بزها حدود ده هزار سال پیش در نواحی اطراف کوههای زاگرس در غرب ایران برای نخستین بار اهلی شدند. نتایج یک مطالعه اخیر نشان میدهد که بزها یکی از نخستین حیواناتی بودند که توسط انسان اهلی شدند. فقط سگها پیش از آنها اهلی شده بودند.
کوین دالی از ترینیتی کالج دوبلین در ایرلند میگوید که دادههای ژنتیکی و باستانشناسی نشان میدهد که حدود ۱۰ هزار سال پیش نخستین گله رام بز وجود داشته است.
تا کنون گفته میشد که بزها در غرب آسیا یا شرق اروپا اهلی شدهاند. شواهد باستان شناسی بر این دلالت دارد که حدود ۸ هزار سال پیش از میلاد مسیح انسان بز را اهلی میکرده. در برخی از اماکن باستانی شواهدی یافته شده در مورد ذبح بزغاله دیده شده است که به این معناست که بزها را در آغل نگهداری میکردند نه اینکه در طبیعت شکارشان کنند.
در ترکیه نیز ردپای مواد شیمیایی ادرار بز در خاک و جایی که به نظر می رسد این بزها را نگهداری میکردند، پیدا شده است.
تیم دانشمندان کالج ترینیتی همچنین با آزمایش بر روی فسیلهای بز که در کوههای زاگرس، در گنجدره و تپه عبدالحسین، کشف شدهاند، طی یک دهه کاوش غیر پیوسته دریافتند که قدمت بز اهلی در این منطقه به زمانی بین ۷۶۰۰ تا ۸۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد.
دیل پس از آزمایش دیانای بدست آورده ،میگوید: «روند ژنتیکی اهلی شدن بز از آن زمان آغاز شده بوده است.»
سگها هزاران سال زودتر از بز اهلی شده بودند و قدمت اهلی کردن سگ به دستکم ۱۴ هزار سال پیش میرسد.
گوسفندها احتمالا هم زمان با بزها اهلی شدند، اما گمان می رود مبدا اهلی شدن گوسفند کمی دورتر بوده است، در سمت غرب در ترکیه یا آناتولی. خوک و سایر دام ها دیرتر اهلی شدهاند.
در این پژوهش چند متخصص ایرانی نیز حضور داشتند از جمله دکتر مرجان مشکور در موزه تاریخ طبیعی پاریس که در این خبر اشاره ای به آنها نشده است
مرادی / 15 July 2021