حسن روحانی در جلسه هئیت دولت اعلام کرده بخش خصوصی می‌تواند با استفاده از ارز نیمایی و با مجوز و تایید وزارت بهداشت نسبت به واردات واکسن اقدام کند. کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم گفته بود «هر واکسن مجاز از هرجا وارد کشور شود توسط وزارت بهداشت خریداری و در چارچوب برنامه واکسیناسیون ملی علیه کووید-۱۹ بصورت رایگان توزیع و تلقیح خواهد شد.» اما نکته دیگر این است که بخش خصوصی در شرایطی که دولت‌ها هم موفق به خرید واکسن نمی‌شوند چه واکسنی و از کدام منبع وارد می‌کند؟
تجارت با سلامت مردم
۳۱ فروردین مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد شرکت‌های خصوصی با ارز نیمایی قرارداد واردات شش میلیون دوز واکسن کرونا را منعقد کرده‌اند. خوانساری ادعا کرد که این شش میلیون دوز به کارگران واحدهای تولیدی اختصاص داده شده است.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در گفت‌وگو با ایلنا گفت:
«اتاق بازرگانی چه کاره است که بخواهد در مورد واکسیناسیون سیاست‌گذاری کند؟ باید مشخص کرد که مسئول این موضوع چه کسی است؟ دولت در برابر مردم مسئولیت دارد. در همه کشورهایی که اقتصاد آنها بر اساس بازار آزاد است مانند انگلیس، کانادا و آمریکا و غیره دولت‌ها برای واکسیناسیون مسئول هستند. ولی شاهد هستیم در کشور ما که برای نخود، لوبیا، زولبیا و بامیه نرخ گذاشته می‌شود، برای واکسیناسیون که بحث سلامت مردم در میان است، وظایف خود را به بخش خصوصی محول می‌کنند.»
حریری در ادامه مصاحبه با ایلنا گفت:
«کسانی که مدعی نمایندگی بخش خصوصی هستند، می‌خواهند سوءمدیریت دولت را پوشش دهند و قهرمان واردات واکسن شوند. گفته‌اند واکسن وارد می‌کنیم تا به کارگران تزریق کنیم، چه کسی اولویت واکسیناسیون را مشخص می‌کند؟ آیا اولویت بر اساس سندی است که قبلا منتشر شده و بر اساس همان شکلی است که در دنیا هم کم و بیش بر همان شکل است؟»
استفاده از ارز نیمایی برای واردات کالایی که در دسترس نیست
دولت اعلام کرده است که تاکنون یک میلیون و ۹۹۵ هزار دوز واکسن کرونا، شامل ۵۲۰ هزار دوز اسپوتنیک‌وی روسیه، ۶۵۰ هزار دوز واکسن سینوفارم اهدایی چین، ۷۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا از کره جنوبی و ۱۲۵ هزار دوز واکسن شرکت بهارات بیوتک هند (کووکسین) وارد کشور شده است.
بر اساس اعلام مدیرکل اداره دارو و مواد قرار بود ایران از سبد کوواکس ۱۶میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن دریافت کند اما فقط ۷۰۰ هزار دوز واکسن دست ایران را گرفت. بهارات هند قرار بود طبق قرارداد به ایران دو میلیون و ۵۰۰ هزار دوز واکسن بدهند، اما بعد از ۱۲۵ هزار دوز صدور واکسن از هند به ایران ممنوع شد. روسیه هم از قرارداد ۱۰ میلیونی برای واکسن اسپوتنیک وی دو میلیون دوز را نهایی کرد که از آن مقدار هم فعلا ۵۲۰ هزار دوز دست ایران را گرفته است.
مدیر کل امور دارو و مواد اعلام کرده است که بسیاری از شرکت‌ها برای واردات واکسن با استفاده از ارز نیمایی اعلام آمادگی کرده‌اند. اتاق بازرگانی اما خواهان شفافیت است. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین به ایلنا گفت:
«اتاق بازرگانی یک ترجیع‌بند دارد که مدام تکرار می‌کند که چرا دولت یا حکومت شفاف نیست؟ تقاضای من این است که اول اسم سه شرکتی که در اتاق بازرگانی هستند مجوز گرفته‌اند تا واکسن وارد کنند را شفاف کنند. حتما باید مشخص شود که چه مقدار ارز گرفته‌اند، چه مقدار واکسن وارد کرده‌اند و به کسی تحویل داده‌اند.»
ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت هم حتی از نام شرکت‌ها بی‌اطلاع است. او در گفت‌وگو با فراز گفته است: «آقای وزیر باید پاسخگو باشند.» حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت مجلس نیز در مصاحبه با فراز گفت «موضوع واردات واکسن به ما مربوط نیست و بهتر است این موضوع را با وزارت بهداشت پیگیری کنید.» در همان حال مجلس یازدهم از روز نخست وعده نظارت بر سیاست‌گذاری‌ها در زمینه مقابله با ویروس کرونا و نحوه واکسیناسیون را داده بود.