ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) شامگاه شنبه ۱۳ شهریور/۴ سپتامبر در نخستین گفتوگوی تلویزیونی خود پس از ریاست بر قوه مجریه گفت دولت او «ابایی از مذاکره ندارد» اما مایل نیست تحت «فشار غرب» گفتوگو کند. رئيس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی گفت:
«مذاکره و گفتگو همیشه به عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی مطرح بوده و باز هم مطرح است. به هیچ عنوان ابایی از گفتگو و مذاکره نخواهیم داشت، اما آنچه غربیها و آمریکاییها دنبال آن هستند، یعنی اینکه گفتگو همراه با فشار باشد، آیا این به معنای گفتگو است؟»
او در ادامه اروپا و ایالات متحده را به اعمال «تهدید و فشار و تحریمهای ظالمانه» علیه ایران متهم کرده و ادعا کرد فشار علیه ایران جوابگو نبوده است. رئیسی گفت:
«قبلاً هم اعلام کردم که حتما گفت وگو و مذاکره را در دستور کار دولت خواهیم داشت، اما نه با فشاری که دنبال میکنند. فشار آوردن همراه با گفت وگو قبلا هم امتحان شده و جواب نداده است. آمریکاییها و اروپاییها بارها آن را تجربه کردند که گفتوگوها همراه با فشار جواب نمیدهد.»
عضو هیئت مرگ مدعی تامین «منافع ملت ایران» در جریان مذاکرات شد و گفت دولت او بهدنبال «مذاکره نتیجهمحور» است. ابراهیم رئيسی ضمن اشاره به سیاست مدنظر علی خامنهای که از ابتدای مذاکرات احیای برجام در وین «رفع کامل» تحریمها را پیشفرض مذاکرات قرار داده، افزود:
«در این گفت وگوها به دنبال رفع تحریمهای ظالمانه هستیم. محور گفت وگوها تامین منافع ملت بزرگ ایران خواهد بود. از منافع ملت بزرگ ایران یک قدم عقب نشینی نخواهیم کرد. موضوع گفت وگو در دستور کار است و دنبال خواهد شد، منتها نه گفت وگو برای گفت وگو، نه مذاکره برای مذاکره، بلکه مذاکره نتیجه محور خواهد بود. مذاکره باید نتیجه داشته باشد، یعنی دنبال آن این باشد که تحریمها برای ملت ایران رفع شود».
ایالات متحده آمریکا: تا ابد منتظر تصمیم ایران نمیمانیم
اظهارات رئيسی یک روز پس از آن صورت گرفت که فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران اعلام کرد این کشور هنوز هیچ نشانهای مبنی بر آمادگی رئيس جمهوری جدید ایران برای شرکت در دور هفتم مذاکرات احیای برجام دریافت نکرده است.
رابرت مالی جمعه ۱۲ شهریور به شبکه بلومبرگ گفت دولت جو بایدن بهرغم آمادگی برای صبر بیشتر درباره ایران، تا ابد منتظر تصمیم حکومت ایران برای ازسرگیری مذاکرات احیای برجام نخواهد ماند.
او تاکید کرد: «ما نمي توانيم تا ابد منتظر بمانيم چون ايران به پیشبرد فعالیتهای هستهای خود ادامه میدهد و ممکن است پیشرفت آنها در مسیری قرار بگیرد که بازگشتشان به برجام برای ایالات متحده ارزش کمتری پیدا کند».
فرستاده ویژه واشنگتن در امور ایران افزود: «نباید این موضوع را برای مدت طولانی به تعویق بیندازیم چرا که در یک جایی باید به نتیجه متفاوتی برسیم».
بهدنبال پخش مصاحبه تلویزیونی رئيسی میخاییل اولیانوف، دیپلمات ارشد روسیه و نماینده این کشور در مذاکرات وین به صحبتهای او درباره مذاکرات هستهای واکنش نشان داد و در توییتر نوشت: «این اظهارات نشان میدهد که ایران آماده ادامه مذاکرات وین درباره برجام است. همچنان زمان از سرگیری مذاکرات نامشخص است».
مذاکرات موسوم به احیای برجام میان ایران و پنج کشور باقی مانده در توافق؛ بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه در وین و در ماه آوریل آغاز شد. ایالات متحده نیز به صورت غیرمستقیم در این مذاکرات شرکت کرد.
دور ششم این مذاکرات ۳۰ خرداد / ۲۰ ژوئن، همزمان با اعلام پیروزی ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران، پایان یافت. بهخاطر تغییر دولت در ایران هنوز تاریخی برای از سرگیری گفتوگوها تعیین نشده است.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه و هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان هفته گذشته در گفتوگوهای جداگانه تلفنی با حسین امیرعبداللهیان، وزیر جدید امور خارجه ایران خواستار از سرگیری فوری مذاکرات احیای برجام شدند.
امیر عبداللهیان در سخنان مشابهی با اظهارات اخیر ابراهیم رئيسی به وزیر خارجه آلمان گفت اصل مذاکرات وین «قابل قبول است و انجام میشود» اما جمهوری اسلامی مذاکرهای را قبول دارد که به «رفع واقعی تحریمها و تأمین حقوق حقه ایران بینجامد».