خبر شیوع دوباره ویروس کرونا در بند زنان زندان اوین بار دیگر موجی از نگرانی را در میان زندانیان و خانوادههای آنها ایجاد کرده است. دوشنبه ۲۱ تیر تست کرونای زینب همرنگ سیدبگلو، فعال صنفی معلمان و سپیده کاشانی، فعال محیط زیست و کارشناس مؤسسه حیات وحش پارسیان که هر دو دوران حبس خود را در زندان اوین سپری میکنند، مثبت اعلام شد. برخی گزارشها نیز حاکی از بروز علائم و نشانههای ابتلا به کرونا در بین تعدادی دیگری از زندانیان است.
به دنبال انتقال این دو زندانی سیاسی به قرنطینه، روز گذشته تست کرونای زندانی سومی به نام مهیزاد پشتپناه (با نام مستعار شاپرک پناه) نیز مثبت اعلام شد.
علت اصلی چگونگی شیوع ویروس کرونا در داخل زندان مشخص نیست. ماه گذشته و در تاریخ ۱۲ خرداد، زمانه مطلع شد که ناهید فتحعلیان، فعال صنفی معلمان و زندانی سیاسی محبوس در بند زنان اوین به کووید-۱۹ مبتلا شده است.
ناهید فتحعلیان پس از اینکه برای درمان به بیرون از زندان فرستاده شد، به کرونا مبتلا شد. روندی که تنها در یک ماه دو بار باعث ابتلای زندانیان به ویروس کرونا و شیوع آن در داخل زندان شده است اما هیچ راهکاری برای مقابله با آن و عدم تکرار آن اتخاذ نشده است.
خانواده زینب همرنگ به شدت نگران سلامتی این زندانی سیاسی هستند. احسان سیفی، فرزند زینب همرنگ به زمانه میگوید مادرش به بیماریهای مختلفی از جمله مشکلات کلیوی، ناخنک چشم و فشار خون مبتلاست:
«چشم مادرم قبلا عمل شده اما مجددا بیماری چشم او عود کرده و نیاز به مراقبت دارد. بعد از یک ماه تازه موافقت کردهاند که آزمایش و چکآپ انجام دهند. مادرم فشار خون هم دارد و دارو مصرف میکند، فشارهای روحی و روانی برای ایشان مضر است و تحمل شرایط زندان و تنش و ناراحتی به هیچ عنوان مناسب وضعیت او نیست.»
اما با ابتلای این زندانیان به ویروس کرونا، نگرانی در میان دیگر زندانیان با توجه به فقدان امکانات مراقبتی و بهداشتی مناسب در زندان شدت گرفته است. خانوادهها هم این پرسش را مطرح میکنند که با توجه به اینکه زندانیان در یک مکان بسته هستند، چگونه ویروس کرونا به داخل زندان راه پیدا کرده است؟
آنان این موضوع را نتیجه رعایت نکردن پروتکلهای لازم برای مقابله با ویروس کرونا از سوی مسئولان زندان میدانند.
عدم رسیدگی مناسب مسئولان زندان، تراکم بالای زندانیان در زندانها، نبود واکسن، اتاقهای بدون پنجره، تهویه نامناسب، نبود امکانات خودمراقبتی و انتقال زندانیهای بیمار به انفرادی و قرنطینه از جمله مشکلاتی هستند که زندانیان با آنها دست به گریبانند.
احسان سیفی به زمانه میگوید با توجه به این شرایط خانواده او برای مادرش، زینب همرنگ درخواست مرخصی دادهاند اما مقامهای قضایی با این درخواست موافقت نمیکنند. به آنها گفته شده که باید حداقل یک سوم دوران حبس پنج ساله خانم همرنگ سپری شود و سپس بررسی خواهند کرد که آیا مرخصی شامل حال او خواهد شد یا نه.
احسان سیفی درباره آخرین وضعیت مادرش به زمانه میگوید:
«ما هر یکشنبه به ملاقات حضوری میرویم و روزهای زوج هم ساعت ۱۲ منتظر تماس ایشان هستیم. آخرین تماسی که با مادرم داشتم حال چندان مساعدی نداشت. به ایشان سِرُم زده بودند و با خانم سپیده کاشانی به قرنطیه منتقل شدهاند. اخیرا هم یک نفر سوم به اسم خانم شاپرک پناه (نام مستعار مهیزاد پشت پناه) که گویا مبتلا شدهاند، به قرنطیه پیش آنها بردهاند.»
