انتخابات ریاست جمهوری سوریه از صبح چهارشنبه با بازگشایی شعبههای رأیگیری در این کشور بهشکل رسمی آغاز شد. در این انتخابات شمار واجدان شرایط حدود ۱۸ میلیون نفر برآورد شده است.
این انتخابات ۳۰ اردیبهشت / ۲۰ مه در خارج از سوریه برگزار شده است.
بهگزارش رویترز، دولت میگوید این انتخابات نشاندهنده آن است که وضعیت سوریه با وجود یک دهه جنگ عادی است، اما مخالفان و دولتهای غربی انتخابات ریاست جمهوری سوریه را تشریفاتی میدانند و معتقدند این انتخابات تنها مهر تأییدی بر ادامه حکومت بشار اسد خواهد بود.
در این انتخابات بشار اسد با دو نامزدی که در میان مردم ناشناخته هستند رقابت میکند.
رسانههای دولتی سوریه در روزهای گذشته وعده انتخاباتی «چند کاندیدایی» داده بودند اما دادگاه عالی قانون اساسی سوریه صلاحیت تنها سه نفر را تأیید کرد. بدین ترتیب، بشار اسد، عبدالله سلوم عبدالله و محمود احمد مرعی بهعنوان نامزدهای نهایی معرفی شدند.
بشار اسد نامزد حزب بعث در انتخابات است و در صورت پیروزی برای ۷ سال آینده باز هم به دوران ریاست جنجالی خود ادامه خواهد داد.
عبدالله سلوم عبدالله پیش از این نماینده حلب در مجلس و وزیر مشاور دولت در امور پارلمانی بوده و کاندیدای حزب اتحادیه سوسیالیست است. محمود احمد مرعی ۶۴ ساله هم نامزد حزب اتحاد ناصری، یک حزب کوچک است و او را «چهره مخالف» معرفی میکنند.
رویترز از دانشکده هنر دانشگاه دمشق گزارش داده و نوشته است صدها دانشجو برای دادن رأی صف کشیده بودند و چندین اتوبوس در بیرون پارک کرده بودند.
یک دانشجوی پرستاری به رویترز گفت:
«ما برای انتخاب رئیسجمهور بشار اسد آمدهایم… بدون او سوریه سوریه نخواهد بود.»
گروه دیگری از دانشجویان پیش از گشایش حوزههای رأیگیری شعار میدادند: «با خون و روح خود جان خود را نثار بشار میکنیم.»
بهگفته برخی مسئولان، در روزهای اخیر مقامات سوری گردهماییهای گستردهای در سراسر کشور ترتیب دادند تا از حضور مردم در روز انتخابات اطمینان حاصل کنند. آنها افزودند که دستگاه امنیتی قدرتمند کشور به مقامات ارشد دستور داده که در انتخابات شرکت کنند.
جعفر، یکی از کارمندان دولت در لاذقیه که از ترس انتقامجویی تنها نام کوچک خود را اعلام کرد، گفت:
«به ما گفتهشده که یا باید به پای صندوقهای رأی برویم یا مسئولیت رأی ندادن را بهعهده بگیریم.»
بشار اسدِ ۵۵ ساله برای اولین بار در سال ۲۰۰۰ پس از مرگ پدرش حافظ اسد که ۳۰ سال قبل از او بر سوریه حکومت کرده بود، قدرت را به دست گرفت.
حکومت اسد با جنگ ۱۰ ساله در سوریه تعریف میشود، جنگی که پس از اعتراضات مسالمتآمیز علیه حکومت اقتدارگرای او در سال ۲۰۱۱ آغاز شد. این جنگ به کشته شدن صدها هزار نفر و آواره شدن ۱۱ میلیون نفر، یعنی حدود نیمی از جمعیت کشور، منجر شده است.
در مناطقی از جنوب شهر درعا، صحنه نخستین اعتراضات علیه اسد و حکومت استبدادی او، شخصیتهای محلی در مخالفت با انتخابات خواستار اعتصاب عمومی شدند.
در چندین شهر جنوب سوریه شعارهایی بر دیوارها نوشته شد. یکی از این شعارها با اشاره به پدر بشار اسد، چنین بود: «همه مردم حکومت پسر حافظ را رد میکنند».
آمریکا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و بریتانیا روز گذشته سهشنبه ۴ خرداد / ۲۵ مه در بیانیهای با انتقاد از بشار اسد گفتند انتخابات در سوریه آزاد و عادلانه نیست.
در بیانیه وزیران خارجه این پنج کشور آمده است:
«ما در کنار همه سوریها از جمله سازمانهای جامعه مدنی و گروههای مخالف که این انتخابات را محکوم کردهاند و آن را نامشروع میدانند، ایستادهایم.»
آنها همچنین افزودند:
«ما از جامعه بینالملل میخواهیم بدون هیچگونه اغماضی تلاش رژیم بشار اسد که در پی کسب مشروعیت با چنین اقداماتی است را مردود بشمارد. رژیم، نقض فاحش حقوق بشر را متوقف نکرده و در فرآیند سیاسی پیشنهادی سازمان ملل برای حل و فصل جنگ سوریه شرکت مؤثری نداشته است.»
بهگفته وزیران خارجه پنج کشور غربی برگزاری انتخابات سوریه خارج از چارچوب تعیینشده در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل است. این قطعنامه از برگزاری انتخابات آزاد و سالم با نظارت سازمان ملل و منطبق با بالاترین استانداردهای بینالمللی شفافیت حمایت میکند.
بشار اسد روز چهارشنبه پس از انداختن رأی خود در شهر دوما، در پاسخ به این بیانیه گفت:
«سوریه اهمیتی به اظهارات غرب درباره انتخابات فعلی سوریه نمیدهد و این نظرات هیچ ارزشی ندارد.»
از سوی ایران هیئتی به ریاست زهره الهیان، عضو کمیسیون حقوق بشر مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه به دمشق رفت تا بر انتخابات ریاست جمهوری سوریه نظارت کند. زهره الهیان هنگام ورود به دمشق از آنچه «بازگشت ثبات به سوریه» نامید ابراز خرسندی کرد و گفت ایران در مرحله بازسازی سوریه از این کشور حمایت خواهد کرد.
دوره ریاستجمهوری در سوریه ۷ ساله است و در صورت پیروزی، این چهارمین دوره ریاست جمهوری بشار اسد خواهد بود.
انتخابات قبلی ریاست جمهوری سوریه، در بحبوحه جنگ داخلی این کشور در سال ۲۰۱۴ برگزار و در آن نام بشار اسد بهعنوان پیروز اعلام شد.
انتخابات روز چهارشنبه تنها در مناطق تحت کنترل رژیم اسد برگزار میشود که حدود دو سوم مساحت سوریه را تشکیل میدهند.