صبح چهارشنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه نشست شماری از چهرههای سیاسی و نمایندگان دولت افغانستان با هیأت طالبان با شرکت محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در تهران آغاز شد.
در این نشست محمدیونس قانونی، معاون پیشین ریاست جمهوری افغانستان بهعنوان رئیس هیأت دولتی، عبدالسلام رحیمی، نماینده رئیس جمهوری این کشور در امور صلح، عبدالکریم خرم، وزیر پیشین اطلاعات و فرهنگ و شماری دیگر از چهرههای سیاسی و همچنین هیأت طالبان به ریاست محمدعباس استانکزی، معاون دفتر سیاسی طالبان شرکت کردند.
محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر صبح چهارشنبه گفت این سفر به دعوت رسمی ایران انجام شده و قرار است هیأت این گروه با مقامهای ایرانی در مورد روابط دوجانبه و مسائل ذیربط گفتوگو کند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان نیز گفته است که موضوع این نشست گفتوگو درباره مهاجران و مسایل مرزی و نیز مسأله صلح افغانستان و منطقه است.
محمدجواد ظریف در آغاز این نشست نتیجه حضور آمریکا در افغانستان را شکست این کشور دانست که بهگفته او «موجب خرابیهای بسیاری شده است».
ظریف با اشاره به شرایط کنونی افغانستان افزود مردم و رهبران سیاسی باید تصمیمهای دشواری بگیرند.
وزیر خارجه ایران بازگشت به میز مذاکرات بینافغان و تعهد به راهکارهای سیاسی را بهترین انتخاب از سوی رهبران و جریانهای سیاسی افغانستان دانست و گفت جمهوری اسلامی ایران حاضر است به توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی افغانستان پس از برقراری صلح کمک کند.
ایران پیش از این برای میزبانی از گفتوگوهای بینافغان اعلام آمادگی کرده بود. به نظر میرسد میانجیگری جمهوری اسلامی نه برای جلوگیری از پیشروی طالبان که دریافت تضمین از این گروه برای حفاظت از چهرههای نزدیک به خودش در ائتلاف شمال باشد.
این مذاکرات در حالی در تهران برگزار میشود که جمهوری اسلامی ایران بارها به حمایت معنوی و تسلیحاتی از طالبان در افغانستان متهم شده است. مقامهای ایرانی از جمله محمدجواد ظریف در صحبتهای رسمی خود تنها روابط با طالبان را تأیید کرده، اما حمایت تسلیحاتی از این گروه را رد کردهاند.
خبرگزاریهای نزدیک به نهادهای امنیتی ایران، از جمله خبرگزاری فارس تلاش میکنند برگزاری چنین نشستی را «الگویی مناسب» برای دیگر کشورهای درگیر در موضوع افغانستان جلوه دهند.
همزمان با مذاکرات تهران منابع آگاه در دوحه، پایتخت قطر از پیشرفت در مذاکرات صلح افغانستان خبر دادهاند. این منابع گفتهاند از یک هفته به این سو مذاکرات صلح از سر گرفته شده و هر دو طرف تلاش دارند روی موضوعات اساسی بحث را آغاز کنند تا به این ترتیب در مدت کوتاهی به نتیجه ملموسی دست یابند.
یک منبع در هیأت مذاکرهکننده دولت به روزنامه ۸صبح گفته است طالبان همچنان بر موضع قبلی خود مبنی بر «تغییر نظام و قانون اساسی» پافشاری میکنند. به گفته این منبع طالبان معتقدند که برای خروج از این بنبست باید قانون اساسی و نظام کنونی دولت تغییر کند. در عین حال شورای امنیت ملی کشور میگوید که طالبان به حل مشکلات افغانستان از راه سیاسی اعتقادی ندارد.
طالبان نخستین ولایت در افغانستان را تصرف کرد
مذاکرات هیأتهای افغانستان و طالبان در حالی در تهران جریان دارد که در ماههای اخیر با خروج نیروهای خارجی از افغانستان حملات طالبان در نقاط مختلف شدت گرفته است و تصرف و بازپسگیری شهرها و ولسوالیها همچنان ادامه دارد.
در تازهترین حملات طالبان شهر قلعه نو، مرکز ولایت بادغیس در شمالغرب افغاستان به تصرف این گروه در آمد. به این ترتیب این نخستین مرکز ولایت در افغانستان است که در دست جنگجویان طالبان قرار میگیرد.
طالبان در سه ماه گذشته نتوانسته بودند مرکز هیچ ولایتی را تسخیر کنند. شب گذشته منابع محلی در شهر قلعهنو تأیید کردند که «خواجه مراد»، فرمانده امنیتی این ولایت به همراه شماری دیگر از مقامهای دولتی از مرکز ولایت خارج شده و خود را به طالبان تسلیم کردهاند. انتشار این خبر، شدت حملات طالبان به این شهر را افزایش داد و در نهایت بامداد چهارشنبه ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه تأیید شد که شهر قلعه نو سقوط کرده است.
با این حال روزنامه ۸صبح افغانستان نوشته است خبرنگاران محلی در ولایت بادغیس گفتهاند که طالبان «بخشهایی از شهر قلعه نو را تصرف کردهاند».
تاکتیک جدید طالبان در هفتههای گذشته تشدید حملات به شهرهای شمالی افغانستان بوده است. افزون بر ولایت بادغیس، دو ولایت بدخشان و تخار نیز زیر حملات نیروهای طالبان قرار گرفتهاند.