به گفته پسر زینب همرنگ، خانواده آنها به شدت نگران حال مادرشان است و در این شرایط خواسته آنها اعطای مرخصی یا آزادی مشروط است :
«من فقط نگران حال مادرم هستم. او با بیماریهای پیش زمینهای که داشته، الان هم کرونا گرفته. وقتی چهارشنبه با مادرم صحبت کردم از صدایش متوجه شدم که حالش اصلا خوب نبود و از آن روز هیچ خبری از او نداریم تا شنبه که دوباره ساعت ۱۲زنگ بزند. ما همیشه ساعت ۱۲ منتظریم که تماس بگیرد. اگر یک ساعت دیرتر زنگ بزند هزار نوع دلشوره میگیریم که نکند اتفاقی افتاده باشد که یک ساعت دیرتر زنگ زده و این شرایط گاهی پیش میآید که خیلی بد است و ما هم هیچ کاری از دستمان ساخته نیست.»
زینب همرنگ، فعال صنفی عدالتخواه
زینب همرنگ سیدبگلو، دبیر بازنشسته آموزش و پروش و از فعالان صنفی معلمان است. او اولین بار در تاریح ۲۲ دی ماه ۹۸ ساعت شش عصر در خانه خودش در تهران بازداشت و به سلول انفرادی منتقل شد. بازداشت زینب همرنگ بدون اطلاع قبلی صورت گرفته بود.
به گفته احسان سیفی چهار نفر مرد لباس شخصی و یک نفر خانم به منظور بازداشت زینب همرنگ مراجعه کردهاند:
«من آن روز خانه نبودم. پدر و خواهرم خانه بودند. زنگ در را زده بودند و آنها گمان کرده بودند من به خانه آمدهام، به همین جهت بدون اینکه چیزی بپرسند در را باز کرده بودند. مأموران امنیتی وارد خانه شدند و اجازه نداده بودند هیچکس از جایش تکان بخورد. آنها کل منزل را تفتیش کردند، کتابخانه، وسایل و همه چیز را زیر و رو کردند. یک لپتاپ، دو عدد تلفن همراه و یک پرینتر را هم با خودشان بردند. بعدا لپتاپ و یکی از تلفنها را پس دادند اما پرینتر و تلفن همراه دوم را پس ندادند.»
احسان سیفی در ادامه میگوید:
«بسیار رفتار خشن و ناجوانمردانهای داشتند. اجازه ندادند مادرم آماده شود و یک روسری سرش کند. توجه نکردند شاید طرف در وضعیت مناسبی نباشد که همینطور وارد خانه میشوند. خانواده شوکزده شدهاند و نفهمیدهاند چه خبر شده چون اصلا انتظارش را نداشتند. خلاصه رفتار خیلی نامناسبی داشتند.»
پس از بازداشت، ابتدا زینب همرنگ را به مکان نامعلومی میبرند و خانواده تا چند روز از محل نگهداری او اطلاعی نداشته. بعد از تحمل انفرادی برای مدتی، زینب همرنگ را به بند عمومی زندان اوین منتقل میکنند و در نهایت دادسرا برای آزادی او وثیقه سنگین ۶۰۰ میلیون تومانی تعیین میکند.
دادگاه انقلاب تهران زینب همرنگ را به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» به پنج سال حبس و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس محکوم کرده است. از این میزان مجازات با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی (تجمیع احکام)، مجازات اشد یعنی پنج سال حبس برای او قابل اجراست.
احسان سیفی به زمانه میگوید مادرش فعال صنفی است و هیچ جرمی مرتکب نشده است:
«مادرم فعال صنفی بود. در اعتراضات شرکت میکرد و همیشه به تبعیض اعتراض داشت.»
زینب همرنگ سیدبگلو در تاریخ ۱۵ شهریور ماه ۱۳۹۹ زمانی که برای سفر به شهر خوی رفته بود آنجا بازداشت و برای تحمل دوران محکومیت خود به بند زنان زندان اوین منتقل شد.
همرنگ از جمله ۱۴ زندانی سیاسی زن محبوس در زندان اوین است که در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۹۹ با انتشار نامهای سرگشاده نسبت به تبعید مریم اکبریمنفرد، همبندی سابق خود به زندان سمنان اعتراض کردند.