ، ترکیه هزاران سرباز جدید به ادلب اعزام کرده است تا مانع حمله ارتش بشار اسد به ادلب شود و کنترل مسیرهای منتهی به مرز ترکیه را در دست بگیرد.
ترکیه و ایران و روسیه که در سالهای اخیر بارها بر سر جنگ سوریه و سرنوشت این کشور با یکدیگر دیدار کرده اند؛ در نشستهایی که ابتدا «اجلاس آستانه» و سپس «اجلاس نورسلطان» خوانده شد. ایران، روسیه و ترکیه پنجشنبه ۱۷ تیر / ۸ ژوئیه سال جاری نیز با انتشار بیانیه مشترکی اعلام کردند که به همکاریهای خود در سوریه برای «نابودی نهایی» گروه «دولت اسلامی» (داعش) و دیگر شبهنظامیان ادامه خواهند داد.
اردوغان بارها تأکید کرده که حمله به ادلب به معنای پایان توافق آستانه است. آخرین دور سنگین درگیریها بین نیروهای تحت حمایت ترکیه با ارتش دولت دمشق در آتش بسی در پنجم مارس سال گذشته به پایان رسید. ترکیه و روسیه که هر یک حامی یکی از طرفین درگیریها هستند، این توافق آتشبس را ممکن کردند.
اما کارکرد دیگر ادلب برای دولت ترکیه ادامه حمله و فشار علیه نیروهای کرد در شمال سوریه بود.
به دنبال خروج نیروهای آمریکا از شمال سوریه در ۶ اکتبر ۲۰۱۹، ارتش ترکیه با وجود مخالفتهای جهانی چهارشنبه ۹ اکتبر عملیات نظامی موسوم به «چشمه صلح» را با هدف عقب راندن نیروهای سوریه دموکراتیک (ق س د) از مناطق مرزی آغاز کرد.
در جنگی که ترکیه برای ایجاد یک «منطقه امن» آغاز کرد، دهها غیرنظامی کشته و حدود ۳۰۰ هزار تن آواره شدند. شرط آنکارا برای توقف کامل حمله به شمال و شرق سوریه، عقبنشینی کامل نیروهای سوریه دموکراتیک از «منطقه امن» بود. روسیه و ترکیه ۲۲ اکتبر بر سر همکاری نظامی و سیاسی در شمال سوریه با یکدیگر به توافق رسیدند. بر این أساس، گشتهای مشترک ارتش روسیه و ترکیه برای بیرون راندن نیروهای سوریه دمکراتیک و یگانهای مدافع خلق (یپگ) از شعاع ۲۹ کیلومتری مرز ترکیه با سوریه فعال شدند.
این نخستین مداخله نظامی ترکیه از طریق شبهنظامیان اسلامگرای تندرو نبود. حمله دیگر ترکیه به شمال سوریه به طور خاص به عفرین در ۲۰۱۸ علیرغم مخالفتهای بینالمللی صورت گرفت. هراس از پاکسازی قومی منطقههای کردنشین یکی از نگرانیها بود.
جمهوری اسلامی ایران که خود با مداخله نظامی در پشتیبانی از بشار اسد در سرکوب مخالفان سوری نقش مهمی داشته، از منتقدان حضور نظامی ترکیه در شمال سوریه است.
رئیسجمهوری ترکیه ۲۲ اکتبر در روز توافق با روسیه بر سر شمال سوریه درباره ایران گفته بود که تهران، در حالی که انتظار میرفت از عملیات چشمه صلح حمایت کند، رویکردی منفی نسبت به این عملیات اتخاذ کرده است. او گفت که «اظهارات برخی مقامات ایران درباره عملیات “چشمه صلح” من را ناراحت کرده است.»
اردوغان که برای مذاکره با رئیسجمهوری روسیه درباره آینده شمال سوریه به شهر ساحلی سوچی سفر میکرد، گفت که «ترکیه زمانی از ایران بابت برنامه هستهای دفاع کرد، اما چه باک که اکنون حمایت مشابه از مقامات ایران ندیده ایم».