مرگ گورخر نر آفریقایی در راه باغوحش خصوصی صفادشت و برخورد توهینآمیز رئیس این مرکز نگهداری حیوانات با منتقدان ماه پیش جنجالبرانگیز شد. حالا پس از اینکه چند روز پیش باغوحش از آبستنبودن دو گور خر ماده همسفر گور خر نر مرده خبر داد، خبر مرگ یکی از گورخرهای ماده نیز منتشر شده است. علاوه بر آن، آزار حیوانات باغوحش صفادشت در ضمن تهیه سریال «دراکولا» نیز به اعتراض فعالان محیط زیست انجامیده است.
شهابالدین منتظمی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان محیط زیست سهشنبه ۲۸ اردیبهشت خبر مرگ گورخر ماده را داد. محمد کرمی، رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران نیز در گفتوگو با خبرگزاری دولتی دانشجویان ایران (ایسنا) خبر را تأیید کرد و گفت:
«صبح امروز همکاران اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملارد از مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت بازدید و گزارش کردند که یکی از دو ماده گورخر آفریقایی که در جایگاه مخصوصی در این باغوحش در قرنطینه به سر میبردند، بد حال است. ظهر امروز مسئول باغوحش صفادشت در تماسی تلفنی با رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ملارد مرگ یکی از دو ماده گورخر آفریقایی را اعلام و رییس اداره شهرستان ملارد ضمن بازدید این موضوع را تأیید و صورتجلسه کرد.»
مسئولان محیط زیست میگویند علت مرگ گورخر ماده آفریقایی در دست بررسی است.
سه رأس گورخر آفریقایی شامل یک گورخر نر و دو گورخر ماده اوایل اردیبهشت از هلند به ایران منتقل شدند. هدف زاد و ولد آنها در مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت استان تهران بود. گورخرها را چند روز در گمرک در شرایط اسفبار نگه داشتند و سپس در شرایط نامناسب حمل و نقل کردند و آنها را بالاخره ۱۲ اردیبهشت به صفادشت تحویل دادند. گورخر نر تلف شد. حال دو گورخر ماده نیز مساعد نبود.
اکانت اینستاگرام باغوحش پس از بالاگرفتن انتقادها نسبت به اتفاق افتاده برای گورخر نر آفریقایی، به منتقدان توهین کرد و آنها را «آشغال»، «مفتخور»، «بیلیاقت» و … خواند. نویسنده این پستها که ظاهراً نقشی در مالکیت باغوحش دارد، همچنین با برجسته کردن هزینهای که برای این حیوانات داده، با ادبیات قابل توجهی منتقدان را خطاب قرار داد و نوشت: «کدوم گوری بودید یک سال قبل پولشون پرداخت شد. کل زندگی جد و آبادتون پول این حیووناست.»
همین اکانت ۹ روز پیش، ۱۹ اردیبهشت در پستی دیگر با «فتنهگر» خواندن منتقدان نوشت:
«دوستان عزیز بالاخره بعد از چند روز خبرهای ناراحت کننده که با دامن زدن برخی از دوستان فتنهگر… یک خبر خوب براتون دارم ماده گوره خر ها هر دو آبستن هستن تنها دلیلش این هست که هر دو حدود ۹ ماه کنار گورخر نر بودهاند.»
باغوحش و آکواریوم خصوصی صفادشت به دلیل وضعیت غیراستاندارد نگهداری حیوانات در آن بارها مورد انتقاد قرار گرفته اما سازمان حفاظت محیط زیست در اینباره اقدامی نکرده است.
حالا اعتراض به آزار حیوانات این باغوحش در جریان ساخت سریال «دراکولا» نیز به کارنامه باغوحش خصوصی صفادشت افزوده شده است.
دراکولا ساخته مهران مدیری است. بنا به گزارشها، توله ببر، گوزن قرمز، لاما، طاووس، عقاب، طوطی آرا، کرکس، شترمرغ، پیتون، تگویآرژانتینی و بزمجه گلوسیاه، از باغ وحش خصوصی اجاره شدهاند و در تهیه سریال دراکولا مورد استفاده قرار گرفتهاند.
معترضان در فضای مجازی با هشتگ #درخواست_حذف_سکانسهای_حیوانات_از_دراکولا به این موضوع واکنش نشان دادهاند.
شاید «اجاره» حیوانات برای باغوحشی که به گفته دامپزشک سابق آن، در ازای پول بیشتر، اجازه لمس حیوانات را برخلاف مقررات میدهد، شگفتآور نباشد.
امین یوسفی، دامپزشک سابق صفادشت سال گذشته در افشاگریهایش اعلام کرد که حیوانات در این باغوحش به دلیل عدم رسیدگی کافی جان میدهند؛ گونههایی از قبیل زرافه، ببر، میمون رزوس، کوسه، توله شیر و گرگ.
علیرضا شرفی، مدیر این باغوحش خصوصی پیش از راهاندازی باغوحش در خانهباغ شخصیاش در ملارد، شیر و ببر نگهداری میکرده است.
یک منبع آگاه به وبسایت خبری رویداد۲۴ گفته بود که شرفی با حسن رعیت، لباسشخصی معروف سرکوب ۱۳۸۸ که در دادگاه به فساد و داشتن باغوحش شخصی متهم شد، ارتباط داشته است. شاید به همین دلیل منتقدان وضعیت نگهداری از حیوانات در باغوحش صفادشت «فتنهگر» خوانده میشوند.
بعدها محمد کرمی، رئیس اداره نظارت بر حیات وحش استان تهران تأیید کرد که حسن رعیت با مجوز سازمان حفاظت محیط زیست در باغوحش شخصیاش معروف به «بهشت گمشده» گونههای حیوانی از جمله ببر نگهداری میکرده است.
خصوصیسازی مبتنی بر رانتخواری بلای جای حیوانات در ایران نیز شده است.
سازمان حفاظت محیط زیست پس از مرگ گورخر نر آفریقایی در صفادشت از خود رفع مسئولیت کرد و محمد نصرتی، رئیس گروه پستانداران در دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت که باغوحشها مجوز فعالیتشان را از سازمان محیط زیست دریافت میکنند ولی آنقدر تعدادشان زیاد است که نمیتوان بر همه کارهایشان نظارت کرد.
وضعیت حیوانات خارجی در باغوحشهای ایران نیز به طور کلی مساعد نیست. آذرماه گذشته ببر ماده سفید باغوحش ارم که بهمن ۹۳ انتقال آن به ایران خبرساز شد، بر اثر نگهداری در شرایط نامناسب و حمله ببر نر به آن کشته شد. باران بچه شامپانزه بیسرپرست باغوحش ارم نیز در قفسهایی نگهداری میشد که اعتراض مردم را برانگیخت.
هیرمان تنها شیر نر ایرانی نیز که ۱۳۹۸ از بریستول بریتانیا به باغوحش ارم منتقل شد اصلاً حال خوشی ندارد و به گفته مسئولان باغوحش، دچار اختلال در قسمت فوقانی سیستم تنفسی شده است.