ساعت ۹ صبح سه‌شنبه هشتم تیرماه، جمعی از «کارنامه‌سبزها» پس از دو روز تجمع مقابل ساختمان وزارت آموزش و پرورش، برای سومین روز متوالی این‌بار مقابل ساختمان مجلس شورای اسلامی تجمع کردند. «کارنامه‌سبزها» فارغ‌التحصیلان ممتاز مقاطع تحصیلی لیسانس، فوق لیسانس و دکتری هستند که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش نمره علمی لازم را کسب نموده‌اند و با توجه به کمبود نیروی شدید در آموزش و پرورش کشور، خواستار اشتغال دایم هستند.
عمدهٔ اعتراض آنان به دلیل مشکلاتی زیادی است که در آزمون استخدامی آموزش و پرورش سال ۱۳۹۹ وجود داشت. از جمله «اعمال بومی گزینی» و «مصاحبه‌های سلیقه‌ای» که باعث شد بسیاری از نخبگان کارنامه سبز از چرخهٔ استخدام حذف شوند. علی‌رغم کمبود شدید نیرو در آموزش و پرورش و تجمعات بسیاری که کارنامه‌سبزها در ماه‌های اخیر برپا کرده‌اند، هنوز تکلیف آنان مشخص نشده است.
بیش از ۲۰۰ نفر در تجمع روز سه‌شنبه حضور دارند. عده‌ای می‌گویند که برخی از حاضرین در تجمعات قبلی، امروز به اشتباه مقابل ساختمان وزارت آموزش و پرورش جمع شده‌اند و این امر باعث شده تا امروز جمعیت کمتری نسبت به دو روز قبل حاضر باشند. شب گذشته نیز عده‌ای از معترضین مقابل ساختمان این وزارتخانه تحصن کرده و شب را تا صبح سپری کرده‌اند. آنان می‌گویند تا حل مشکلات‌شان به اعتراضات خود ادامه خواهد داد.
ویدئویی از تظاهرات:
شعارها و پلاکاردها
در تجمع ۸ تیر مقابل مجلس، زن‌ها در یک سمت و مردان در سمت دیگر در کنار هم شعارهایی می‌دهند. شعارهایی که به روشنی مطالبات آنان را بیان می‌کند:
«نیروی بازنشسته، به جای ما نشسته»
«شعار کارنامه سبز، استخدام، استخدام»
«کارنامه سبز دستمه، معلمی حقمه»
«کارنامه سبز داد بزن، حقتو فریاد بزن»
«ما نخبه مظلومیم، از استخدام محرومیم»
«مانع زدایی کنید، ما را استخدام کنید»
«کمبود نیرو داری، از ما باید بذاری»
همچنین در دست برخی از معترضین، پلاکاردهایی هم دیده می‌شود. روی بیشتر این پلاکاردها نوشته شده «شعار کارنامه سبز، استخدام استخدام»، «رهبر میگه عدالت، مجلس بکن حمایت»، «ظرفیت استخدام‌ها را هم مانند ظرفیت دانشگاه‌ها افزایش دهید»، «استخدام تمامی کارنامه‌سبزهای ماده ۲۸ سال ۹۹»، «خواسته ما یک کلام، استخدام استخدام»، «کارنامه سبز ما، نشانه علم ما». روی برخی از این پلاکاردها هم اسامی استان‌هایی نوشته شده که نمایندگان آنان در تجمع حضور دارند. حضور نمایندگان اکثر استان‌های کشور، به این تجمع رنگ و بوی کشوری داده است.
