احتمال درز ویروس جدید کرونا از داخل آزمایشگاه به دلیل خطا در عملکرد، بار دیگر با پخش اظهارنظرهای یک متخصص سازمان جهانی بهداشت به عرصه عمومی کشانده شده است.

شبکه دو تلویزیون دولتی دانمارک پنج‌شنبه ۱۲ اوت / ۲۱ مرداد در مستندی سخنان پیتر بن امبارک رئیس گروه بازرسان سازمان جهانی بهداشت را که در جستجوی منشاء ویروس هستند، پخش کرد که به این احتمال اشاره می‌کرد:

«[فرض کنید] یک کارمند آزمایشگاه هنگام کارکردن در غار خفاش‌ها و حین جمع‌آوری نمونه مبتلا می‌شود. چنین سناریویی هم نوعی درز از آزمایشگاه است و هم با فرضیه نخست ما مبنی بر انتقال مستقیم ویروس از خفاش به انسان جور درمی‌آید. این فرضیه‌ای است که به نظر ما محتمل می‌آید.»

https://www.radiozamaneh.com/642252/

ویروس جدید کرونا ابتدا در ووهان چین، محل استقرار یک آزمایشگاه بیولوژیک ظاهر شد که در آن بر انواع دیگر ویروس‌های تاجدار (کرونا) آزمایش می‌شد. سازمان جهانی بهداشت منشاء ویروس را طبیعی می‌داند و تئوری‌های توطئه‌ای که آن را یک سلاح بیولوژیک خوانده‌اند، هم از سوی متخصصان این سازمان و هم دیگر متخصصان رد شده است.

اما فرضیه درز ویروس از آزمایشگاه به انواع خطاها در عملکرد باز می‌گردد. اینکه کارمندی به دلیلی به ویروس مبتلا شود یا بر اثر اشتباهی ویروس به بیرون درز کند.

حکومت چین این احتمال را قویاً رد کرده است.

نظریه درز از آزمایشگاه و تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در چین

در گزارش ۲۹ مارس / ۹ فروردین از نخستین مرحله تحقیقات سازمان جهانی بهداشت که ابتدای سال جاری در چین آغاز شد، فرضیه حادثه آزمایشگاهی «بسیار نامحتمل» ارزیابی شده بود.

اما امبارک در مستند پخش‌شده از تلویزیون دانمارک اعتراف کرد که مطرح کردن این نظریه با دانشمندان چینی و بحث درباره آن برای تیم او دشوار بوده است.

https://www.radiozamaneh.com/645370/

همان زمان در ابتدای مارس گروهی از دانشمندان در نامه‌ای سرگشاده به سازمان جهانی بهداشت از «کاستی‌ها» در تحقیقات تیم اعزامی در چین انتقاد کردند و نوشتند که پژوهش انجام‌گرفته در چین نمی‌تواند به درستی به فرضیه درز از آزمایشگاه بپردازد. آنها گفتند که چین باید دسترسی کامل به اسناد ثبت‌شده در آزمایشگاه ووهان را در اختیار تیم سازمان جهانی بهداشت قرار دهد.

پس از اعتراض دانشمندان، انتشار گزارش موقت سازمان جهانی بهداشت پیش از گزارش کامل لغو شد.

دانشمندان سازمان جهانی بهداشت در نتیجه‌گیری از تحقیقات‌شان احتمال حادثه آزمایشگاهی را رد نکردند. آنها گفتند که هیچ یک از خفاش‌هایی که مشکوک به داشتن ویروس جدید کرونا، عامل کووید‌ـ ۱۹ هستند، در حیات وحش در منطقه ووهان زندگی نمی‌کنند و مردم عادی نمی‌توانسته‌اند با آنها در تماس باشند.

این واقعیت احتمال تماس کارکنان آزمایشگاه با خفاش‌ها در غارهای دور از دسترس برای جمع‌آوری نمونه را افزایش می‌دهد.

فرضیه غالب علمی در مورد کرونا این است که یک خفاش به طور مستقیم انسان را آلوده کرده یا ابتدا حیوان دیگری را مبتلا کرده و سپس انسان از آن حیوان ویروس را واگرفته است.

سازمان جهانی بهداشت پنج‌شنبه از چین خواست تا داده‌های خام مربوط به نخستین موارد ابتلا به کووید‌ـ ۱۹ را در اختیار این نهاد بین‌المللی قرار دهد و داده‌های مربوط به آزمایشگاه را نیز به اشتراک بگذارد تا پاسخی به نظریه درز از آزمایشگاه بدهد.

پژوهشگران زیادی پس از همه‌گیری، از انجام آزمایش‌های فراوان در مورد ویروس‌هایی که در میان انسان‌ها شایع نیستند و خطری محسوب نمی‌شوند، انتقاد کرده‌اند.

منتقدان اقتصاد سیاسی تأمین مالی پروژه‌های تحقیقاتی علمی در زمینه ویروس‌ها را مقصر می‌دانند، چرا که پژوهشگران این حیطه را به سمت به اصطلاح «نوآوری» در یافتن ویروس‌های جدید و طراحی آزمایش‌های بی‌ارتباط با بهداشت و سلامت انسانی سوق می‌دهد.