جلسه وداع اعضای دولت دوازدهم صبح روز دوشنبه ۱۱ مردادماه برگزار شد. جلسهای که به گلایههای غیرمستقیم از خامنهای و اصولگرایان نزدیک به او گذشت هرچند بهصراحت نامی از آنها برده نشد.
بیژن زنگنه، وزیر نفت یکی از سخنرانان این مراسم بود که گفت در دوره تحریمها (از سال ۱۳۹۷) تنها ۱۰۰ میلیارد دلار نفت فروخته شده و ۵۰ میلیارد دلار کسری تراز بازرگانی وجود داشته است. او گفت که صادرات فرآوردههای نفتی در دولت روحانی قابل مقایسه با دوره قبل تحریمها نبود: «در دوره قبل تحریمها ما بیش از یک میلیون بشکه نفت خام معافیت برای صادرات داشتیم، اما در این دوره نه برای نفت خام و نه برای میعانات گازی و نه برای فرآوردههای نفتی و پتروشیمی حتی یک بشکه و یک تن هم معافیت نداشتیم.»
وزیر نفت دولت روحانی گفت که میزان نفتی که ایران در مدت تحریمها فروخته هم با مبالغی کمتر از شرایط عادی بوده است: «از ابتدای تحریمها مشخص بود که در صورت تحریمها سالانه ۵۰ میلیارد دلار کسری تراز بازرگانی خارجی میآوریم. در این مدت بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار نفت نفروختیم و از فروش نفت ما جلوگیری کردند و آنچه را که فروختیم به دلیل مشکلات هزینههای مبادله با درآمد کمتری به دست آوردیم.»
اما این تنها وزیر نفت نبود که در مورد فروش نفت و موانع آن زبان به گلایه گشود. اسحاق جهانگیری هم گفت که کسی از دولت برای فروش نفت تشکر نکرده و در شرایطی کشور اداره شده که اسرائیل به نفتکشهای ایرانی حمله میکرده است: «هیچ کس از ما نپرسید که چگونه نفت فروختید؟ ترامپ ایستاد و نگذاشت یک بشکه نفت فروخته شود و به ۱۲ نفت کش ما آسیب زده و منفجر کردند اسرائیل آدم میفرستاد داخل نفت کش ما و آن را منفجر میکرد هیچ کس نگفت پول نفت چگونه جابهجا میشد.»
سخنان جهانگیری در شرایطی بیان شد که در سه روز گذشته، جمهوری اسلامی در مظان اتهام حمله به یک نفتکش اسرائیلی در دریای عمان قرار داشته است. اسرائیل، آمریکا و بریتانیا میگویند که شواهد معتبری در دست دارند که ثابت میکند حمله را جمهوری اسلامی با استفاده از دو پهپاد انتحاری انجام داده است. در این حمله دو شهروند رومانیایی و بریتانیایی کشته شدند و این سه کشور میگویند در حال مذاکره برای پاسخ به این اقدام جمهوری اسلامی هستند.
تنش میان ایران واسرائیل پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به ضدت افزایش یافته است. علاوه بر افزایش شمار حملات اسرائیل به مواضع سپاه قدس و گروههای نیابتی وابسته به آن در سوریه، کشتیهای تجاری و نفتکشها هم پایشان به معرکه گشوده شده است. گفته میشود هر دو کشور حملاتی به کشتیهای یکدیگر انجام دادهاند هرچند این موضوع را هیچگاه به صورت رسمی نپذیرفتهاند.
ایران پس از خروج آمریکا از برجام با مشکلات اقتصادی عدیدهای روبه رو شده است. رشد ۸۰۰ درصدی قیمت دلار و رکود تورمی بخشی از این مشکلات است. جهانگیری در سخنان روز دوشنبه گفت که منابه ارزی ایران در سه سال گذشته از محل فروش محصولات پتروشیمی، فولاد و مس تامین شده است اما کسی از دولت روحانی برای این امر تشکر نکرده است.
شاید این اشارهای غیرمستقیم به جلسه خداحافظی دولت دوازدهم با علی خامنهای در هفته گذشته باشد که در آن رهبر جمهوری اسلامی تنها ۱۷ دقیقه سخنرانی کرد و هیچ تقدیری از عملکرد دولت روحانی به عمل نیاورد. در مقابل، خامنهای در این دیدار گفت که اشکالات و ناکامیهای دولت روحانی به دلیل اعتمادشان به غرب بوده است و دولت آینده باید از این تجربه درس بگیرد.
حسن روحانی هم در سخنان روز دوشنبه به صورت غیرمستقیم گلایه خود را از خامنهای مطرح کرد و گفت: «رهبر انقلاب من را به عنوان فرمانده جنگ اقتصادی معرفی کرد ولی من فرمانده بدون سرباز و اسلحه بودم.»