پای صحبت معترضان
یکی از این کارنامه‌سبزها در مورد مطالبات خود می‌گوید:
«ما با وجود کسب حد نصاب علمی در آزمون استخدامی آبان‌ماه سال گذشته و بعد از اینکه مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی در شرایط کرونایی را طی کردیم، هنوز با عدم پاسخگویی وزارت آموزش و پرورش مواجهیم. با اینکه خودشان رسما اعلام کرده‌اند که با کمبود حدود ۲۰۰ هزار معلم روبرو هستند. در کل این مملکت حتی یک مسئول وجود ندارد که پاسخگوی مطالبات و سرنوشت اینهمه جوان نخبه و جویای کار باشد؟ »
دیگری می‌گوید:
«ما دیشب اینجا مقابل وزارتخانه آموزش و پرورش تحصن کردیم. بسیاری از کسانی که دیشب اینجا بودند، نخبگان همین کشورند. بسیاری از مادران با فرزندان‌شان دیشب در این تحصن حاضر بودند. واقعاً مسئولین وزارت آموزش و پرورش و نمایندگان مجلس خجالت نمی‌کشند؟ آیا غیرت آنها اجازه می‌دهد که جوانان نخبه این کشور که بسیاری مدارک فوق لیسانس و دکتری دارند، هر روز اعتراض کنند و کسی به آنان توجه نکند؟ بعد هم می‌گویند چرا نخبگان از این کشور می‌روند! »
یکی دیگر از معترضین مشکلاتش را اینطور بیان می‌کند:
«این جمعیتی که اینجا حضور دارد، به معنای واقعی از خودشان فداکاری نشان دادند. با وجود گرمای تابستان جلوی این اداره و آن اداره ایستادند و انقدر فریاد زدند که رمقی برایشان نمانده. از مسئول و غیرمسئول حرف‌های نیش دار و ناراحت‌کننده شنیدند اما باز هم کم نیاوردند و ایستادگی کردند. کمترین وظیفه مسئولین پاسخگویی به اینهاست. اینها نخبگان کشورند. تحصیل‌کرده هستند و عمری را درس خوانده‌اند. حرفشان هم حق است. وقتی وزارتخانه خودش می‌گوید نیرو کم دارد، چرا از این جوانان مستعد که بار علمی دارند استفاده نمی‌کند؟ »
یکی دیگر از کارنامه‌سبزها می‌گوید طرحی را برای استخدام‌شان در وزارت آموزش و پرورش دارند و این طرح را در قالب یک نوشته به شرکت‌کنندگان در تجمع داده‌اند:
«یک تیم از خود بچه‌های معترض برای پیگیری کار کارنامه‌سبزها تشکیل شده که حدود ۳ ماه است پیگیر جذب همه کارنامه‌سبزها می‌باشد. حتی آنانی که اصلا از وجود همچین اعتراضات و کمپین‌هایی بی‌اطلاع‌اند. فرم‌هایی تهیه گردیده که حاوی مکان خدمت، تصویر و مشخصات داوطلبین کارنامه سبز می‌باشد. قرار است این برگه‌ها را تحویل وزارتخانه آموزش و پرورش بدهیم و طبق قول قبلی این افراد در تکمیل ظرفیت در اولویت خواهند بود.»
کم‌کم به تعداد جمعیت افزوده می‌شود. جمعیت پس از گذشت یکساعت از شروع تجمع به حدود ۳۰۰ نفر می‌رسد. جمعیت بی‌وقفه شعار می‌دهند. عده‌ای هم همزمان مقابل وزارتخانه آموزش و پرورش جمع شده و شعار می‌دهند. با یکی دیگر از کارنامه‌سبزها که جوانی ۲۳، ۴ ساله‌ست، صحبت میکنم. می‌گوید:
«در تمام تجمعات قبلی حضور داشته‌ام. فکر میکنم این دهمین تجمع ما در سال جدید است. اعتراض ما به این است در حالی که آموزش و پرورش با کمبود آموزگار مواجه است و بارها از سمت این وزارتخانه این موضوع اعلام شده، چرا از ما کارنامه‌سبزها استخدام نمی‌کنند. امسال چندین هزار نیروی آموزش و پرورش بازنشسته می‌شوند و کمبود معلم بیشتر از قبل خواهد شد. شما ببینید الان چند سال است که اول مهرماه گزارش‌هایی را تلویزیون پخش می‌کند که در برخی شهرها و روستاهای دورافتاده معلمی برای تدریس در مدارس وجود ندارد. خب این کمبود را وزارتخانه می‌تواند از کارنامه‌سبزها پر کند اما چرا این کار را نمی‌کند، ما نمی‌دانیم و پاسخ روشنی هم نمی‌دهند.»
