سازمان دیده‌بان حقوق بشر از دولت افغانستان خواسته است كودكانی را كه به اتهام ارتباط با گروه‌های شورشی مسلح بازداشت شدهاند، آزاد كند.
این سازمان حقوق بشری گفته است پیش از برگزار شدن جلسه شورای امنیت سازمان ملل در مورد افغانستان در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۲۱ دریافته که کودکان بازداشت‌شده به اتهام ارتباط با شورشیان اغلب بر خلاف قوانین افغانستان در مراکز نظامی نگهداری می‌شوند و عموما بدون اراده خود اوراقی را به عنوان «اعترافات» امضا کرده‌اند؛ بدون اینکه درک کنند چه چیزی را امضا می‌کنند:
«آنها به جرم مبهم “جرائم تروریستی” متهم شدهاند و ممکن است به حبس تا ۱۵ سال محکوم شوند. بسیاری از کودکان در بازداشت تنها به دلیل طرح ادعای ارتباط والدینشان با گروه‌های شورشی بازداشت می‌شوند.»
دیده‌بان حقوق بشر از دولت افغانستان خواسته است با همکاری سازمان ملل و حمایت‌کنندگان، برای ایجاد برنامه‌هایی به منظور جامعه‌پذیر کردن و بازگرداندن این کودکان به جامعه اقدام کند.
بر اساس گزارش تازه این سازمان در حال حاضر صدها کودک به اتهام ارتباط با طالبان ، گروه دولت اسلامی-شاخه ولایت خراسان (که به آن IS-KP نیز می‌گویند) یا دیگر گروه‌های مسلح بازداشت شدهاند و اغلب در مراکز تحت کنترل نیروهای امنیتی دولت شکنجه می‌شوند.
جو بکر، مدیر امور حمایت از حقوق کودکان در سازمان دیده‌بان حقوق بشر، بازداشت و شکنجه کودکانی را که پیش از این از سوی گروه‌های مسلح شورشی «قربانی» شدهاند، غیرانسانی خواند.
در واکنش به گزارش منتشر شده از سوی دیده‌بان حقوق بشر، اداره تنظیم امور زندان‌های افغانستان آن را «بی اساس» خواند.
این اداره ادعای شکنجه کودکانی را که به اتهام همکاری با گروه‌های تروریستی در افغانستان بازداشت شدهاند، رد کرد.
دفتر شورای امنیت ملی افغانستان اما بازداشت کودکان را تأیید کرد منتها شکنجه شدن آنان از سوی نیروهای دولتی را تکذیب کرد.
پیش از گزارش دیده‌بان حقوق بشر، دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) نیز با انتشار گزارشی از شکنجه کودکان در زندان‌های این کشور خبر داده بود.
بر اساس این گزارش، بیش از ۴۴ درصد از کودکان زندانی در افغانستان مورد شکنجه و بدرفتاری قرار گرفته‌اند.
از سوی دیگر اما دیده‌بان حقوق بشر تأکید کرده است که بر خلاف قوانین بین‌المللی، هزاران کودک در افغانستان در گروه‌های مسلح به کار گرفته می‌شوند:
«طالبان و دیگر گروه‌های مسلح شورشی و افراطی از این کودکان برای انجام حملات انتحاری، کار گذاشتن بمب و شرکت در درگیری‌های مسلح استفاده می‌کنند.»
سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سال‌های گذشته نیز گزارش کرده بود که گروه طالبان در فعالیت‌های تروریستی خود از کودکان استفاده می‌کند:
«طالبان از اواسط سال ۲۰۱۵ کودکان را به عنوان نیروی جنگی به کار گرفته است.»
بر اساس گزارش دیگری از دیده‌بان حقوق بشر، در ولایت کندز گروه طالبان از مدرسه‌های مذهبی برای آموزش نظامی کودکان بین سنین ۱۳ تا ۱۷ سال استفاده کرده و شماری از این کودکان را به جبهه جنگ اعزام کرده است.
با وجود انتشار چنین گزارش‌هایی، گروه طالبان ضمن تکذیب استفاده از کودکان در جنگ، این موضوع را خلاف اصول خود خوانده است.
در مقابل دولت افغانستان بارها از بازداشت کودکانی خبر داده است که به منظور انجام حمله‌های انتحاری توسط گروه طالبان آموزش دیده‌اند.
از سوی دیگر صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در گزارشی از وضعیت کودکان در افغانستان در سال ۲۰۱۹، این سال را مرگ‌بارترین سال برای کودکان افغانستان دانسته بود.
در گزارش منتشر شده از سوی یونیسف، افغانستان همچنان خطرناک‌ترین کشور جهان برای کودکان است که روزانه به طور میانگین ۹ کودک در آن کشته یا معلول می‌شوند.