اسکندر زند، از اعضای «مرجعیت ملی کنوانسیون تنوع زیستی»، یکی از کنوانسیونهای سازمان ملل متحد که تحت برنامه محیط زیست ملل متحد فعالیت میکند، دوشنبه ۱۶ فروردین با اشاره به وضعیت حفاظت از جنگلها و مراتع کشور، گفت: «بهجز جنگلهای انبوه که حدود ۱۲ درصد از جنگلهای ایران را شامل میشوند و البته بهنسبت دور از دسترس قرار دارند، بقیه جنگلها به شدت در معرض آسیب قرار دارند.»
زند افزود: «متأسفانه بهطورکلی وضعیت حفاظت از جنگلها، مراتع و زمینهای زراعی در کشور ما طی سالهای اخیر مناسب نبوده است. بهرهبرداری بیرویه، تغییر کاربری و تخریب سرزمین از اصلیترین عوامل از بین رفتن جنگلها و به تبع آن تنوع زیستی است.»
بهگفته او، بر اساس آمار سال ۱۳۹۹، در ایران حدود دو میلیون هکتار اراضی جنگلی و ۱۵,۷ میلیون هکتار جنگل وجود دارد و مقایسه این آمار با اطلاعات سال ۱۳۸۳ نشان میدهد که در ۱۶ سال اخیر سطح جنگلهای ایران زیاد تغییر نکرده است ولی کیفیت جنگلها آسیب دیده است؛ «بهطوریکه حدود یک میلیون و ۶۴۵ هزار هکتار از وسعت جنگلهای نیمهانبوه ایران با تراکم پوشش ۲۵ تا ۵۰ درصد کاسته شده و در مقابل یک میلیون و ۹۱۰ هزار هکتار به اراضی جنگلی با تراکم پوشش ۱ تا ۵ درصد اضافه شده است».
بدین ترتیب در مجموع سالانه حدود ۱۰۳ هزار هکتار از جنگلهای نیمهانبوه کاسته و در مقابل سالانه حدود ۱۲۰ هزار هکتار به اراضی جنگلی اضافه شده است. همچنین طی ۱۶ سال اخیر سالانه ۳۲ هزار هکتار به سطح جنگلهای دستکاشت افزوده شده است که بهمراتب کیفیت پایینتری نسبت به جنگلهای طبیعی دارند. سطح جنگلهای انبوه با تراکم پوشش بیش از ۵۰ درصد نیز سالانه حدود ۲۶ هزار هکتار افزایش داشته است.
این در حالی است که براساس آمار رسمی، در نیم قرن گذشته وسعت جنگلهای ایران بیش از ۳۰ درصد کاهش یافته است. در ۷ سال منتهی به سال ۹۷ بالغ بر ۱۱ هزار مورد حریق در عرصههای جنگلی و مرتعی ایران بهثبت رسیده که در نتیجه بیش از ۱۲۵ هزار هکتار جنگل و مرتع از بین رفته است.
بریدن غیرمجاز درختان از سوی لابی صنعت چوب و کاغذ در حکومت، اجرای پروژههای صنعتی که به قطع درختان و جنگلها میانجامد، و بالاخره آتشزدنهای عمدی برای تحصیل زمین کشاورزی از سوی برخی از مردم رویههای سیستماتیک تخریب جنگلهای ایران هستند.
اسکندر زند در اینباره گفت: «اگر تخریب سرزمین، تغییر کاربری و بهرهبرداری بیرویه با همین سرعت ادامه داشته باشد، سرمایه زیستی ما آسیب جبرانناپذیری خواهد دید.»
بهگفته زند ایران جزو ۲۰ کشور غنی از نظر تنوع زیستی و ژنتیکی است و حدود ۴۳ هزار گونه گیاهی و جانوری دارد. تنوع گسترده آب و هوا در ایران عامل این تنوع ژنی و گیاهی است و باید از این تنوع زیستی بهعنوان یک سرمایه ملی حفاظت کرد.