آژانس بینالمللی انرژی اتمی سهشنبه ۲۳ شهریور / ۱۴ سپتامبر در گزارشی اعلام کرد که برای بازرسانش در ایران رویدادهای «غیرقابل قبول» رخ داده است.
بهگزارش رویترز، دیپلماتهایی که با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کار میکنند گفتهاند که نخستین مورد از این نوع آزارها در سال جاری در تأسیسات هستهای نطنز روی داد و کارکنان امنیتی این تأسیسات در آن یک بازرس زن آژانس را مورد بازرسی بدنی غیرضروری قرار دادهاند.
رویدادهایی از این نوع از ماه ژوئن به این سو در نطنز چندین بار روی داده است.
نخستین بار وال استریت ژورنال در گزارشی پرده از این ماجرا گشود و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به گزارش این روزنامه بیانیهای منتشر کرد. در این بیانیه آمده است:
«در ماههای اخیر، برخی رویدادهای مربوط به بازرسیهای امنیتی کارکنان آژانس در یکی از تأسیسات ایران رخ داده است.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی که جزئیات بازرسیها را محرمانه تلقی میکند، جنسیت بازرسان را مشخص نکرده و نگفته است که چه اتفاقی افتاده است. بیانیه میگوید:
«آژانس این موضوع را بلافاصله و قاطعانه با ایران مطرح کرد تا روشن و صریح توضیح دهد که چنین حوادث مرتبط با امنیت کارکنان آژانس غیرقابل قبول است و نباید تکرار شود. ایران توضیحاتی درباره تشدید اقدامات امنیتی در پی وقوع حوادثی در یکی از تأسیسات خود ارائه کرده و در نتیجه پس از این تبادل نظر میان دو طرف شاهد رویداد دیگری نبودهایم.»
کاظم غریبآبادی، سفیر ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در توئیتر خود نوشت:
«اقدامات امنیتی در تأسیسات هستهای در ایران به طور منطقی تشدید شده است. بازرسان آژانس هم به تدریج با قوانین و مقررات جدید کنار آمدهاند.»
این نخستین بار نیست که بین آژانس بینالمللی انرژی اتمی و ایران بر سر دسترسی به نطنز و رفتار با بازرسان زن تنش ایجاد میشود. در سال ۲۰۱۹، ایران برای اولین بار مدارک سفر یک بازرس زن را ضبط و او را به مدت کوتاهی بازداشت کرد. تهران سپس ابراز نگرانی کرد که احتمال میرفت او «مواد مشکوکی» با خود حمل کرده است.
آمریکا در بیانیهای که در این هفته در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتشر کرد، گفت:
«بازرسان آژانس همچنان با آزار و اذیت مقامات امنیتی ایران در تأسیسات هستهای روبهرو میشوند.»
این بیانیه که از سوی رویترز مشاهده شد، افزود:
«آزار و اذیت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی کاملاً غیرقابل قبول است.»
طرح این مسائل تنها چند روز پس از سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تهران برای حل مسائل نظارتی آژانس مطرح میشود. یکشنبه، ۲۱ شهریور / ۱۲ سپتامبر، رافائل گروسی پس از مذاکره با مقامهای جمهوری اسلامی گفت با دولت جدید ایران قرارداد تازهای امضا کرده که اجازه میدهد تجهیزات نظارتی بر برنامه هستهای ایران به فوریت تعمیر شوند و کارتهای حافظه جدید به آنها اضافه شود. او همچنین گفت برای دیدارهای بعدی در ماه سپتامبر با مقامهای ارشد ایرانی برنامهریزی کرده است.