خلاصه‌ی آنچه تا کنون گذشته است:

۲۴ تیر: اعتراض‌ها به بی‌آبی،‌ فقر و تبعیض نظام‌مند در خوزستان ابتدا از سوی شهروندان عرب از مناطق عرب‌نشین آغاز شد و سپس به دیگر مناطق گسترش یافت. دامنه این خیزش به اهواز، سوسنگرد،‌ ایذه، دزفول،‌ بهبهان، ماهشهر، آبادان و … کشیده شده است.
هنوز تعداد جان‌باخته‌های اعتراض‌های خوزستان مشخص نیست، اما تاکنون دست‌کم نام ۹ شهروند معترض که به دست نیروهای امنیتی کشته شده‌اند، مطرح شده: میثم عچرش، فرزاد فریسات (الفریساوی)، محمد عباس الکنانی، محمد عبداللهی، محمد کروشات، مصطفی منیعاوی، قاسم خضیری و هادی بهمنی. مقام‌های رسمی هنوز کشته شدن همه این شهروندان را تأیید نکرده‌اند.
در تهران و نقاط دیگر نیز از اعتراض‌های خوزستان حمایت شده است.

اعتراض‌ها در خوزستان به بی‌آبی، فقر و تبعیض نظام‌مند به هفتمین شب خود رسید.

بر اساس ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، معترضان چهارشنبه ۳۰ تیر در دست‌کم شهرهای ایذه و شیبان و ماهشهر و مسجدسلیمان و خور موسی و سوسنگرد به خیابان آمدند و در مواردی با نیروهای امنیتی درگیر شدند.‌ در یزدانشهر اصفهان نیز مردم در حمایت از خوزستان به خیابان آمده‌اند.

ایذه که اعتراض‌ها در آن سه‌شنبه شب ۲۹ تیر با سرکوب خونین نیروهای امنیتی مواجه شد، بار دیگر چهارشنبه صحنه تظاهرات بود. گزارش‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی از حضور سنگین نیروهای امنیتی و درگیری آنها با معترضان خشمگین خبر می‌دهند. شب گذشته، در ششمین شب اعتراض‌ها دست‌کم سه معترض کشته شده بودند.

اعتراض‌ها در مسجد سلیمان نیز آغاز شده است و ویدئوهای منتشرشده از حضور سنگین نیروهای امنیتی در این شهر خبر می‌دهند. در منطقه الهایی بین شوش و اهواز نیز مردم دست به تجمع زدند.

اینترنت موبایل در خوزستان به شدت محدود شد. در شب هفتم تظاهرات‌ها اینترنت موبایل را در آبادان، اهواز، گچساران و خرمشهر قطع کردند. در شب ششم اینترنت همراه اول و ایرانسل در اهواز، بهبان، شادگان یا کند و یا قطع بود.

هم‌زمان با محدود کردن دسترسی کاربران به اینترنت، دادستانی عمومی و انقلاب اسلامی خوزستان با صدور بیانیه‌ای معترضان را تهدید به «مقابله قانونی» و سرکوب بیشتر کرد.

حمایت از خوزستان

یک هفته پس از آغاز اعتراض‌های فراگیر در خوزستان، فریاد همبستگی از دیگر نقطه‌های ایران با این اعتراض‌ها که از سوی شهروندان عرب آغاز شد و گسترش یافت، بلندتر شده است.

فریاد همبستگی و حمایت از اعتراض‌های خوزستان چهارشنبه ۳۰ تیر در یزدانشهر اصفهان طنین‌انداز شد. بر اساس ویدئوهای منتشرشده، معترضان فریاد می‌زدند: «ایرانی می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد».

شماری از هنرمندان سینما و تلویزیون با تجمع در برابر ساختمان خانه هنرمندان در تهران از اعتراضات در خوزستان حمایت کردند. به گزارش «هرانا» وابسته به مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران،‌ این هنرمندان سینما و تلویزیون چهارشنبه ۳۰ تیر در برابر خانه هنرمندان با در دست داشتن پلاکاردهایی در اعتراض به سرکوب مردم و وضعیت زندگی در خوزستان گرد آمدند.

