حمله‌های هوایی جدید اسرائیل به سوریه ظرفیت تبدیل به درگیری منطقه‌ای را دارند. نیروی هوایی اسرائیل در روزهای جمعه و شنبه (۴ و ۵ مه / ۱۳ و ۱۴ اردیبهشت) جمرایا و نقاط دیگری در شمال دمشق را هدف قرار داد.
از آغاز جنگ داخلی سوریه در بیش از دو سال قبل، اسرائیل سه بار به هدف‌هایی در این کشور حمله کرده و رویداد اخیر، گسترده‌ترین اقدام نظامی مستقیم کشوری خارجی در جنگ داخلی سوریه بوده است. وزارت خارجه سوریه نسبت به درگرفتن جنگ در منطقه هشدار داده و از شورای امنیت سازمان ملل خواسته حمله‌های اسرائیل را متوقف کند.
دولت اسرائیل در موضع‌گیری‌های جدید خود می‌کوشد حمله‌های نظامی را تنها متوجه «حزب‌الله لبنان» نشان دهد، نه علیه نیروهای طرفدار دولت سوریه.
فیصل المقداد، معاون وزیر امور خارجه سوریه، در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی‌ان‌ان»، حمله اسرائیل را «اعلان جنگ» خواند. نشستی فوری با حضور اعضای هیات دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه نیز برای چگونگی واکنش به اقدام اسرائیل برگزار شد.
دولت اسرائیل در موضع‌گیری‌های جدید خود می‌کوشد حمله‌های نظامی را تنها متوجه «حزب‌الله لبنان» نشان دهد، نه علیه نیروهای طرفدار دولت سوریه.
ضربه به تجهیزات و سلاح‌های ایرانی
خبرگزاری «رویترز» به نقل از مقامی امنیتی اعلام کرد که «محموله‌ای از موشک‌های ایرانی برای حزب‌الله لبنان» هدف حمله بوده است. بعضی منابع خبری اسرائیل نیز اعلام کردند که انبار موشک‌های «فاتح ۱۱۰» هدف قرار گرفته است. این موشک‌های بالستیک با بردی تا ۳۰۰ کیلومتر، در صورت انتقال به لبنان، امکان حمله به هدف‌هایی در اسرائیل از جمله نیروگاه اتمی «دیمونا» را برای حزب‌الله فراهم می‌کنند.
با وجود این، منابع دولتی سوریه هدف حمله اسرائیل را تأسیسات پژوهشی نظامی و یک پایگاه نیروی هوایی اعلام کردند. منابع دولتی سوریه گفته‌اند که حمله اسرائیل دست‌کم ۱۵ کشته در میان نیروهای ویژه ارتش و زیان‌هایی سنگین بر جا گذاشته است.
سوریه که از سال‌ها قبل گذرگاه سلاح از ایران برای حزب‌الله لبنان بوده، با توجه به جنگ داخلی و بی‌ثباتی کنونی آن، محور توجه اسرائیل است.
گذشته از زیان‌‌ها در سوریه، به سختی میتوان میزان خسارت اقتصادی انهدام تجهیزات و سلاح‌های ارسالی حکومت ایران به کشورهای دیگر را مشخص کرد.
برای نمونه شش سال قبل نیز اسرائیل با بمباران تأسیسات اتمی «الکبار» سوریه، نتیجه سرمایه‌گذاری گسترده جمهوری اسلامی را در طرح ساخت آن از بین برد.
مقام‌های اسرائیلی با توجه به تجربه «جنگ ۳۴ روزه» با نیروهای حزب‌الله لبنان در سال ۲۰۰۶ اعلام کرده‌اند که اجازه نمی‌دهند تسلیحات نظامی پیشرفته و سلاح‌های شیمیایی به دست حزب‌الله یا تندروهای اسلامی در میان مخالفان مسلح دولت سوریه برسد.
سوریه که از سال‌ها قبل گذرگاه سلاح از ایران برای حزب‌الله لبنان بوده، با توجه به جنگ داخلی و بی‌ثباتی کنونی آن، محور توجه اسرائیل است.
ابعاد تنش منطقه‌ای در سوریه
گفته‌های جدید کارلا دل‌پونته، بازرس ارشد سازمان ملل متحد، در باره شواهد استفاده مخالفان مسلح سوریه از گاز سمی «سارین» در درگیری‌های این کشور، به نگرانی‌ها از کاربرد سلاح‌های شیمیایی و پیشرفته از سوی تندروهای اسلامی دامن می‌زند.
سوریه اعلام کرده که در زمان مناسب به شکل لازم به حمله اسرائیل پاسخ میدهد. عمران الزعبی، وزیر اطلاع‌رسانی سوریه گفته که اکنون زمینه برای همه اقدام‌های ممکن در برابر اسرائیل فراهم شده است.