معترض دیگری از طرح «بومی گزینی» گله دارد. او بیان می‌کند:
«من دانشجوی دکتری هستم و نمرات بالایی را در آزمون استخدامی کسب کردم. بسیاری از ما برای چندمین بار در این آزمون شرکت کرده‌ایم. خود من دفعه سوم است که در این آزمون شرکت میکنم. اما به دلیل ظرفیت محدود نیروهای جذب شده و همچنین اعمال طرح بومی گزینی، با وجود اینکه نمرات بالای علمی کسب کردم اما مردود شده‌ام. من و بسیاری دیگر از کسانی که شرایط مشابه مرا دارند خواستار ایجاد ظرفیت برای جذب کارنامه‌سبزها و همچنین تکمیل ظرفیت برای جذب نیروهای لازم به آموزش و پرورش هستیم.»
شرایط حاکم بر «بومی گزینی» یکی از دلایل اعتراض کارنامه‌سبزهاست. آنان می‌گویند نبودن یک معیار برای تفکیک افراد بومی از غیر بومی و عدم شفافیت در اجرای این طرح، موجب حق کشی و دخل و تصرف‌های بسیاری شده است.
یکی دیگر از معترضین تجمع هشتم تیرماه می‌گوید:
«من یکی از کارنامه‌سبزهای سال ۹۹ هستم. دانشجوی دکتری یکی از دانشگاه‌های دولتی کشور که مقطع ارشدم را در دانشگاه تربیت مدرس با رتبه‌ای تک رقمی قبول شدم. در تمام مقاطع تحصیلی هم شاگرد ممتاز بودم. همچنین گواهی صلاحیت تدریس را از دانشگاه تربیت مدرس دریافت نموده‌ام. در تمام انتخابات شرکت کرده‌ام. مقالات زیادی هم تألیف کرده و کتاب هم نوشته‌ام. سابقه تدریس در دانشگاه را هم دارم. کارنامه بنده هم میانگین تخصصی ۶۲ درصد را دارد. آیا با اینهمه مدارک باز هم برای مسئولین شبهه‌ای باقی می‌ماند که کارنامه‌سبزهای ماده ۲۸ سال ۹۹ را استخدام نکنید؟ »
مادهٔ ۲۸ چیست؟
ماده ۲۸ مبنای تأمین بخشی از نیاز آموزش و پرورش از میان دانش‌آموختگان دانشگاهی و مراکز عالی تحصیلی است که هرساله نیم میلیون نفر در این آزمون به رقابت علمی می‌پردازند. در سال ۹۹ در شرایط سخت شیوع بیماری کرونا و قرنطینه‌های پی‌درپی کشور نیم میلیون داوطلب در این آزمون به رقابت پرداختند که از میان آنان ۴۸۰۰۰ نفر در آزمون آموزش و پرورش قبول شده‌اند و از این تعداد ۲۳۰۰۰ هزار نفر جذب نهایی آموزش و پرورش شده و ۲۵۰۰۰ نفر از پذیرش نهایی بازمانده‌اند. اما منابع غیر رسمی تعداد ۲۵۰۰۰ نفر را رد کرده و آمار حقیقی را کمتر از ۱۷ هزار نفر اعلام می‌کند.
با یک معترض دیگر صحبت میکنم. او مشکلاتش را چنین شرح می‌دهد:
«ما ماه‌ها با وجود ابتلا به ویروس کرونا در خانه درس خواندیم و تمام سختی‌ها را به جان خریدیم. بعد در آزمون استخدامی آموزش و پرورش قبول و به مصاحبه دعوت شدیم، ولی ما را به دلیل کمبود ظرفیت و جذب معلمان بازنشسته به جای ما، رد کردند. سالها درس خواندیم و به اندازه همان سالها باید در آزمون شرکت کنیم قبول شویم و به دلایل الکی ما را رد کنند. اگه کمبود معلم وجود دارد چرا ما؟ چرا معلمان بازنشسته را رد نمی‌کنند؟ به خدا ما جوانان دیگر امیدی نداریم. دیگر انگیزه‌ای نداریم. هیچکس به ما اهمیتی نمی‌دهد. هرکس برای پر کردن جیب خودش آمده. کاش وزیر آموزش و پرورش فکری به حال این بی‌نظمی‌ها و شلختگی‌های آموزش و پرورش کند و جوانانی که تنها امیدشان برای شاغل شدن ورود به آموزش و پرورش است، عمرشان پشت این آزمون‌ها تلف نشود.»