روی پلاکاردهایی که به همراه داشتند، از جمله نوشته شده بود: «نوحه‌خوان،‌ نوحه امسال تو خوزستان است».

همچنین بیش از ۳۳۰ نفر از سینماگران، نویسندگان و فعالان فرهنگی و هنری چهارشنبه ۳۰ تیرماه با انتشار بیانیه‌ای با مردم معترض استان خوزستان اعلام همبستگی کردند.

در این بیانیه کوتاه آمده است:

«ما با هم‌میهنان خوزستانی، به جان آمده از ظلم و خشونت و تبعیض، همبسته‌ایم. دزدسالارانی که با غارت‌گری به محیط زیست و منابع و فرهنگ ایرانیان تاخته‌اند، شایسته مسئولیت نیستند و تداوم این وضعیت، موجب نابودی ایران خواهد شد.»

مسعود کیمیایی، جعفر پناهی، محمد رسول‌اف، عبدالرضا کاهانی، بهمن قبادی، محمد شیروانی، مهناز محمدی، مصطفی آل‌احمد، علی مصفا، بهتاش صناعی‌ها، مریم مقدم، حمید پورآذری، عزیزالله حمیدنژاد، حمید نعمت‌الله، نگار جواهریان و مهتاب کرامتی از جمله امضاکنندگان این بیانیه هستند.

نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر محبوس در زندان قرچک چهارشنبه ۳۰ تیر در پیامی از اعتراض‌های خوزستان حمایت کرد و نوشت:

هموطنان‌مان در خوزستان و بسیاری از شهرهای دیگر “آب” ندارند! آنها سال‌هاست با این مشکل که با مرگ و زندگی آنها گره خورده است،‌ دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و به این دلیل برای بازستاندن اولین حق حیاتی خود دست به اعتراض زده‌اند.

نسرین ستوده

این وکیل زندانی در ادامه از سرکوب خشونت‌بار معترضان انتقاد کرد، به بازماندگان کشته‌شدگان اعتراض‌ها تسلیت گفت و خطاب به «تک‌تک نیروهای نظامی و انتظامی» نوشت که «از حمله به هموطنان» خودداری کنند: «این انتظار همه مردم ایران است».

گزارش‌های تأییدنشده ای نیز از بروز اعتراضات در کرمانشاه در حمایت از خوزستانی‌ها و مسدودکردن خیابان‌های محله دره‌دریژ (شهرک مهدی) منتشر شده اند.

‌بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز به سیاق روزهای پیشین حمایت خود را از اعتراضات در خوزستان نشان دادند.

این حمایت‌ها پس از سرکوب شدید اعتراضات به ویژه در ایذه در شامگاه ۲۹ تیر ابراز شد‌ند.

یکی از کشته‌شدگان شب گذشته هادی بهمنی، کارگر ۱۷ ساله‌ای بود که در اعتراض‌های ایذه کشته شد.

در ششمین روز تظاهرات‌ در خوزستان، در شامگاه ۲۹ تیر اعتراضات به شهرهای ایذه، دزفول و بهبهان رسید. در ایذه، معترضان شعار مرگ بر خامنه‌ای دادند، به سمت آنها گاز اشک‌آور شلیک شد. در ایذه، به گفته منابع محلی، دست‌کم سه نفر جوان کشته شدند.

اعتراضات در شهرهای اهواز، سوسنگرد، ماهشهر و برخی از محله‌های آبادان هم گزارش شد. این اولین گزارش از اعتراضات در آبادان است که با خشونت مأموران حکومتی هم همراه بوده است.

ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، تیراندازی نیروهای حکومتی به معترضان را در کوی مدرس و دیگر خیابان‌های دزفول نشان می‌دهند. تصاویری هم منتشرشده که استقرار نیروهای یگان ویژه و نیروهای انتظامی را با خودروها و موتورها در خیابان‌های خرمشهر و دزفول نشان می‌دهد. تصاویری از یک تانک آتش زده شده در دزفول در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. مشخص شد این تصویر متعلق به تانکی است که در منطقه بیت عبیده دزفول قرار داشته و معترضان آن را آتش زده‌اند.

در محله نارمک تهران هم شماری از شهروندان از خانه‌هایشان علیه رهبر جمهوری اسلامی شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» دادند.

در اهواز هم شلیک گاز اشک‌آور و شلیک با تفنگ ساچمه‌ای به معترضان در کوی علوی، لشگرآباد، و شلنگ‌آباد، گزارش شد. محله کوت عبدالله در شرق اهواز هم محل سرکوب معترضان بود. تصاویری از این محله منتشر شده که دود و گاز اشک‌آور فضا را گرفته و صدای شلیک گلوله می‌آید.

در بهبهان، معترضان جاده بهبهان رامهرمز و پل مارون را مسدود کردند.

اینترنت همراه اول و ایرانسل در اهواز، بهبان، شادگان به شکل مقطعی و بیشتر در مناطقی که تظاهرات‌ها بود قطع و یا به‌شدت کند شد.

مروری بر گزارش‌های روزهای گذشته

• هادی بهمنی، کارگر ۱۷ ساله‌ای که در اعتراض‌های ایذه کشته شد

هادی بهمنی ۱۷ ساله سه‌شنبه شب ۲۹ تیرماه ۱۴۰۰ در جریان اعتراض‌های شهر ایذه کشته شد. هادی اهل روستای «سوسن» از توابع شهرستان ایذه بود و برای کارگری به ایذه آمده بود.

یک منبع آگاه در در گفت‌وگو با «زمانه» کشته شدن هادی بهمنی توسط نیروهای امنیتی در شهر ایذه را تایید کرد. این منبع به زمانه می‌گوید: «شلوغ بود و نگذاشتند او را ببینم خوب، ولی یک گلوله به سینه‌اش خورد. هنوز هم جنازه را به خانواده تحویل ندادند.»

به گفته منبع آگاه پیکر هادی بهمنی را به منظور کالبد شکافی به اهواز منتقل کردند.

• نرگس محمدی و دیگر فعالان دستگیر شده برای حمایت از خوزستان، آزاد شدند

نرگس محمدی و هشت فعال مدنی، کارگری و زندانی سیاسی سابق که عصر روز سه‌شنبه ۲۹ تیر مقابل وزارت کشور بازداشت شده بودند، پس از چند ساعت آزاد شدند. این ۹ فعال در حالی دستگیر شده بودند که قصد داشتند مقابل وزارت کشور برای حمایت از اعتراضات خوزستان، تجمع برگزار کنند. حدود ۳۰ نفر فعال حقوق بشری، مدنی و کارگری به مقابل وزارت کشور رفته بودند که مأموران حکومتی آنها را کتک زدند و ۹ نفر از آنها را دستگیر کردند.

• نیروهای حکومتی به معترضان در ایذه شلیک کردند

در شهر ایذه، تظاهرات‌ها زمانی که هوا هنوز روشن بود، با شعارهای سیاسی علیه رهبر جمهوری اسلامی آغاز شد. در شب، نیروهای حکومتی به معترضان در خیابان‌های ایذه شلیک کردند.

• کشته و زخمی شدن مأموران سرکوب در بندر ماهشهر

به غیر از حمله یگان ویژه به معترضان در ایذه، به گزارش ایرنا شامگاه سه‌شنبه ۲۹ تیر در بندر ماهشهر هم اعتراض‌ها برقرار بوده است. ایرنا از قول فریدون بندری، سرپرست فرمانداری بندر ماهشهر نوشته است که یک «مأمور یگان امداد نیروی انتظامی» در این شهر کشته و یک مأمور مجروح شده است. در این خبر آماده، که این نیروهای سرکوب حکومتی در پی اعتراض‌های سه‌شنبه شب ۲۹ تیر در شهرک طالقانی، ماهشهر کشته و زخمی شدند.