با وجود این به نظر نمی‌رسد ارتش آن کشور یا نیروهای حزب‌الله لبنان که در حمایت از نیروهای دولتی سوریه علیه مخالفان وارد درگیری‌ها شده‌اند، تمایلی به درگیری فوری در جبهه جدیدی علیه اسرائیل را نیز داشته باشند.
اسرائیل نشان داد علیه «تهدید امنیت ملی» خود، از محدوده کشورهای دیگر حتی بدون رضایت آنها، برای شکل‌های گوناگون عملیات اطلاعاتی، امنیتی و نظامی استفاده میکند.
در عین حال در صورت ادامه حمله‌های منفرد اسرائیل، واکنش ایران یا حزب‌الله لبنان منتفی نیست. همکاری بیشتر حزب‌الله و ایران در جنگ داخلی سوریه، محرک ورود بیشتر اسرائیل به صحنه و درگیری منطقه‌ای است.
در چنین وضعی حکومت ایران که حمله‌های اسرائیل را به سوریه محکوم کرده، به عنوان متحد اصلی بشار اسد و حزب‌الله یکی از طرف‌های درگیری است. حمله به «انبار موشک‌های ساخت ایران» در سوریه، حملهای به متحدان و اهرم نظامی جمهوری اسلامی در خاورمیانه است.
با وجود این، احمدرضا پوردستان، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، احتمال حمایت نظامیان ایران را از سوریه در برابر نیروهای اسرائیلی به «آموزش نیروهای دولتی» آن کشور محدود کرده است. این موضع، به خودی خود ظرفیت تنش میان اسرائیل و جمهوری اسلامی را دارد.
حملهای از حریم هوایی کشور ثالث
شیوه حمله هوایی جدید اسرائیل در نوع خود قابل توجه و همزمان حاوی پیامی برای ایران، سوریه و حزب‌الله لبنان است: در روزهای پنج‌شنبه و جمعه هفته گذشته فعالیت هواپیماهای اسرائیلی در حریم هوایی لبنان افزایش یافته بود. حمله‌های اسرائیل به نقل از برخی گزارش‌ها در روزهای جمعه و شنبه با راکت‌‌‌های هدایت‌شونده و بدون ورود به حریم هوایی سوریه انجام گرفتند.
جنگنده‌های اسرائیلی با شلیک از حریم هوایی لبنان هدف‌هایی در نزدیکی دمشق را منهدم کرده‌اند. استفاده از حریم هوایی لبنان، شلیک به کشوری ثالث از این حریم و پیام رسمی اسرائیل در باره جلوگیری از حمایت تسلیحاتی حکومت ایران از حزب‌الله نشان میدهد این اقدام نظامی، کم‌ترین زیان و بیشترین حد هشدار را در نظر داشته است.
خبرگزاری «اسوشیتد پرس» به نقل از جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی نوشت که حمله‌های هوایی جدید اسرائیل، آسیب‌پذیری نیروی هوایی سوریه را نشان دادند.
حمله ناگهانی اسرائیل به انبارهای سلاح و محموله‌های نظامی در خاک سوریه نشانه‌ای از سیطره اطلاعاتی آن کشور در منطقه خاورمیانه نیز هست.
این مقام آمریکایی با حضور نیروهای زمینی آمریکا در خاک سوریه برای اقدام علیه حکومت آن موافق نیست، اما گفته که آمریکا باید از توان نظامی خود استفاده و از مخالفان سوری حمایت کند.
آمادگی اسرائیل برای مقابله با پیامدها
حمله ناگهانی اسرائیل به انبارهای سلاح و محموله‌های نظامی در خاک سوریه نشانه‌ای از سیطره اطلاعاتی آن کشور در منطقه خاورمیانه نیز هست. چنین حملهای مستلزم اطلاعات دقیق از حمل‌ونقل‌های صورت گرفته و محل استقرار نیروهای دولتی بوده است.
سه دور حمله به هدف‌هایی مشخص طی سال جاری میلادی، هشداری جدی برای جمهوری اسلامی در مسیر پیشبرد برنامه هسته‌ای نیز محسوب میشود: اسرائیل برای حمله‌های ناگهانی به کشورهای دیگر منتظر همکاری نظامی آمریکا نمی‌ماند.
هر چند پس از حمله‌های اسرائیل، وزارت خارجه ایران کشورهای عربی را به اتحاد برای مقابله فراخوانده، اما حمله به تسلیحات تحت اختیار حکومت سوریه، اقدامی است که گروه‌هایی از مخالفان مسلح بشار اسد در گذشته خواهان انجام آن از سوی کشورهای غربی شده بودند.
در عین حال ادامه حمله اسرائیل به سوریه با مخالفت اتحادیه عرب روبه‌روست. اسرائیل برای جلوگیری از اقدام‌های تلافی‌جویانه، سامانه دفاع موشکی از نوع «گنبد آهنین» در شمال آن کشور مستقر کرده و برای مدت کوتاهی نیز پرواز هواپیماهای مسافربری در مناطق شمالی ممنوع شده است.
