پلیس فدرال ایالات متحده آمریکا (افبیآی) بخشی از اسناد پرونده حملات ۱۱ سپتامبر را که اخیراً به دستور جو بایدن از طبقهبندی محرمانه خارج شده بود، منتشر کرد.
سند ۱۶ صفحهای که شنبه ۱۱ سپتامبر/۲۰ شهریور منتشر شده شرح تماسهاییست که ربایندگان هواپیماها با رابطان سعودی در ایالات متحده داشتهاند. با اینحال گفته میشود در سند منتشر شده هیچ مدرکی وجود ندارد که دال بر مشارکت دولتی عربستان در این حملات باشد.
این نخستین بار است که سندی از اسناد مرتبط با ۱۱ سپتامبر در دسترس عموم قرار میگیرد. اسنادی که پیش از دستور جو بایدن، رئيس جمهوری ایالات متحده آمریکا مبنی بر بازنگری در طبقهبندی آنها، سالها از دید عموم خارج شده بود.
جو بایدن در هفتههای اخیر با فشار خانوادههای قربانیان روبهرو شده بود که ادعا میکنند مقامهای ارشد عربستان سعودی در این حملات مشارکت داشتهاند اما دولت ایالات متحده این مسئله را پنهان کرده است.
گمانه زنیها درباره احتمال دخالت عربستان کمی پس از حملات و با اعلام فهرست مهاجمان افزایش پیدا کرد. در حالیکه اسامه بنلادن، رهبر وقت القاعده از خانوادهای برجسته در پادشاهی عربستان میآمد، مشخص شد ۱۵ نفر از ۱۹ مهاجم حملات ۱۱ سپتامبر تبعه سعودی بودهاند.
با اینوجود دولت عربستان از همان ابتدا هرگونه دخالتی را رد کرد. سفارت عربستان در واشنگتن هم روز چهارشنبه و پیش از انتشار اولین سند، در بیانیهای اعلام کرد از انتشار همه اسناد محرمانه ۱۱ سپتامبر بهعنوان راهی برای «پایان دادن به اتهامات بیاساس علیه پادشاهی» حمایت میکند.
بهرغم اینکه گفته میشود نام برخی از مقامهای عربستان در اسناد ۱۱ سپتامبر موجود است، این سفارتخانه هرگونه ادعایی در مورد مشارکت عربستان سعودی را «کاملا نادرست» خواند.
گزارش کمیسیون ۱۱ سپتامبر هم حاکی از آن است که مدرکی مبنی بر نقش مستقیم نهادهای دولتی عربستان در تامین بودجه حملات ۱۱ سپتامبر بهدست نیامده، اما این کمیسیون به احتمال نقش سازمانهای «خیریه» تحت حمایت دولت عربستان اشاره کرده است.
جو بایدن هفته گذشته به وزارت دادگستری و سایر نهادهای مسئول دستور داد تا اسناد تحقیقات ۱۱ سپتامبر را از طبقه بندی محرمانه خارج کرده و آنچه را که میتوانند در شش ماه آینده منتشر کنند. این ۱۶ صفحه شنبه شب، ساعاتی پس از حضور بایدن در مراسم یادبود ۱۱ سپتامبر در نیویورک ، پنسیلوانیا و شمال ویرجینیا منتشر شد. خانوادههای قربانیان که بهدنبال طلبکردن میلیاردها دلار غرامت از عربستان سعودی هستند، تا پیش از دستور بایدن به حضور او در مراسم یادبود قربانیان اعتراض کرده بودند.
سند منتشرشده از سوی افبیآی که بسیاری از بخشهای آن سیاه شده است به مصاحبهای که سال ۲۰۱۵ با فردی که درخواست شهروندی ایالات متحده را داشته اشاره میکند. او سالهها پیش از این مصاحبه با چند تبعه سعودی تماسهای مکرری داشته است. کسانی که به باور محققان پرونده «پشتیبانی لجستیکی قابل توجهی» را برای چندین هواپیماربا فراهم کردهاند.
هویت این مرد در سراسر سند با رنگ سیاه پنهان شده، اما گفته شده که او در کنسولگری عربستان در لس آنجلس کار میکرده است. طبق این سند یک شهروند عربستان به نام عمر البیومی در میان تماسهای او دیده میشود. البیومی با دولت سعودی رابطه داشت و به نواف الحازمی وخالد المحضار، دو تن از هواپیمارباها کمک کرد تا کمی پس از ورود به کالیفرنیا آپارتمانی را در سندیهگو اجاره کنند.
البیومی ادعا کرده که نواف الحازمی وخالد المحضار را در فوریه ۲۰۰۰ و در یک رستوران «در برخوردی تصادفی» ملاقات کرده. ادعایی که بر طبق سند منتشرشده صحت آن از سوی افبیآی تأیید نمیشود.
در سند مذکور آمده است: «کمک البیومی به الحازمی و المحضار ترجمه، حمل و نقل، اقامت و تامین مالی را شامل میشد» و میافزاید همسر یکی از منابع افبیآی به آنها گفته که البیومی گاه به گاه از «جهاد» صحبت میکرده است.
نام دیگری که در این سند به آن اشاره شده، فهد الثمیری، دیپلمات وقت کنسولگری عربستان در لسآنجلس است که به گفته محققان افبیآی، یک گروه تندرو را در مسجدی که به او تعلق داشته رهبری میکرده است. بر مبنای تحقیقات، در سال ۱۹۹۹ از تلفن الثمیری تماسی ۷ دقیقهای با خانوادههای دو برادری که بعداً در گوانتانامو زندانی شدند، در عربستان برقرار شده است. البیومی و الثمیری هر دو هفتهها پیش از حملات ۱۱ سپتامبر ایالات متحده را ترک کردند.
خانوادههای قربانیان از انتشار این سند استقبال کردهاند.
وکیل یکی از خانوادهها به خبرنگاران گفت سند منتشر شده نقشه عملیات القاعده در حاک آمریکاست و نشان میدهد چطور مقامهای سعودی با خودشان و عوامل القاعده تماس تلفنی برقرار می کنند و سپس با هواپیماربایان «ملاقاتهای تصادفی» انجام می دهند در حالی که به آنها کمک می کنند تا مستقر شوند و مدارس آموزش پرواز پیدا کنند.