• بازداشت‌ جمعی از فعالان مدنی در تجمع اعتراضی در دفاع از مردم خوزستان

با ادامه اعتراضات مردم خوزستان به بی‌آبی سرکوب‌ها نیز ادامه دارد. این بار فعالان مدنی در تهران هدف نیروهای امنیتی قرار گرفتند. هشت نفر از فعالان مدنی که می‌خواستند مقابل وزارت کشور در حمایت از خوزستان تجمع برگزار کنند دستگیر شدند. آنها بعد از چند ساعت آزاد شدند.

• اعتراضات به بی‌آبی در خوزستان: رسانه‌های حکومتی کشته شدن دست‌کم دو معترض را تأیید کردند

منابع محلی از کشته شدن حداقل سه تن معترض در طی دو روز گذشته در شهرهای خوزستان خبر دادند. رسانه‌های حکومتی کشته شدن مصطفی نعیماوی و قاسم خضیری را تائید و تلاش کردند قتل آنان را به مخالفان جمهوری اسلامی نسبت بدهند.

• عرب‌های خوزستان: تبعیض و بی‌عدالتی زیست‌محیطی

معترضان به ناکارآمدی دولت در مدیریت «بحران بی‌آبی» معترضند و همچنین طرح‌های حکومتی برای انتقال آب خوزستان معترضند و معتقدند رویه‌ای برای «مهاجرت اجباری» مردم عرب از منطقه در جریان است. موضوع تبعیض و تلاش برای رفع آن را باید با تلاش برای برقراری عدالت زیست‌محیطی درآمیخت. این مقاله توضیح مختصری است در باره درآمیختگی مسئله تبعیض و مسئله محیط زیست.

• تداوم اعتراضات به بی‌آبی در خوزستان در پنجمین شب متوالی

شامگاه دوشنبه ۲۸ تیر، در شهرهای مختلف استان خوزستان، در پنجمین شب متوالی اعتراضات مردمی به تنش آبی ادامه داشت – از جمله در کوی علوی و کوت عبدالله اهواز، سوسنگرد، حمیدیه، ماهشهر. نیروهای امنیتی و یگان‌های ویژه در این شهرها مستقر بودند و با این حال موفق نشدند مانع از اعتراضات مردم خوزستان به بی‌آبی شوند. زنان هم در تظاهرات‌ها حضور داشتند.

• در چهارمین شب اعتراضات در خوزستان

شامگاه یکشنبه ۲۷ تیر در حمیدیه خوزستان، شماری از معترضان با شعار «هیهات منا الذله» روبروی گارد ویژه به تظاهرات مسالمت‌آمیز خود ادامه دادند. الباجی هم صحنه تظاهرات خیابانی بود. معترضان الباجی جاده اندیمشک – اهواز را مسدود کردند. بر اساس ویدئوها و گزارش‌ها در شبکه‌های اجتماعی نیروهای امنیتی در سوسنگرد به روی معترضان آتش گشودند. در شوش معترضان مقابل فرمانداری تجمع کردند.

• تظاهرات و تجمع در چندین شهر خوزستان در اعتراض به کمبود آب

ویدئوهایی از تظاهرات‌های اعتراضی به کمبود آب در خوزستان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که جمعیت‌هایی از شهروندان شهرهای حمیدیه، اهواز، ماهشهر، شوش، سوسنگرد، دشت آزادگان، و بستان را نشان می‌دهد که یا در میدان‌ها و خیابان‌ها جمع شده و یا در حال حرکت و شعار دادن هستند. اعتراضات از در غروب روز ۲۴ تیر/۱۵ ژوئیه، از شهر حمیدیه در غرب خوزستان آغاز شده و در شب همین روز به شهرهای دیگر در این استان هم رسیده است.