در حال حاضر نیروهای نظامی اسرائیل در بعضی مناطق مرزی به حالت آماده‌باش درآمده‌اند. افزایش تدابیر امنیتی سفارت‌خانه‌های اسرائیل در سراسر جهان نیز از محاسبه پیامدهای حمله به هدف‌هایی در سوریه خبر می‌دهند.
برای جلوگیری از اقدام‌های تلافی‌جویانه، اسرائیل سامانه دفاع موشکی از نوع «گنبد آهنین» در شمال آن کشور مستقر کرده است.
تصمیم‌هایی فراتر از حقوق بین‌الملل
اسرائیل در گذشته نشان داده علیه «تهدید امنیت ملی» خود از محدوده ارضی کشورهای دیگر حتی بدون رضایت آنها، برای شکل‌های گوناگون عملیات اطلاعاتی، امنیتی و نظامی استفاده میکند.
قتل محمود المبحوح، عامل تهیه سلاح برای سازمان «حماس» از سوی تیمی از مأموران موساد در دوبی، اعزام دو مأمور واحد ویژه «کیدون»، بخش ضربت سازمان اطلاعات اسرائیل، «موساد»، به ایران، از جمله با نام ساختگی آدام کورمن، مدت کوتاهی پیش از ترور مسعود علی‌محمدی، دانشمند هسته‌ای و حمله‌های هوایی علیه هدف‌هایی در مناطق فلسطینی، سودان و سوریه با ظن وجود سلاح‌هایی با امکان کاربرد علیه اسرائیل، همه بیانگر این واقعیت هستند که اسرائیل برای اقدام امنیتی و نظامی در راستای «حفظ امنیت» خود در خاک کشورهای دیگر، به هیچ وجه منتظر موافقت یا دستور شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی دیگر نمی‌ماند.
با وجود این، اقدام‌های یاد شده یک موضوع را در بعد حقوق بین‌الملل بار دیگر پیش می‌کشند. شیوه‌ای که اسرائیل طبق آن رفتار میکند، قابل تعمیم به عرصه‌ی بین‌المللی و کاربرد فراملی نیست: اگر قرار باشد هر یک از اعضای سازمان ملل جداگانه و با تشخیص خود در راستای حفظ امنیت ملی‌شان، در کشورهای دیگر دست به عملیات اطلاعاتی و نظامی بزنند، در صحنه بین‌المللی هرج و مرج برقرار میشود.
با نگاهی به تاریخ اسرائیل و ضریب هوشی سردمداران آن، این احتمال میرود که او به سوریه حمله کند
اما این، شروع ماجرا نیست که اهمیت دارد، بلکه اهمیت، از آن پایان کار است و اسرائیل از این جهت، به شخصی میماند که در باتلاقی افتاده و این جنگهایی که راه می اندازد، به (دست و پا زدن در باتلاق) شباهت دارد.
نتایج قبلی حملات نظامی این *** به دیگر کشورهای مقاومت، و البته سابقه لبنان و غزه در مقابل این ***، نشان میدهد که آینده ی این حملات، نه تنها ثمری برای صهیونیست ها ندارد، بلکه به تضعیف اسرائیل منجر خواهد شد.
میتوان پذیرفت که در نبرد رو در رو، آن گروهی پیروز میدان است که از استقامت و تحمل بیشتری برخوردار باشد و آن گروهی دارای استقامت خواهد بود که به اهداف و آرمانهای خود تا پای جان، ایمان داشته باشد.
با توجه به اضطراب و نگرانی هایی که با انتشار اخبار جنگ احتمالی، این روزها در میان مردم اسرائیل، مشاهده میشود، پیداست که مردم و سربازان اسرائیلی نسبت به مقابله با طرف مقابل، از تحمل و استقامت بالاتری برخوردار نیستند، چراکه میجنگند تا در رفاه و آرامش زندگی کنند، اما دشمنان اسرائیل، جدا از اینکه در موضع مدافع قرار دارند و انگیزه ی دفاع، بیش از انگیزه ی تجاوز است، غیر از این، سربازان مقاومت، زندگی میکنندتا استقامت کنند و جان را در مقابل آرمانهای خود، ناچیز میپندارند.
لذا اسرائیل، در خوشبینانه ترین حالت، از پس اولین خطوط جبهه ی این جنگ نیز چون گذشته، بر نخواهد آمد، چه رسد به پیشروی و پیروزی و تسلط بر سوریه و …، و این مطلب، با توجه به واقعیات روشن موجود در منطقه و سیر تاریخی رژیم صهیونیستی در نیم قرن اخیر، نیازی به اثبات ندارد.
***بر اسرائیل / 30 August 2013