سازمان عفو بینالملل با انتشار بیانیهای اعلام کرد گزارشهای منتشر شده مبنی بر اینکه دولتها از بدافزار ساخت یک شرکت اسرائیلی برای جاسوسی از روزنامهنگاران، فعالان و سران کشورها استفاده کردهاند، نشان از آشکار شدن «بحرانی جهانی در زمینه حقوق بشر» دارد، و نسبت به «تأثیرات مخرب صنعت نرمافزارهای جاسوسی، در غیاب قوانین منسجم، بر حقوق بشر جهانی» هشدار داد.
در بیانیهای که روز جمعه ۲۳ ژوئيه/۱ مرداد صادر شده است این سازمان و خواستار توقف فروش و استفاده از فنآوریهای نظارتی شد.
نرمافزار Pegasus ساخت گروه NSO اسرائيل که می تواند با هک گوشی همراه، دوربین یا میکروفون تلفن را روشن کرده و دادههای آن را جمع آوری کند، آخرین مورد فاششدهایست که برای جاسوسی از سران کشورها، روزنامهنگاران و فعالان بهکار گرفته شده است. هفته گذشته فهرستی متشکل از نزدیک به ۵۰ هزار هدف بالقوه این جاسوسافزار به بیرون درز کرد و به جنجالی تازه منجر شد.
عفو بین الملل به همراه موسسه روزنامهنگاری غیرانتفاعی فرانسوی «داستانهای ممنوع» ( Forbidden Stories) و با همکاری چندین شرکت رسانهای از جمله واشنگتن پست، گاردین و لوموند فهرست درز کرده را تحلیل و آنرا منتشر کردند.
بهدنبال انتشار این گزارشها امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که نام او در فهرست افراد هدف این بدافزار قرار دارد، مجبور به تغییر گوشی و شماره تلفن همراه خود شد.
انیس کالامار، دبیرکل عفو بینالملل در اینرابطه گفت: «[جاسوسی از طریق بدافزارها] نه تنها نشان میدهد افرادی که بهطور غیرقانونی هدف قرار گرفتهاند در معرض چه خطری قرار داشته و چه آسیبی را متحمل شدهاند، بلکه عواقب بسیار بیثباتکنندهای را بر حقوق بشر جهانی و امنیت محیط دیجیتال برجا خواهد گذاشت».
او افزود: گروه اسرائیلی NSO تنها یکی از شرکتهاست[که در تولید بدافزارهای امنیتی و نظارتی نقش دارند].این صنعتی خطرناک است که مدتهاست در لبه قانون فعالیت می کند و و نباید اجازه ادامه فعالیت به آن داد».
کالامار تاکید کرد:
«اکنون ما به ایجاد فوری مقررات بیشتر درباره صنعت نظارت بر فضای مجازی، پاسخگویی در مورد سوءاستفاده و نقض حقوق بشر و نظارت بیشتر بر این صنعت تاریک نیاز داریم».
عفو بین الملل خواستار توقف فوری صادرات، فروش، انتقال و استفاده از فنآوریهای جاسوسی شده «تا زمانی که یک چارچوب نظارتی مطابق با حقوق بشر برآن ایجاد شود».
کالامار گفت:
«این واقعیت که رهبران سیاسی جهان خود هدف نرم افزارهای جاسوسی قرار گرفتهاند ممکن است بهعنوان یک زنگ خطری بیدار کننده برای آنها عمل کند که هرچند دیرهنگام چارچوبی مقرراتی برای این صنعت وضع کنند».
در لیست اهداف بدافزار پگاسوس نام دست کم ۱۸۰ روزنامه نگار، ۶۰۰ سیاستمدار ، ۸۵ فعال حقوق بشر و ۶۵ تن از صاحبان شرکتهای بزرگ تجاری دیده میشود. شرکت NSO اما اصرار دارد که پگاسوس را تنها برای استفاده در مبارزه با تروریسم و سایر جرائم تولید کرده و با تایید دولت اسرائیل به ۴۵ کشور صادر میکند.