با یک کارنامه سبز دیگر صحبت میکنم. او که نقش پررنگی در شعار دادن در تجمع امروز را دارد، دلایل اعتراض خود و سایر تجمع‌کنندگان را تشریح می‌کند:
«اول اینکه بر اساس ماده ۱۰ دستورالعمل‌های نحوه برگزاری امتحانات داوطلبین می‌توانند در هنگام ثبت‌نام سه گزینه در زمینه دستگاه‌های اجرایی، محل جغرافیایی خدمت و یا شغل را انتخاب کنند. اما این قانون در آزمون سال ۱۳۹۹ نقض شد و تمام افرادی که سه برابر ظرفیت دعوت شده بودند، تنها حق انتخاب یک گزینه را داشتند. این یعنی خالی ماندن تمام ظرفیت‌های باقی‌مانده. این در حالیست که آموزش و پرورش با ۳۵۰ هزار ظرفیت خالی مواجه است که با چند سال آزمون پیاپی نمی‌تواند این ظرفیت را جبران کند.
دومین مورد، عدم اجرای مادهٔ ۲۴ نحوه برگزاری امتحانات که بر اساس آن جذب داوطلبین کارنامه سبز تا دو سال اعتبار قانونی دارد.
مورد بعدی هم عدم وجود سامانه‌ای برای تکمیل ظرفیت است که راه را برای جذب‌های غیرکارشناسی و غیر تخصصی بازکرده است. شک نکنید که این امر موجب بی‌سواد پروری در نسل‌های بعدی خواهد شد.»
از او می‌پرسم مطالبهٔ آنان چیست؟ پاسخ می‌دهد:
«جذب و به کارگیری تمامی ۱۷ هزار نفری که به دلایل شرایط سخت آزمون سال ۱۳۹۹ و نقض برخی قوانین از جذب و استخدام باز مانده‌اند. و در نهایت پیشنهاداتی هم برای اصلاح برخی از قوانین گزینشی و امتحانی در قالب یک نامه طرح کرده‌ایم تا داوطلبین آینده بتوانند در شرایط عادلانه به رقابت بپردازند و مشکلات امروز ما را نداشته باشند.»
پس از گذشت دو ساعت و در ساعت ۱۱:۳۰ صبح، جمعیت آرام آرام پراکنده می‌شود. نیروهای انتظامی که در طول تجمع، جمعیت را با صفوف خود به همراه موتورهایشان احاطه کرده بودند هم تعداد خود را کمتر می‌کنند. در راه برگشت صحبت‌های کوتاه و چند کلمه‌ای با برخی از تجمع کنندگان دارم. می‌گویند علی‌رغم وعده‌های داده شده، اما تا زمان رسیدن به مطالبات‌شان مطمئنا اعتراضات خود را ادامه خواهند داد.
مسئولان چه می‌گویند؟
اواسط اردیبهشت‌ماه، محمد وحیدی نایب رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی درباره جذب کارنامه‌سبزها گفته است:
«در جلسه کمیسیون با وزیر آموزش و پرورش و معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع این وزارتخانه برای حل مشکل کارنامه‌سبزها، مقرر شد، ظرفیت باقی‌مانده سهمیه‌ها بر اساس فاکتورهای رشته، جمعیت و به صورت منطقه‌ای مورد ارزیابی قرار گیرد تا نسبت به جذب هر یک از متقاضیان با لحاظ آزمون بومی اقدام شود. پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۰ هزار کارنامه سبز از محل این مجوز، جذب آموزش و پرورش شوند.»
حسین پور نماینده مردم پیرانشهر و سردشت در مجلس شورای اسلامی نیز اواسط خردادماه همین وعده را داده بود: «اکنون با پیگیری از مسئولان و معاونان وزارت آموزش و پرورش، با صدور مجوز ردیف استخدامی حدود ۱۰ هزار نفر موافقت شده و وزارت آموزش و پرورش باید بر اساس رشته، جنسیت، بومی گزینی و اخذ سهمیه منطقه، اقدام به جذب کارنامه‌سبزهای سراسر کشور کند.»
هرچند این وعده که حدود دو ماه از آن می‌گذرد، کاملاً مطابق با مطالبات معترضین نیست و آنان علاوه بر اصلاح طرح بومی گزینی خواستار استخدام تمامی کارنامه‌سبزها هستند اما باز هم می‌تواند مرهمی بر زخم آنان باشد. وعده‌ای که تاکنون محقق نشده است.